جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

نگارنده در این کتاب مؤلف کوشیده ­است تا از برخی دستاوردهای دو حوزه معناشناسی و ترجمه ­شناسی در علم زبان شناسی و همین­طور برخی از نکته­ سنجی ­های منطقیان و اصولیان استفاده کند و با الگوسازی و نشان­دادن یک به یک الگوها در نمونه­ های واقعی از احادیث، گونه ­های نقل به معنا را در آشتی نظریه و عمل نشان دهد. کتاب از چهار بخش در قالب هفده فصل؛ در مورد مباحثی هم­چون چالش تاریخی در نقل به معنا؛ ترجمه­ شناختی نقل به معنا، ویژگی­های زبان متون مقدس، سنت­ های معادل­ یابی و نقل حدیث، مسائل هم­ ارزی در سطح واژه، هم ارزی و روابط صرفی، روابط معنایی بر پایه دامنه، روابط معنایی فراتر از دامنه، روابط نحوی در گشتار، روابط تحقیقی ـ کاربردی، روابط تاریخی، مسائل هم ارزی در سطح جمله، گشتارهای نحوی ـ شکلی، گشتارهای معنایی خاص و گشتاره ای نشانه شناختی به بحث و بررسی پرداخته ­است.

عبدالله بن عباس از مشهورترین مفسران قرن اول هجری است. غیر از روایات تفسیری فراوان سه اثر تفسیری مستقل به او نسبت داده شده است. نخست، تفسیری مختصر، اما کامل بر قرآن، که به تنویرالمقباس من تفسیر ابن­ عباس مشهور است. دو اثر دیگر یکی مسائل نافع بن أزرق، است که در آن ابن ­عباس معنای190 واژه را با شواهدی از شعر جاهلی، در پاسخ به پرسش­های نافع بن أزرق پیشوای گروهی از خوارج بیان کرده است. دیگری مجموعه­ای از واژگان قرآن است که با استناد به لهجه قبیله‌ای خاص یا زبانی بیگانه معنا شده‌اند و اللغات فی القرآن نام دارد. بحث اصلی در کتاب خاورشناسان و ابن ­عباس در پیوند با وثاقت متون تفسیری کهن است. در این حوزه سه دیدگاه اصلی در میان خاورشناسان وجود دارد. این دیدگاه­ها خود متأثر از دیدگاه‌های مختلف خاورشناسان درباره وثاقت روایات و تاریخ­گذاری آن­هاست.

این ترجمان، بازگردانی است دقیق از قرآن به­گونه‌ای که برای مقلدان حجتی است ربانی و برای صاحب‌نظران و مجتهدان برهانی است روشنگر. این ترجمه قرآن با دو چاپ نسبتاً متفاوت وجود دارد. ترجمان وحی از جمله ترجمه‌های اجتهادی عصر ما به­شمار می­آید که مترجم گرامی بر اساس نگاه تفسیری خویش، آن­را به زبان فارسی عرضه داشته­است. لذا اگر تفاوت چشم­گیری از جهاتی با ترجمه‌های دیگر در آن دیده­می‌شود، مربوط به نگاه خاص اجتهادی و تفسیری مترجم است.

کتاب حاضر اثری میان‌رشته‌ای است که سعی دارد یک نگاه زبان‌شناسانه، کاربردشناسانه و تحلیل گفتمانی به موضوع قدیمی ارتباط میان آیات قرآن داشته باشد. موضوعی که نزد دانش­مندان مسلمان، با استناد به احادیث و روایات اسلامی تا حدود زیادی حل شده و به سرانجام رسیده ­است. اما نزد برخی دانشمندان غربی گاهی جای بحث دارد و همین تفاوت نگاه و روش تحقیق ایجاب می‌کند پژوهش‌هایی صورت پذیرند که بتوانند مسائل قرآنی را با استدلال‌های غیرمذهبی تبیین کنند. این کتاب تحولی جدید در مطالعات قرآنی است که با ارائه یک تحلیل نظام‌مند از سوره‌های قرآنی، دستاوردهای زبان‌شناختی و مطالعه علمیِ زبان انسانی را به موضوع مطالعات قرآنی پیوند می‌زند. مطالعه این کتاب برای علاقه‌مندان به پژوهش در زمینه مطالعات اسلامی یا قرآنی، علاقه‌مندان به برنامه‌های زبان‌شناختی یا نظریه ربط و نیز زبان‌شناسی عربی ضروری است.

در این کتاب که برای دانشجویان دوره کارشناسی ارشد رشته علوم‌حدیث، نگارش‌یافته‌ است؛ ریشه‌ها و عوامل پدیده «وضع» در احادیث تحت این عناوین، تحلیل و بررسی می‌شوند: شواهد وقوع وضع و علل گسترش آن، انگیزه سیاسی در وضع، انگیزه فرهنگی، انگیزه مالی و دنیوی، انگیزه خیرخواهانه، شیوه‌های وضع‌حدیث، ثمرات رویارویی با وضع، نشانه‌های حدیث، ثمرات رویارویی با وضع، نشانه‌های حدیث، تعبیر‌شناسی احادیث، تأثیر وضع بر فرهنگ اسلامی و کتاب‌شناسی وضع.

یکی از گونه­های مهم تفسیر قرآن، تفسیر عرفانی است. به این شیوه تفسیری، تفسیر تأویلی، تفسیر صوفیانه، تفسیر اشاری ـ رمزی نیز اطلاق شده است. در میان دانشمندان علوم قرآنی از زرکشی و سیوطی گرفته تا زرقانی، علامه طباطبایی، ذهبی و مرحوم معرفت و برخی نویسندگان دیگر، هر کدام به این عناوین به نحوی اشاره داشته­اند. این پژوهش به جریان­شناسی تفاسیر عرفانی می­پردازد.