جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آداب و رسوم ایرانیان امروز ریشه در آداب و رسوم اجداد ما دارد . بسیاری از این آداب قبل از اسلام اجرا می شده و هنوز هم با وجود تغییرات خاصی که داشته اند به حیات خود ادامه داده اند و کارکردهای مختلفی در جامعه دارند . اگرچه بسیاری از این مراسم در زندگی مسلمانان وجود دارد ولی شکل اصیل تر آن در میان زرتشتیان دیده می شود . گروهی از این زرتشتیان که در عقاید و رسوم خود بسیار پایبند هستند در شهر تفت از توابع استان یزد زندگی می کنند . مسئله اصلی این رساله بررسی آداب و رسوم مختلف این گروه و کشف مسائل جدید در مورد آن از دید مردم شناسی می باشد و هدف آن دسته بندی رسوم از لحاظ مسرت بخشی ،دینی ،آیینی وعزاداری است . کار حاصله از دو روش کتابخانه ای و بررسی میدانی بدست آمده است ومحقق در محل تحقیق به صورت مشاهده و مصاحبه به جواب سوالات مطرح شده رسیده است یافته های تحقیق با توجه به منابع کتابخانه ای و توضیحات اساتید محترم تحلیل مردم شناختی شده است ونتیجه حاصله آنکه در بسیاری از رسوم ریشه های باقی مانده از زندگی کشاورزی وجود دارد و بسیاری از آنها به منظور تداوم جامعه کشاورز و سنت های بقای آن بوده است و آنچه کاملا مشخص است این که در جامعه ایرانی تمامی مراسم سفره ها وجشن های زرتشتیان مربوط به آیین های باروری ،برداشت محصول ، کشت مزارع ومیوه ها است و تمامی مراسم به خصوص سفره ها پشتوانه سنتی و اعتقادی در جهت تداوم کشت و باروری است.

در پژوهش حاضر ، محقق با نگرش مردم شناختی روزه و روزه داری و همچنین آئین ها و مناسک مربوط به آن را در میان پیروان ادیان یهود و اسلام مورد بررسی ، تحلیل و مقایسه قرار داده است و ضمن بیان واجبات ، ممنوعات ( تابو) هر دو آئین به انواع روزه های واجب و مستحب و ویژگی های کلی آنها پرداخته است . اصلی ترین هدف این پژوهش تحلیل مردم شناختی روزه و آئین روزه داری در ادیان یهود و اسلاممی باشد . در این تحقیق جهت چارچوب نظری از مکاتب کارکرد گرایی و تفسیر گرایی نمادی استفاده نموده است . و روش بکار گرفته شده در این تحقیق از نوع کیفی و روش ژرفانگر است که با ابزار مصاحبه عمیق و مشارکت همراه با مشاهده اطلاعات توسط پژوهشگر جمع آوری شده است همچنین جامعه آماری این تحقیق را پیروان دین یهود و اسلام در منطقه 6 تهران ( محله یوسف آباد ) تشکیل داده است که در یافته های تحقیق بر اساس اطلاعات بدست آمده میان صور و مناسک روزه داری یهودیان و مسلمانان شباهتهای به چشم می خورد ،تا ضمن فواید و کارکرد های روزه و روزه داری به شباهتها و تمایزات هر دو دیانت پرداخته که سرانجام در نتیجه گیری منعکس می باشد .

مقاله حاضر می کوشد به بررسی تحلیلی نمادها، نشانه ها وتمثیلات موجود بر سنگ قبرهای ایرانی از منظر انسان شناختی باستان شناسی بپردازد. مرگ و تدفین از جمله مسائل مشترکی است که انسان پیش از اسلام و انسان عصر حاضر بطوری یکسان با آن مواجه است و به همین نسبت سنگ قبرها یکی از شاخصهای تدفین بشر با هر مذهب و با هر قومیت و ملیتی آنرا همواره مورد توجه قرار داده است. مطالعات انجام شده بر روی سنگ مزارها نشان میدهد که احتمالا این پدیده از اوایل دوره تاریخی به عنوان هنری سمبولیک وجود داشته و برخی از نقوش روی سنگ قبرها حکایت از تاریخ، فرهنگ، جغرافیا، باورها و اعتقادات مردم هر منطقه از ایران دارد که از دیدگاه مردم شناسی قابل تامل است. این مقاله به روش اسنادی و تکنیک عکسبرداری تنظیم گردیده است.محدوده مطالعاتی دراین رساله قبرستان های ظهیرالدوله و ابن بابویه و نگاهی به چند گورستان تاریخی در ایران است .

