جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

آسیب‌شناسی معرفت دینی از جمله مطالعات میان‌رشته‌ای بین دو حوزه‌ی معرفت‌شناسی و دین‌پژوهی است که در این نوشتار به این موضوع از دیدگاه علامه طباطبایی; و از طریق رویکرد فلسفی-تفسیری نهفته در آثار ایشان پرداخته شده و با نگاهی جامع به دین و معرفت دینی در پی تبیین آسیب‌هایی است که این حوزه از معرفت و راه‌های کسب آن را به مخاطره می‌اندازد. در معرفت دینی، دین به ‌مثابه یک برنامه کامل و جامع برای سعادت دنیوی و اخروی است، یعنی ایجاد نظام معاش در جهت نجات معاد و شرط عمل به این برنامه، معرفت به آن است. اما معرفت دینی متأثر از عوامل و زمینه‌های متعددی است؛ ازجمله عوامل اخلاقی و زمینه‌های فرهنگی-اجتماعی. اندیشمندان زیادی به بررسی موانع و آسیب‌های معرفت دینی پرداخته‌ و پژوهش‌های فراوانی انجام شده است. این پژوهش‌ها یا از دیدگاه صاحب‌نظرانی دیگر بوده و یا بیشتر ناظر به جنبه‌های فردی می‌باشند، آن‌هم نه با نگاهی جامع به دین و نه با شبکه‌ای از عوامل فردی، فرهنگی، دینی؛ اما تحقیق حاضر با رویکرد فلسفی-تفسیری و با جستجو در آثار علامه ; با روش اندیشه ورزی تحلیلی-تبیینی، آسیب‌هایی همچون "تعلق به مادیات"، "خروج قوا از اعتدال"، "جدال"، "خرافه"، "عدم نگاه جامع به دین" و "سنت زدگی" را به‌عنوان آسیب‌های اخلاقی و فرهنگی معرفت دینی مورد بررسی قرار داد. نتیجه این بررسی به‌طور خلاصه این شد که این پژوهش با نگاه جامع به دین و نگاه شبکه‌ای به معرفت، آسیب‌شناسی گسترده و به نسبت کارآمدی در صحنه عملی انسان‌ها ارائه داد.