جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

‫برزخ به دوره‌اي از حيات اطلاق مي‌شود که مابين حيات دنيا و آخرت، و از لحظه مرگ انسان تا روز قيامت را در بر مي‌گيرد. وجود عالم برزخ را مي‌توان با استناد به آيات مختلف قرآن و روايات متعدد، که به دو دسته صريح و غيرصريح تقسيم مي‌شود، و همچنين با استفاده از دلايل عقلي، ثابت کرد. از روايات استفاده مي‌شود که حتي سيماي فرشته مرگ نيز نسبت به بدان و نيکان متفاوت مي‌باشد. پرسش در قبر، فشار قبر، عدم بازگشت به دنيا براي جبران کاستي‌هاي گذشته، وجود پاداش و کيفر حقيقي، ارتباط داشتن روح با دنيا و تجسم اعمال، از ويژگي‌هاي خاص عالم برزخ است. برزخ که با مرگ شروع مي‌گردد، با نفخ دوم اسرافيل پايان يافته، و در پي آن، قيامت برپا مي‌شود. درباره ويژگي‌هاي عالم برزخ مي‌توان به موارد زيادي از جزييات با استفاده از روايات دست يافت؛ در اين راستا، پيرامون مکان عالم برزخ، گفته شده است که ارواح مؤمنان در وادي‌السلام، و ارواح کافران در وادي برهوت جمع مي‌شوند. متوسطان يا مستضعفان، گروه ديگري از برزخيان هستند. همچنين عده‌اي از علماي اسلامي قائل به بازگشت روح به بدن هنگام سؤال قبر بوده، و عده‌اي ديگر بازگشت روح را به قالب مثالي مي‌دانند. درباره اختيار و اراده انسان در عالم برزخ نيز نظرات گوناگوني وجود دارد، که فلاسفه اسلامي قائل به اختيار و اراده‌اي کامل‌تر از نوع دنيايي آن در عالم برزخ هستند؛ اما اين‌که جزئيات آن به‌طور دقيق چگونه و تا چه حدي است کاملاً روشن نيست. همچنين علما برزخ را در ملکوت و بطن اين دنيا دانسته‌اند. عالم برزخ توسط تمام موجودات حتي اسرافيل درک خواهد شد؛ زيرا ميان صور اول، که مرگ موجوات را در پي دارد، و صور دوم که به برپايي قيامت مي‌انجامد، فاصله وجود دارد. اين حديث نبوي که "مرگ قيامت است، هرکس بميرد قيامتش برپا مي‌شود" نيز اشاره به برزخ دارد.

عالم برزخ، انسان پس از مرگش وارد عالم دیگر می‌شود به آن عالم، عالم برزخ می‌گویند. این عالم بعد از مرگ شروع می‌شود تا روز قیامت ادامه دارد و با آغاز قیامت این عالم به پایان می‌رسد. عالم برزخ با آیات و روایات کثیره قابل اثبات است. فقط در یک آیه (100 سوره مومنون)به این عالم تصریح شده است با تعبیر (و من ورائهم برزخ الی یوم یبعثون) در این آیه کلمه برزخ به معنای همان عالم برزخ (عالم قبر) است. در ضمن این آیه شریفه روایات کثیره وارد شده که مراد از البرزخ همان عالم برزخ یا همان عالم قبر است. در آیات دیگر نیز اشاره به این عالم شده است. پس از اثبات وجود عالم برزخ به ویژگی‌های آن عالم پرداخت شده است از قبیل : 1- چون انسان با مرگ وارد عالم برزخ می‌شود با پرسش نکیر و منکر روبه‌رو می‌شود. پس از پرسش اجمالی از قبیل خدایت کیست؟ پیامبرت کیست؟ امامت کیست؟ قبله ات کجاست؟ و ... وضهیت او روشن می‌شود یعنی از پرسش معلوم می‌شود که این در نعمت و لذت باشد یا در غذاب و عقاب برزخی. پس از آن فشار قبر وارد می‌شود. در این بحث، آیا فشار قبر عمومی است؟ یا از کسانی برداشته شده یا نه؟ بحث هایی شده است. 2- رابطه روح با دنیا و با بدن خاکی؟ روح پس از جدایی از این دنیا رابطه‌اش با این جهان کنونی به طور کلی قطع نمی‌شود بلکه طبق اعمالش و میزان ایمانش برای دیدار با خانواده‌اش به این دنیا سر می‌زند. و از اعمال دوستان بهره‌مند می شود. 3- عذاب و عقاب در عالم برزخ : در این قسمت به عذاب و کیفر و لذت‌های که در عالم برزخ برای برزخیان وجود دارد مورد بررسی و نتیجه‌گیری شده است. آنان با قالب مثالی انواع لذت‌ها و کیفرها را احساس می‌کنند. در فصل چهارم به پایان عالم برزخ اشاره شده است. در این فصل با صور اسرافیل (ع) وضعیت دنیا، خورشید ستاره، کوهها و ... بهم می‌خورد مورد بحث قرار می‌گیرد.