جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

به‌اعتقادِ سلفیۀ جهادی هر مسلمانی که به دستورات الهیِ بیان‌شده در قرآن و سنت عمل نکند، کافر است و از دین خارج می‌شود. در مقالۀ پیشِ‌رو با روش توصیفی‌تحلیلی، با استفاده از مبانیِ فکریِ سلفیه به بررسیِ این دیدگاهِ سلفیۀ جهادی پرداخته شده و روشن گردیده است که اولاً: به‌اتفاقِ علمای اسلام اگر عمل‌نکردن به دستورات الهیِ بیان‌شده در قرآن و سنت به‌دلیل عدم‌اعتقاد به آن دستور یا به‌دلیل انکارِ آن باشد، می‌تواند موجب کفر و خروج از اسلام شود؛ اما اگر کسی به‌خاطر جهالت، سستی و تنبلی، ترس، مصالح فردی یا مصالح نفسانی از عمل به برخی از دستورات الهی اجتناب ورزد، هرچند عمل وی از مصادیق کفر اصغر است، نمی‌توان وی را کافر و خارج از دین اسلام دانست و نمی‌توان عملِ او را از مصادیق کفر اکبر به شمار آورد. ثانیاً: سلفیۀ جهادی «التزام حاکمان کشورهای اسلامی به مصوبات مجالس قانون‌گذاری و پارلمان‌ها» را از مصادیق عمل‌نکردن به دستورات الهی دانسته‌اند؛ در حالی که دلیلی بر این مسئله وجود ندارد و حاکم می‌تواند با این قید که مصوبات مجالس در صورتی لازم‌الاجرا هستند که با شرع مقدس اسلام منافات نداشته باشند، هم به آن مصوبات ملتزم شود و هم به دستورات الهی عمل کند.

توسل به ذات اولیا و مقربان درگاه الهی، در طول تاریخ، از اعمال رایج میان مسلمانان بوده است. در این میان، عده­ای به مخالفت با این رسم دیرینه برخواسته و با تکیه به برخی دلایل، عمل مذکور را مورد انکار قرار داده­اند. این دلایل به دو قسم تقسیم می‌شوند: اولا، ادله­ای که توسل به ذات را وسیله و مقدمه شرک دانسته و از باب "سد ذرایع" با آن مخالفت کرده­اند. دوما، ادله­ای که توسل به ذات را از مصادیق بدعت دانسته­اند. در این مقاله با روش توصیفی تحلیلی اثبات می­گردد که توسل به ذات، نه مقدمه شرک است و نه از مصادیق بدعت می­باشد.

«جماعت دعوت و اصلاح ایران» از جریان‌ها و گروه‌‌های ‌‌متأثر از اندیشۀ‌‌ جنبش «اخوان‌المسلمین» است. ‏آنان بر تبعیت از فهم سلف در پیروی از قرآن و سنت تأکید ندارند؛ ولی توسل، استغاثه، بنای بر قبور و برخی ‏از اقسام زیارت قبور را مردود می‌‌دانند. به اعتقاد آنان، مذهب‌ها برداشت‌‌های فقهی از قرآن و سنت هستند و ‏از هیچ تقدسی برخوردار نیستند. آنها پیروی از مجمع‌ها یا شوراهای فقهی را بهتر می‌‌دانند؛ ولی در عصر ‏کنونی به‌خاطر نبودِ چنین اجتماعاتی، پیروی از مذاهب را امری اجتناب‌ناپذیر انگاشته‌اند. باور به دموکراسی، باور به اصل شورا و خرد جمعی و همچنین التزام به آن در کنار دیگرپذیری و تکثرگرایی، از باورها و اعتقادات ‏اساسی «جماعت دعوت» معرفی شده است. به اعتقاد آنان بهار عربی در تکاپوی اعادۀ حقوق شهروندی و ‏حاکمیت قانون است. همچنین اسرائیل غاصب است و مسلمانان و نهادهای بین‌‌المللی نباید در مقابل ‏جنایت‌های آنان ساکت بمانند. جماعت دعوت، دفاع از حقوق و آزادی‌‌های شهروندی اهل‌سنت ایران را از ‏وظایف ذاتی خود دانسته و بر این باور است که هرچند اهل‌سنت ایران آزادی نسبی دارد، ولی از جامعۀ هدف ‏خود دور است.‏