جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اسماعیل بن عباد، ملقب به صاحب؛ شاعر و نویسندهعربی سرای فرهیخته ایرانی، قرن چهارم هجری است. وی در سال326هـ . ق در زمان حکمرانی آل بویه، در اصفهان دیده به جهان گشود و در سال385هـ . ق نیز در ری وفات یافت. صاحب بن عبّاد در علم کلام، تفسیر، حدیث، لغت، نحو، عروض، نقد، تاریخ و رجال مهارت فراوانی داشته است. وی ادیب و سراینده‌ای شیعی است، که در بسیاری از اشعار خود، تعهد و پایبندیش را به مذهب شیعه و دفاع از حقّانیت اهل بیت علیهم السلام نمایان ساخته است. منشأ و خاستگاه بسیاری از اشعار او آیات قرآن و احادیث و سخنان پیامبر(ص) و سیره‌ی عملی امام علی(ع) می‌باشد. در دیوان او اغراض گوناگونی چون مدح، رثا، وصف، هجا، حکمت، غزل و اخوانیات به چشم می‌خورد. اما حجم گسترده‌ای از دیوان وی به مدح اهل بیت علیهم السلام به ویژه حضرت علی (ع)اختصاص دارد. از بارزترین ویژگی‌های شعری صاحب، نوآوری وی در گزینش موضوعات و مضامین متنوّع شعری‌ می‌باشد. در این رساله که هدف از نگارش آن بررسی مهم‌ترین درون مایه‌های شعری صاحب می‌باشد، مسائل و موضوعاتی مورد بحث و کنکاش قرار گرفته‌ است که عبارت‌انداز:اوضاعسیاسی، اجتماعی و فرهنگی، مذهبی دوره آل بویه، زندگی و احوال صاحب بن عباد، فنون و اغراض شعری وی، برجسته‌ترین مضامین و درون مایه‌های دیوان صاحب مانند: مباحث کلامی، پندها ومسایل اخلاقی و اجتماعی، تلمیحات تاریخی،و غیره. همچنین در قسمت زیبایی شناسی شعر صاحب نیز از مهم‌ترین آرایه‌های بیانی و بدیعی که سبب زیبایی و آراستگی کلام وی شده‌اند، سخن به میان آمده است.