جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این کتاب چنانکه از نام آن برمی‌آید، چشم‌اندوری نو دربارة «اعتبار و حجیّت» کتاب مقدس ارائه می‌دهد. نویسندة این کتاب، دکتر نیکلاس تامس رایت (متولد 1948 م.) اسقفِ کلیسای انگلیکن دارُم در انگلستان و دارای دو مدرک دکتری، یکی در فلسفه و دیگری در الهیات است؛ وی همچنین مدعی به عنوان سخن‌ران و مدرس، دانشگاه‌های بزرگ دنیا همچون آکسفورد، مگ‌گیل و ... فعالیت داشته است. از آنجا که مؤلف خود مسیحی است، مخاطبان کتاب نیز بیشتر مسیحیان هستند. این اثر یک پیش‌گفتار هشت فصل دارد. مؤلف در پیش‌گفتار، ضمن بررسی رابطة کتاب مقدس با حوزه‌های مختلف دینی، نقش آن را در تاریخ کلیسا بررسی کرده است؛ وی همچنین به چگونگی درک‌ها از این نقش‌ها، با توجه به تأثیرات فرهنگ معاصر پرداخت است. در فصل اول موضوع اقتدار کتاب مقدس، به عنوان بخشی از اقتدار الهی در معنی گستردة آن از نظر می‌گذرد. در فصل دوم موضوع پادشاهی یا فرمانروایی خداوند در عهد عتیق و ارتباط آن با قوم اسرائیل بررسی شده است. فصل سوم به رابطة عیسی و کتاب مقدس اختصاص دارد و نویسنده بر آن است که باید عیسی (ع) را براساس کتاب مقدس و با توجه به چارچوبی درک کنیم که به آن تعلق دارد. در فصل چهارم علمرکد کتاب مقدس، یا به تعبیر دقیق‌تر، عملکرد اقتدار خدا از طریق کتاب مقدس در دوران رسول بررسی شده و در فصل‌های پنجم و ششم به سیر تاریخی این معنا، طی شانزده قرن حیات کلیسا ـ با همة فراز و فرودهایش ـ پرداخته می‌شود. در فصل هفتم به مواردی از قرائت‌های نادرست از کتاب مقدس چه در میان محافظه‌کاران و چه در میان لیبرال‌ها اشاره می‌شود. در آخرین بخش، نگارنده پیشنهادهای عملی تأمل‌برانگیزی را برپایة احیای جایگاه کتاب مقدس در حیات کلیسا و زندگی مؤمنان مطرح می‌سازد و تأکید می‌کند که رهبران و خادمان و معلمان کلیسا باید ذهنی باز و پذیرا در زمینة تفسیر کتاب مقدس داشته باشند، اما در همان حال باید به کتاب مقدس وفادار بمانند و تحت اقتدار خدا زندگی کنند. مؤلف در انتهای کتاب، بخش کوچکی به عنوان ضمیمه با موضوع منابع جدید دربارة کتاب مقدس و مطالعه و بررسی آن گنجانده که قابل توجه است.

