جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در عرفان اسلامی‌همۀ مظاهر هستی جلوه‌ای از حق تعالی هستند که بنا به اصل تجلی از منشأ واحدی به ظهور رسیده‌اند. برای این مظاهر الهی گاه تعبیر «کلمه» به‌کار رفته است. این تعبیر بیانگر این اصل است که متکلم حقیقی عالَم، ذات واحد حق است و هر آنچه موجود گشته، به نَفَس رحمانی حق به منصۀ ظهور رسیده و همچون ارتباط کلمه با صاحب کلام، ارتباطی مستقیم و روشن با وی دارد. برای انواع کلمات الهی تعابیر مختلفی ذکر شده است که برخی از مهم‌ترین آنها که برگرفته از اصطلاحات قرآنی است، «کلمات آفاقی»، «کلمات انفسی» و «کلمات قرآنی» می‌باشد. این سه نوع کلمۀ الهی، سه کتاب «آفاقی»، «انفسی» و «قرآنی» را تشکیل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهند که توجه و دقت به آنها در کنار هم راه‌گشای معرفت پروردگار است. افزون بر این، از آنجا که آنها از یک منشأ واحد به ظهور رسیده‌اند، تشابه و تطابق بسیاری نیز میان آنها به لحاظ کلی و جزیی به چشم می‌آید که به برخی از آنها اشاره می‌شود.

در پایان نامه حاضر عقل و عشق با تکیه بر آیات و روایات در سه بخش بررسی شده است. در بخش اول، با عنوان بررسی عقل از معنای لغوی و فلسفی و عرفانی عقل، عقل در قرآن و عقل در روایات بحث شده است. در بخش دوم، ذیل عنوان بررسی عشق از عشق و مترادفات آن در لغت، عرفان، فلسفه، آیات قرآن و روایات و ادعیه سخن رفته است. در بخش سوم، با عنوان جمع بین عقل و عشق به بررسی جمع بین عقل و عشق در قرآن و حدیث و سیر تاریخی عقل و عشق پرداخته شده است.