جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

انسان‌شناسی ماتریالیسم، ریشه در مبانی هستی‌شناسی و معرفت‌شناسی این مکتب دارد. انسان از دید این مکتب، بسان دیگر موجودات، تنها بُعد جسمانی دارد و هیچ‌گونه امر ماورای ماده در او نیست؛ از این‌رو احتیاجات او نیز صرفا مادی است و طبیعتا تکامل او نیز تنها در حیطه مادی و از طریق وسایل مادی خواهد بود. علامه طباطبایی در تفسیر المیزان، این نظریه در مورد انسان را یک دیدگاه انحصاری که فاقد ادله متقن در مدعای خویش است، می‌داند. بنابر نظریه انسان‌شناسی تفسیر المیزان که ریشه در آیات متعدد قرآن و دیدگاه فلسفی علامه طباطبایی دارد، انسان دارای دو بُعد جسمانی و مجرد است. بُعد مجرد یا روح، غیر از وجود فیزیکی انسان است و روح و نفس انسان است که شخصیت و حقیقت او را تشکیل می‌دهد. همان‌طور که انسان دارای نیازهای مادی است، این بُعد از انسان نیز نیازهای متناسب با خود را دارد. از دید تفسیر المیزان، تکامل حقیقی انسان از طریق پرورش هر دو بُعد انسان صورت می‌پذیرد؛ اما در نهایت این نفس اوست که با رعایت شرایطی به تکامل نهایی می‌رسد.