جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یک ترکیب استعاری حاصل ادغام دو یا چند استعاره است که به صورت­ های متنوعی با هم ترکیب شده، استعاره ­های مرکب و ابراستعاره­ها را تشکیل می­دهند. هدف این پژوهش، معرفی انواع این ترکیب­های استعاری و بررسی و مقایسۀ سازوکار مفهوم ­سازی در آنهاست. به این منظور استعارۀ اولیه و مرکّب را به عنوان مقدمه معرفی و سپس انواع آمیزه ­های استعاری و استعاره ­های زنجیری را بررسی می­کنیم. آمیزۀ استعاری حاصل ادغام غیر زنجیری استعاره­ های اولیه است؛ حال آنکه در استعارۀ زنجیری استعاره ­های تشکیل دهنده طوری به هم زنجیر شده­اند که حوزۀ مقصد استعارۀ اول، حوزۀ مبدأ استعارۀ بعدی است. بررسی این استعاره ها نشان می­ دهد چهار سازوکار مختلف در شکل‏ گیری این ترکیب­های استعاری نقش دارند که هر یک منجر به نوعی مفهوم ­سازی چندوجهی می ‏شود و هر وجه آن مربوط به یکی از ریزاستعاره ­های تشکیل‏ دهنده است. با توجه به اهمیّت مفهوم ­سازی چندوجهی، شناسایی و تعیین ماهیت ترکیب­های استعاری جهت انتقال کامل مفهوم در فرایند‎ ترجمه از زبان مبدأ به زبان مقصد امری ضروری است.

تا پیش از ظهور زبان‌شناسی شناختی، استعاره تنها یک ویژگی ادبی بود که به ویژه در شعر نمود داشت. با گذشت زمان، مطالعات شناختی در زمینۀ استعاره ‌این دیدگاه سنتی را تغییر داده‌است. در این پژوهش پس از معرفی رویکرد شناختی به استعاره، روایات و احادیث پیامبر اکرم و‌‍‍‌ امامان شیعه علیهم‌السلام و چگونگی کاربرد استعاری زبان در توصیف احساس حسد، به عنوان یکی از وجوه انتزاعی وجود آدمی بررسی شده‌است. هدف پژوهش حاضر پاسخ به این مسأله است که آیا استعاره به عنوان یک ابزار تسهیل فهم، در احایث دینی استفاده شده‌است و اگر استفاده شده، تا چه میزان در انتقال مفاهیم مرتبط با احساس حسد کاربرد داشته‌است. چه حوزه‌ها‌ی مبدائی برای این احساس به‌کاررفته و اساساً در این احادیث از استعاره برای تسهیل درک چه مفاهیم ذهنی استفاده شده‌است. به ‌این منظور کتب معتبر شیعه بستر پژوهش قرار گرفته و بر اساس نظریات لیکاف درباب استعاره‌ها‌ی شناختی، واکاوی شده‌است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که‌ استفاده از استعارات در 60 درصد از احادیث مرتبط با حسد به چشم می‌خورد و حوزه‌ها‌ی مبدا گزینش‌شده در این استعاره‌ها‌ی شناختی در کمال ظرافت و فراست، گویای ویژگی‌ها و تبعات حسد هستند. این استعاره‌ها به گونه‌ای ساختاربندی شده‌اند که همگی به شکلی منسجم و به‌هم پیوسته در راستای معارف و مفاهیم مورد نظر قرار دارند.