جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

دین مزدایی در جایگاه دین رسمی عهد ساسانی از ساحتی باطنی و اشراقی برخوردار است که با کیهان‌شناسی و ساختار جهان از یک‌سو و تکالیف اخلاقی فردی از سوی دیگر پیوستگی دارد. دوران آمیختگی نور و ظلمت، هر کسی در هر طبقۀ مردمانه‌‌ای برابر وظیفۀ اندازه‌شدۀ خود رفتار می‌‌کند و از ایجاد آشوب و تفرقه طبقاتی و چشم‌‌داشت اهریمنی به خواسته و دارایی دیگران دوری می‌‌کند. این وظیفه به گونۀ سلسله‌‌مراتبی در دو جهان «مینوگ» و «گیتیگ» پدیدار است که هدف بررسی این پژوهش را شکل می‌‌دهد. پرسش اصلی این است که ساختار جهان و تکالیف اخلاقی افراد بر چه مبنایی در کتاب سوم دینکرد استوار شده است؟ و نقش کشوربان و فرد مؤمن به دین مزدایی در مواجهه با آشفته‌‌کاری‌‌های اهریمن چیست؟ یافته‌‌های تحقیق نشان می‌‌دهد جهان‌‌آفرین، کشوربان‌ و مردمان در راستای یک زنجیره بنیادین، غایتی جز شکست اهریمن ندارند و این مهم با اندازه‌‌شناسی فرّه یزدانی درون هر فرد برای واپس‌راندن اهریمن از جهان پاک گوهر انجام می‌‌پذیرد.

مسأله جانشینی و ولیعهدی شاهان در شاهنامه فردوسی، یکی از مشکلات اساسی در ساختار سیاسی آن دولت به شمار می‌رفت که در مقاطعی دولت و کشور را با بحران و جنگ داخلی مواجه می‌ساخت. پادشاهان و بزرگان کشور، بر اساس قاعده‌ی داشتن فرّه ایزدی و نژاد(فرّه شاهی)، دست به انتخاب جانشین می‌زدند. با وجود این قاعده، اختلاف و ستیز بین شاهزادگان، گروه بندی در بین درباریان، پهلوانان و نظامیان به عنوان عوامل موثر در این مسأله را به دنبال می‌آورد و در مقاطعی با تردید در شیوه انتخاب ولیعهد و جانشین، باعث تشدید بحران و نیز جنگ داخلی گردید. سوال اصلی و عمده این پژوهش در راستای مسأله اساسی تحقیق بر محور انگیزه‌ها و دلایل و عوامل موثر در پدیده جانشینی شاهان در شاهنامه فردوسی و تبعات و نتایج آن استوار است. روش فهم ما برای استخراج شیوه انتخاب جانشین و تبعات آن، بازخوانی متن شاهنامه فردوسی همراه با توصیف است که در این خوانش متن بایسته‌های جانشین، طریقه گزینش و بحران‌های این انتخاب‌ها را بررسی می‌کنیم.

سیاست عملی و فنون حکمرانی، اتخاذ شیوه‌های مناسب برای اداره جامعه است. مکاتب مختلف با توجه به اصول و مبانی خود برای حکمرانی فنونی را پیشنهاد می‌کنند که نتیجه شیوه‌های عملی فکرکردن در باب قدرت هستند. سیاست‌‌مداران و بازیگران صحنه سیاست که بیشتر به ابزار قدرت و چگونگی کاربرد آنها در عمل تاکید می‌کنند؛ با تفسیر مبانی و اصول مکتب خود این فنون و شیوه‌ها را استخراج می‌کنند. اسلام به‌عنوان دین و مکتب، اصولی را برای سیاست ارائه می‌دهد؛ که توسط پیامبر(ص) و علی(ع) تفسیر شده و به اجرا درآمده‌اند. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که با توجه به عمر کوتاه حکومت علی(ع) آیا می‌توان پذیرفت که امام علی(ع) در امر سیاست شکست خورده و عملکردهایشان غیرسیاسی بوده‌است؟ این پژوهش قصد دارد با استفاده از تکنولوژی-های قدرت که جنبه‌های اجرایی و به گونه‌ای سیاست در عمل محسوب می‌شود به واکاوی متن نامه‌های نهج‌البلاغه بپردازد.