جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پایان نامه حاضر مشتمل بر فهرست مطالب در ابتدا و منابع در پایان و مقدمه و چهار فصل می‌باشد. هدف در این پایان نامه بیان دیدگاه دو فرقه ی بزرگ اسلام درباره امامت و خلافت می‌باشد. چکیده بحث این است که اختلاف بین دو اندیشه بسیار اساسی و جدی است. هر چند در برخی از موارد اشتراک هم وجود دارد در عین حال اختلافات تا جایی که شیعه امامیه امامت را هم سنگ و هم طراز نبوت دانسته و جزء اصول معتقدات خود می‌داند در حالی که اهل تسنن نسبت به خلافت قائل به ارزش چندانی نشده و آن را یک فرع فقهی بیش نمی‌دانند. شیعه امامیه برای مقام امامت سه معنی قائل است. شان اول زعامت و ریاست عامه سیاسی و انتظامی جامعه ی اسلامی می‌باشد. شیعه حکومت و رهبری جامعه اسلامی را یکی از شاخه های امامت می‌داند. امام وظائفی را به عهده دارد که یک شعبه‌ی آن حکومت است. مقام دوم امامت توضیح و تبیین مسائل و معارف الهی است پس امامت طبق این اندیشه همان استمرار و امتداد نبوت است. مقام سوم امامت مقام ولایت در زمین خدااست. ولی اهل سنن امامت را یک مقام اجتماعی سیاسی دانسته وامام را فقط برای امور اجتماعی و حکومت لازم می‌دانند نه برای بین و تفسیر احکام شریعت و نه برای چیز دیگری پس مقام امامت را در حد یک حکم اسلامی می‌دانند. همچنین شیعه امامیه عقیده دارد که امام با انتصاب از طرف خداوند متعال تعیین می‌شود و معرفی آن به عهده ی پیامبر گرامی اسلام است و هیچ راهی دیگر در بین نیست . اما اهل تسنن از جائی که منبع مشروعیت خلافت را انتخاب مردم دانسته اند لذا چندین راه را برای انتخاب امام ارائه کرده اند. با بررسی راه های اهل تسنن برای مشروعیت خلافت معلوم شده است که اجماع امت استخلاف و شوری که عمده راههای ارائه شده از طرف اهل تسنن بودند مشروع نیستند. و طبیعی است که به خاطر همین از طرف شریعت مقدس معرفی نشده بلکه از نظر عقل و نقل باطل اند. و راه صواب و حق همین راه نص از جانب خداوند است و بدیهی است که در این صورت شرائط و ویژگیهای شخصیتی امام نیز از سوی خداوند متعال تعبین خواهد شد و طبق هر دو دیدگاه متفاوت بوده است.

با بررسی منابع کلامی به دست می آید که معجزه عملی است خارق العاده و شگفت آور که با ادعای نبوت و تحدی از ناحیه ی خداوند صادر میگردد. متکلمان برای معجزه اجزاء و شرایط گوناگونی بیان کرده اند که از آن میان می‌توان به خارق العاده بودن، مطابقت با ادعای آوردنده، همراهی با تحدی، عدم صدور از غیر و از ناحیه خداوند بودن اشاره کرد. از این رو عمل که دارای این شرایط نباشد بنابر دیدگاه متکلمان خارج از حدود معجزه خواهد بود. نگارنده در تلاش است ابتدا با بیان معنای لغوی، کاربردهای مجازی ومعادلهای این کلمه به تعاریف اصطلاحی این واژه دردیدگاه های گوناگون بپردازد در این میان دیدگاههای متکلمان اسلامی، فلاسفه ی مشا‌ء، اشراق،‌حکمت متعالیه و فلاسفه ی غربی مورد توجه بوده است. فصل دوم این نوشتار اقسام معجزه و اینکه فاعل معجزه کیست؟ در اندیشه های مختلف مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است،‌پس از آن برخی از مصادیق اعجاز و ابعاد اعجاز قرآن که از معجزات جاودانه ی پیامبر اسلام است . بیان گردیده و از نتایج مهم این فصل نسبت دادن معجزات و خوارق عادات به انبیاء الهی است که آنان با اذن الهی دست به خوارق عادت می‌زنند. در فصل سوم به تفاوتهای اعجاز با کارهای همگون چون: سحر، کهانت، هیپینوتیزم، کرامات اولیاء الهی و ... پرداخته شده است. دستیابی به تفاوتهای اساسی میان اعجاز و اینگونه افعال همگون از نتایج این فصل به شمار می آید. در فصل چهارم کارکردهای معجزه مورد بررسی قرار گرفته و چهار رهیافت معرفتی موجود در ادیان در باب دلالت اعجاز بر وجود خداوند متعال، صدق نبوت، ادعای امامت و آموزه های دینی،‌مطرح شده است و دلالت اعجاز بر صدق نبوت و رسالت و توسعا امامت دلالت عقلی، قطعی و منطقی بوده و مهمترین کارکرد اعجاز به شمار می آید. در فصل پایانی این نوشتار شبهات و اشکالاتی که به گونه ای مساله ی اعجاز را مورد نقد قرار داده اند، مطرح شده و نگارنده تلاش نموده است در حد توان خود با استفاده از منابع کلامی و غیر کلامی پاسخی سازگار به آن شبهات ارایه نماید.