موضوع این پایان‌نامه که شامل پنج فصل است، عبارتست از رابطه فلسفه و الاهیات در دوران نهضت اصلاح دینی قرن شانزده با عطف نظر به آرای مارتین لوتر. پایان‌نامه‌ با نگاهی پدیدارشناختی به آرای مارتین لوتر در باب فلسفه به نگارش درآمده و کوشش شده است تا پرداختی زمینه‌مند به موضوع صورت گیرد. لذا آرای لوتر در بطن تاریخچه نهضت اصلاح دینی مورد توجه قرار گرفته و جریانات موثر بر نهضت اصلاح دینی و در رأس آن لوتر، و البته دیگر بنیان‌گذار برجسته نهضت اصلاح دینی، ژان کالوَن، بررسی شده‌اند. از میان این جریانات فلسفی و کلامی می‌توان به آرای کلامی آگوستین در باب انسان، گناه جبلی، هبوط، رستگاری و نقش لطف اشاره کرد. لوتر متأثر از همین آرا، بر آن بود که دو قلمرو وجود دارد با اقتضائات معرفتی مخصوص به خود. یکی را ملکوت خدا، در آلمانی رایش گوتِس، و دیگری را مُلک یا ملکوت زمینی، در آلمان رایش در ولت، می‌نامید. لوتر بر آنست که در قلمرو ملکوت، عقل داور نهاییِ امور مربوط به ایمان و کلام وحیانی خداوند نیست، بلکه عقل صرفاً باید موضعِ تسلیم و قبول در پیش گیرد، زیرا عقل انسان بر اثر هبوط، قابلیّت‌های معرفتی خود را از دست داده و بنابراین نیازمند به کلام وحیانی خداست تا به شناخت صائبی از حقایق الاهی نایل شود. لیکن عقل در قلمرو زمینی، خودفرمان و چیره است، و بنابراین می‌تواند امور جاریه زندگی انسان را نظم و سامان بخشد، باعث اختراعات و کشفیات شود و زندگی فردی و اجتماعی آدمی را بهتر سازد. لوتر بر آنست که عقل آدمی حتی در حالت هبوط کرده نیز تا حدی قادر به شناخت خدا و کمالات اخلاقی اوست. لوتر معتقد است که عقل آنگاه که به نور الاهی منور می‌شود، به ابزار و وسیله‌ای برای درک حقایق الاهی تبدیل می‌گردد که تا قبل از این تنویر، از چنین خصوصیتی بی‌بهره بود. پس لوتر در این خصوص معتقد به سه مرتبه برای عقل است، ?- عقل پیش از هبوط با توانمندی‌های کامل معرفتی، ?- عقل هبوط‌کرده با توانمندی‌های محدود در زمینه شناخت حقایق الاهی، و ?- عقلِ منور‌شده به نور الاهی با قابلیّت‌های ارتقاء یافته برای شناخت حقایق الاهی.مواضع لوتر همچنین متأثر بوده‌اند از جریانات نومینالیستی (اصالت تسمیّه)، نئوآگوستینی مکتب گریگوری اهل ریمینی و اومانیسم یا انسان‌گرایی. اندیشه لوتر از جهات گوناگون متأثر از جریانات مختلف فلسفی بوده است. برای مثال، از سویی دیدگاه‌های خود را در قوالبی که از ارغنون ارسطو به عاریه گرفته، و البته با جرح و تعدیل‌هایی که خود در آنها وارد می‌کند، و با استفاده از مقولات ارسطویی بخصوص حرکت، بیان می‌نماید. و در همان حال، متأثر از نومینالیسمِ ویلیام اُکام است که در دانشکده محل تحصیل لوتر، ارفورت، رواج گسترده داشته است. لوتر به تأسی از معلمان نومینالیست خود، معتقد به نقد دیدگاه‌های قُدما، برتری ادراک تجربی و حسی، و ناچیزبودنِ شناخت انسان از حقایق الاهی بود، و به تأسی از اومانیست‌ها قائل بود به اینکه باید به سرچشمه‌ها، جایی که آب زلال‌بودنِ خود را حفظ کرده است، بازگشت کرد و لذا به ترجمه عهدجدید از یونانی به آلمانی همت گماشت تا عهدجدید به دور از زنگارهایی که بر آن نشسته بود، مورد توجه مجدد قرار گیرد. همین زبان و ترجمه، تأثیری نازدودنی بر زبان آلمانی و ظرفیت‌های این زبان برای بیان اندیشه‌های فلسفی نهاد. بعدها کریستین وولف آثار لایبنیتس را به همین زبانِ ملهم از لوتر برگرداند.اندیشه‌های مُصلحان دینی قرن شانزده و در رأس آنها لوتر، تأثیرات بسیار مهم و گسترده‌ای بر فلسفه‌های مدرن داشته‌اند و بسیاری از فیلسوفان بزرگ غربی، از جمله کانت و نیچه و هگل در بستر و زمینه فرهنگی بار آمده‌اند که بشدت متأثر از آرای لوتر بوده است. برخی از این فلاسفه بزرگ، آرای خود را در تعامل یا در تقابل با اندیشه‌های نهضت اصلاح دینی شکل داده‌اند و گاه قرار داشتن در این بستر، افکاری به آنها بخشیده که در غیر اینصورت نمی‌داشتند.