چکیدهقرض الحسنهیکی ازشیوه های قابل قبول در فرهنگاسلام و دیگر ادیان الهی است و روایات اسلامی فضیلت قرض را هیجده حسنه و صدقه را ده حسنه عنوان نموده استضرورت قرض الحسنه در حقیقت ناشی از توجه و نقش و اهمیت همیاری و همبستگی در حل مسائل و مشکلات اجتماعی و اقتصادیاست که از فاصله های عمیق طبقاتی می کاهد و از تجمع و تکاثر ثروت نزد گروهی از مردم و همچنین راکد ماندن مال تا اندازه ای جلوگیری می کند و از نظر اخروی نیز شان و مقام والایی دارد و در توجیه به این سنت پسندیده آیات و روایات بسیاری وارد شده است. در واقع در عمل قرض ، قرض دهنده با خدا معامله کرده چرا که در این عمل انتفاع و سود اقتصادی مد نظر نبوده بلکه بهره معنوی مورد نظر می باشد.همچنین باتوجه به آثار مثبت عمل قرض الحسنه و با توجه به اهتمامی که در این خصوص در روایات و آیات قران کریم شده است موضوع این نوشتار تحلیل مردم شناختی صندوق قرض الحسنه (مورد مطالعه صندوق قرض الحسنه بانک ملی ایران ) بوده و برآنیم تا میزان رضایت مردم از عملکرد این صندوق ها و همچنین عوامل مردم شناختی و فرهنگی موثر بر تداوم این صندوق را بشناسیم. در این نوشتار جهت رسیدن به اهداف مورد نظر تلفیقی از روش کیفی و کمی مورد استفاده قرار گرفته استکه منتهی به نتایجی شده از جمله اینکه صندوق های قرض الحسنه یک سازمان حمایت اجتماعی غیر رسمی مردمی است و راهکاری مناسب برای دستیابی به توسعه اقتصادی و مهم تر اینکه عاملی است جهتایجاد همبستگی یک اجتماع جهت بر طرف کردن نیاز افراد هم نوع است و زمینه مشارکت افراد را موجب می گردد. دیگر اینکه قرض می تواند یکی از ابزارهای مهم جذب منابع برای تامین اجتماعی در بخش همگانی شمرده شود. بدیهی است که در صورت ترویج این سنت حسنه نیاز افراد مرتفع شده و امر زشت و نکوهیده ربا از بین می رود و سلامت اقتصادی و روانی جامعه حفظ می شود.کلید واژه : قرض الحسنه، صندوق، مردم شناسی اقتصادی، وام، بانک ملی، ربا، تسهیلات

یکی از آیین های سنتی بومی مردم ایران در راستای روئین تنی ، آئین دود کردن اسفند است که به تعبیر برخی از دانشمندان علوم انسان شناسی به آئین های بلاگردانی شرقی معروف گردیده است . در این پژوهش آیین اسفند دود کردن در قلمروهای اسطوره ، دین و مذهب ، باور ها ، طب سنتی، برگزاری آیین هامورد بررسی قرار گرفت و همچنین اعتقادات و روشها و باورهای مختلف دود کردن اسفند در تعدادی از شهر ها و روستا های ایران در مراسم جشن و شادی ،عزاداری و در امان ماندن از چشم زخم بررسی شد .این آیین ها از پس گذر هزاره ها و در طول تاریخ همچنان در جامعه و اقوام گوناگون تداوم و بقا دارد ولزوم پژوهش در این باره را دو چندان می کند . در این پژوهش به نقش اسفند در این آیین ها و جایگاه آن در اسطوره ها و ارتباط آن با اسفندار مذ و نقش حفاظت و مادری پرداخته می شود . یافته ها نشان می دهد که تاکنون پژوهشی با این رویکرد صورت نگرفته است . این پایان نامه با تکیه بر نظریه کارکرد گرایی برانیسلاو مالینوفسکی و تفسیر گرایی گلیفورد گیرتز تنظیم گردیده و در نهایت با شیوه مطالعاتی کتابخانه ای و روش تجزیه و تحلیل کیفی ( تحلیل محتوا ) به پایان رسیده است . واژگان کلیدی : اسفند ، اسفندیار ، روئین تنی ، اسطوره ، آیین ، هوم ، سیمرغ

این پژوهشدر نظر دارد به بررسی جایگاهاجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی ، سیاسیو محیط شناسیعدد 12 از منظر نماد شناسی ، نشانه شناسی، آدرس شناسیو تاثیرات گوناگون آن در گاهشماری ایران باستان بپردازد . یافته ها نشان می دهدکه نه تنها عدد 12 یکی از اعداد کاربردیدر زندگی درباریانو عوام مردم ایران بلکه عددی مهم در تاریخ سراسر دنیا به شمار می آمده است . این عدد علاوه بر عددی بنیادین در گاهشماری ایران در کشورهایی از قبیل چین،مصر ، یونان ، هند و پرو... نیز جزو اعداد اولیه در تنظیم زمان به شمار می رود.علاوه بر آنرد پای این عدددر ادیان مختلف مسیحیت ، یهودیت و اسلامهمچنین در اساطیر ایران باستان و یوناننیز به چشم می خورد . برخلاف تصور عدد دوازده عددی است که جزء نقاط مشترک فرهنگ های مختلف جهان می باشد از اینرو نگارندهبه بررسی آن پرداخته و جهت انجام پژوهش فوقاز روشکتابخانه ای و اسنادی استفاده کرده است .واژه های کلیدی :انسان شناسی تصویری ، ایران باستان ،عدد 12، اعداد مقدس ، فرهنگ ، گاهشماری ، اسطوره