جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

تربیت سیاسی شکوفا شدن توانمندی های عقلانیت سیاسی نهفته در وجود انسان است، به گونه ای که او را به انسانی با درک بالای سیاسی تبدیل کند. هدف از تربیت سیاسی در اندیشه سیاسی اسلام ، دست یابی به تقوای سیاسی است. مهم ترین دستاورد تقوای سیاسی گذر از فتنة سیاسی به رهبری ولی امر مسلمانان است. ریشه فتنه، اختلاط حق و باطل و لازمة آن اختلاف بین مردم، و نتیجه آن اخلال در نظام است. ثمره تربیت سیاسی اسلامی به کارگیری سیاست های متدیّنانة خواص و اطاعت آگاهانة عموم است. تربیت سیاسی اسلام در مواجهه با فتنه، از اصول خاصی پی روی می کند که مهم ترین آنها عبارت است از: رعایت تقوای سیاسی، اطاعت از دستورهای رهبری، روشنگری و افشاگری، برخورد به هنگام و شجاعانه، هوشیاری در برابر فرصت طلبان، جدا کردن صف فتنه گران از فتنه زدگان، تقویت دانش دشمن شناسی. این اصول در مطالعه موردی مواجهه با فتنه سال 1388 توسط مقام معظم رهبری و مردم به کار بسته شد. پژوهش حاضر تلاش دارد نقش تقوای سیاسی و بصیرت سیاسی را در فرایند تربیت سیاسی اثبات و نتایج آن را در شرایط فتنه بررسی کند و زمینه ساز ایجاد گفتمان عمومی تربیت سیاسی اسلامی باشد.

این رساله از دو بخش مقدماتی و دو بخش اصلی تشکیل شده است. در بخش اول به کلیاتی همانند بیان مسأله، هدف پژوهش، ضرورت پژوهش، پیشینه پژوهش، روش تحقیق و مراحل آن و محدودیت ها پرداخته شده است. در بخش دوم تحت عنوان مبانی پژوهش، بحث های مبنایی از قبیل ضرورت بعثت انبیا، مخالفان انبیا، انگیزه های مخالفت و شیوه های آن مورد بررسی قرار گرفته اند. در بخش سوم، رویکرد روانی تقابل با انبیا و ادیان توحیدی و راهکارها و شیوه های گوناگون برای عملیاتی کردن آن، مورد اشاره وتجزیه و تحلیل واقع شده است. و سرانجام این که در بخش چهارم رویکرد فرهنگی تقابل و انواع راهکارها و شیوه های آن مورد بررسی و پژوهش واقع شده اند. در رویکرد روانی برخورد با انبیا، چهار راهکار کلی استهزا، تخریب شخصیت، فشارهای اجتماعی روانی و تهدید بررسی شده است. در راهکار استهزا، به تمسخر پیامبران، مؤمنان و ادیان (باورها، ارزش ها و نهادهای توحیدی) پرداخته شده است و این مخالفان با این کار از یک سو بر آن بودند که شخصیت اجتماعی انبیا و پیروان آنها را درهم کوبیده و با خوار و خفیف کردن آنان در جامعه، افزون بر کاستن از تأثیر سخنان و رفتارهای آنها، روحیه آنان را تضعیف کرده وادار به انزوایشان کنند؛ از سوی دیگر از باورها و ارزش های الهی، قداست زدایی کرده و ارزش و مقبولیت آنان را در جامعه از بین ببرند. در بررسی راهکار تخریب شخصیت، به شیوه ایراد اتهام ها و نسبت های ناروایی چون جادوگری، جنون، سفاهت، گمراهی، دروغ گویی، شومی و بدقدمی، هوس بازی و کهانت به انبیا پرداخته شده است و این که برخوردهای یاد شده می توانست سلامت روانی، رفتاری و درستی اندیشه ها، اهداف، آرمان ها و انگیزه های آنان را زیر سؤال برده و در قداست، عظمت و الهی بودن آنان تردید افکنی کند؛ در این صورت، مقبولیت، محبوبیت و نفوذ اجتماعی از بین رفته و آنان نمی توانستند به مدیریت افکار و رفتار عمومی بر اساس باورها و ارزش های الهی بپردازند. در بحث فشارهای اجتماعی روانی، استفاده از اهرم هایی چون عیب جویی، تحریک عواطف، تحقیر و حرمت شکنی، شایعه پردازی و تضعیف روحیه مورد اشاره واقع شده است و مخالفان با این شیوه ها می خواسته اند انبیا و مومنان را در روابط زندگی اجتماعی دچار مشکلات فراوانی کنند؛ باشد که ناگزیر به دست کشیدن از باورها و ارزش های توحیدی و یا مهاجرت به شهر و دیار دیگری شوند. راهکار تهدید، آخرین راهکار روانی است که بر ضد انبیا به کار می رفته است. در این قسمت تهدید انبیا و مومنان به تبعید، زندان، سنگسار شدن، شکنجه و کشته شد مورد توجه قرار گرفته است. در بخش چهارم، انواع راهکارها در رویکرد فرهنگی تقابل با انبیا بررسی شده است. ابتدا راهکار (تخریب فرهنگی) به عنوان عمده ترین و گسترده ترین راهکار در رویکرد فرهنگی آمده است. شگردها و ترفندهای گوناگونی چون شبهه افکنی، مغالطه، التقاط و تخطئه بعنوان ساز وکارهای مناسبی هستند که برای عملیاتی کردن راهکار یاد شده در حوزه های گوناگون فرهنگی مورد توجه و کاربرد مخالفان قرار گرفته است. در ادامه راهکارهای دیگری از قبیل تحریم فرهنگی، عصبیت فرهنگی، مقاومت فرهنگی، تغییر هویت فرهنگی مومنان، ممنوعیت فرهنگی، دعوت به تکثرگرایی دینی، احداث پایگاه فرهنگی و نقش و تأثیر هر یک در تقابل با انبیا پرداخته است.