جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

احادیث اخلاقی از جمله بسترهای مهم اجرای قاعدۀ «تسامح در ادله سنن» است. شدت تسامح در روایات ضعیف اخلاقی در مقایسه با احادیث اعتقادی و فقهی نشان می‎دهد که گویا احادیث اخلاقی بار مسئولیت کمتری برای مدوّنین کتب روایی داشته است. فقدان دانش فقهالاخلاق و عدم تفکیک گزاره‌های اخلاقی ِاخباری و انشائی، زمینه‌ساز اجرای همه جانبۀ این قاعده در احادیث اخلاقی شده است. این پژوهش با تتبع در مصادیق روایی، در پی واکاوی آسیب‌هایی است که کاربست قاعدۀ «تسامح در ادله سنن» در حوزه احادیث ضعیف اخلاقی برجای ‌گذارده است؛ لذا با حذف آنها از متون دینی، طراحی نظامِ ضابطه‌مندِ اخلاقیِ جامع تحقق بیشتری خواهد یافت. داده‌های این مقاله با تمرکز بر متون حدیثی جمع‌آوری و با شیوه توصیفی- تحلیلی پردازش شده است. پیامدهایی چون اختلال در نظام اخلاق اسلامی، وقوع جعل در روایات اخلاقی و ایجاد خوش بینی یا بدبینی کاذب نسبت به متون روایی اخلاقی از جمله نتایج کاربست بی‌ضابطۀ این قاعده در احادیث اخلاقی است. با توجه به گستره حدیث و تأثیر آن بر فرهنگ دینی، رفتارهای فردی و کنش‌های جامعه، آسیب شناسی و توجه خاص به کیفیت متون حدیثی، بازنگری در احادیث اخلاقی، ترسیم الگوی اخلاق اسلامی مبتنی بر روایات معتبر، در پالایش نظام یکپارچه اخلاقی بسیار ضرورت دارد.

نگاه‌ علمی‌ و فرامذهبی‌ به‌ مسئله‌ی‌ مهدویت‌ چهره‌ای‌ درخشان‌ و تابناک‌ از آینده‌ای‌ روشن‌ برای‌ بشریت‌ تصویر می‌کند. از آنجا که باور مهدوی برشی از امامت بوده و در همه بدنه‌ی حکومت اسلامی حضور دارد، تبیین الگوی تربیتی اعتقاد به مهدویت ضروری می‌نماید تا در پرتو آن منتظر تکالیف رفتاری خویش را تمییز دهد. در منشور تربیتی منتظر، بین میزان اعتقاد به امام زمان و رفتار منتظر ارتباط مستقیمی نهفته است و هر چه منتظر از معرفت کامل‌تری برخوردار باشد رفتار کامل‌تری نیز خواهد داشت. ره‌آورد تحقیق حاضر، بیان رسالت مهدویت در مقوله تعلیم و تربیت و تأثیر آن بر شکل دهی جامعه مهدوی در زمان غیبت است. تبیین اندیشه مهدویت و پیوند آن با حوزه‌های تربیتی و اخلاقی، تقویت مبانی تربیتی و اخلاقی جامعه منتظر بر اساس اندیشه انتظار، کاربردی کردن مباحث مهدویت متناسب با نیازها و اقتضائات امروزی از جمله اهداف این پژوهش هستند که به شیوه کتابخانه‌ای و تحلیل ادله به دست آمده است. نتیجه‌ی تربیت انسان‌های منتظر بر این اساس ، پرورش انسان‌های مفید برای جامعه انسانی و اسلامی است. در صورتی‌که این فرآیند به خوبی صورت پذیرد، ثمره این‌گونه تربیت بروز و ظهور فضائل عالی چون عدالت خواهی، الگو پذیری، بصیرت ورزی، خودیاری‌های اجتماعی و رشد افرادی با بینش قوی، ایمانی راسخ و کرداری مناسب با شأن یک انسان منتظر بوده که در این نوشتار به هریک پرداخته شده است.