جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتاب آموزش کلام اسلامی، حجت الاسلام محمد سعیدی مهر در دو جلد به منظور ارایه متنی آموزشی برای فراگیران علم کلام در سطح متوسط نگاشته شده است که جلد اول به بحث درباره توحید، صفات الهی و افعال الهی اختصاص دارد و در جلد دوم مباحث راهنما شناسی (نبوت و امامت) و معاد شناسی طرح شده است. در این دو جلد مؤلف سعی کرده تا در حد امکان هندسه کلی مباحث کلامی در انگاره ای منجسم ارایه کند و در مواردی هم به پیشینه تاریخی آن پرداخته است. بیان جایگاه و ربط بین مباحث، بیان ساده مباحث فلسفی، ارایه خلاصه مطالب در پایان هر فصل و تاکید بر نظریه مشهور علما از دیگر ویژگی های این کتاب کلامی است. جلد اول کتاب بعد از بیان تعریف، روش و قلمروی علم کلام در چهار بخش به مباحث خدایابی، توحید، صفات الهی و افعال الهی می پردازد. اهمیت، مراتب و ضرورت بحث خداشناسی، راه های عمومی و اختصاصی رسیدن به خدا در قالب راه فطرت، برهان نظم و برهان وجوب و امکان از عناوین مباحث بخش اول است که نویسنده در یک قالب منطقی و به شیوه روان و با بهرگیری از آیات و پدیده های جهانی این مباحث را اثبات و تبیین می کند. نویسنده کتاب در بخش دوم بعد از بیان معنای توحید، اقسام و اهمیت آن توحید ذاتی، صفاتی، افعالی، عملی، توحید در الوهیت و توحید در تشریع و حاکمیت، مبانی توحید از دیدگاه قرآن و سنت و مباحث مربوط به شرک را مطرح کرده است.

‫مسئله تأثير نفس پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم در عالم وجود، از اموري است که در علوم مختلف کمتر به آن توجه شده است. فلسفه، با وجود داشتن اهدافي چون شناخت، تفسير و تحليل سراپاي هستي و قوانين حاکم بر آن، در نيمه راه اين مسئله است. عرفان که از آغاز به کانون هستي و مرکز اصلي موجودات چشم دوخته، ميتوان گفت که با تحليلهاي بيشتر و طرح مباحثي چون «حقيقت محمديه» و «ولايت انسان کامل»، گامي جلوتر و برتر از فلاسفه برداشته و در اين زمينه گامي بيشتر به جلو رانده است. «کلام» عهدهدار بررسي مباحث الهيات چون ذات، صفات و افعال خداوند است و همچنين پاسخ به شبهات و دفاع از گزارههاي ديني و آموزههاي شرعي را بر عهده دارد؛ در عين حال، اين مسئله در متن کلام جاي نگرفته و از آن سخن به ميان نيامده است. بر اين اساس، تحقيق حاضر در دو فصل به تأثير نفس پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم در عالم وجود با رويکرد به مسئله توسل پرداخته است. از نظر بيشتر انديشمندان مسلمان، يکي از درجات معنوي براي نفس انسان اين است که ولايتش از قلمرو مادي بدن گذشته و گستره مادي و معنوي را درنورديده و همه چيز را مسخر خود سازد و اين نفس حتي پس از مرگ و در عالم برزخ نيز همچنان صاحب اين استعداد و توانايي معنوي بوده و ميتواند در عالم دنيا مؤثر و متصرف باشد. همچنين پيامبراسلام به عنوان کاملترين انسان، در عوالم مختلف حضور داشته و هستي با هستي ايشان حيات گرفته و بقا و استمرار مييابد. هر چند حد و مرز و تسلط و سيطره انسان کامل بر ماده و عالم مجردات، ملک و ملکوت نامکشوف و نامعين است، اما معجزات ايشان گوشههايي از اين حکومت و حاکميت ايشان را افشا ميسازد. همچنين با توجه به روايات بيان شده، پيامبرانِ پيش از پيامبر اسلام، در سختي و مرارتها به وجود پر برکت ايشان، استغاثه ميکردند.

---