جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عبرت به معنی پند و موعظه گرفتن از آفریده های الهی، و از سرگذشت اقوام گذشته و امت های پیشین از حضرت آدم? تا حضرت خاتم ? است، تا انسان به وسیل? آیات و نشانه های روشنگر الهی به شناخت قدرت و عظمت او دست یابد و به درجه ای از توحید و معرفت در حدّ توان خود برسد. خداوند متعال در قرآن، انسان ها را به سیر و سفر و مطالعه آثار برجای مانده از گذشتگان فرامی خواند تا با دیدن و شنیدن سرگذشت آنان به تأمل و تفکر بپردازند و از دلایل پیروزی اهل ایمان و شکست و هلاکت طغیان گران و کافران پند و موعظه گیرند، و از دیدن آفریده های الهی به عظمت و قدرت پروردگار توانا توجه پیدا کنند و بدانند که این جهان بر طبق نظم و برهان قاطع آفریده شده و به سوی هدف و غایت مشخص در حرکت است، و بی هدف آفریده نشده است. قرآن با بیان نکات عبرت آموز، انسان ها را به پندآموزی از آیات نورانی اش قرآن فرا می خواند. هدف این رساله نیز بیان گوشه ای از این آیات هدایت بخش و زمینه های عبرت گیری و اشخاصی است که از کنار این پندها هوشمندانه و متفکرانه عبور می کنند و با دید? بصیرت به مقام خشیت پروردگار دست می یابند. هم چنین مؤلف یاد آور می شود که قرآن بیان موانع عبرت آموزی، عرصه را برای کسب فواید و آثار عبرت پذیری برای افراد قابل هدایت آماده می کند. بسیاری از آیات قرآن کریم به بیان داستان ها و قصص اقوام گذشته می پردازد؛ اما پرداختن به آنها در حد این رساله نیست ما فقط به گوشه ای از این آیات پرداخته ایم. آیاتی که خداوند در آنها انسان را به عبرت گیری از قصص، داستان ها، آیات و نشانه ها فرامی خواند و با بیان قصص انبیایی چون حضرت نوح و صالح و هود و لوط و موسی و ابراهیم و یوسف : و یا وقایع زمان پیامبراسلام? انسان ها را به عبرت گیری از داستان پیامبران و اقوام ایشان دعوت می کند و می فرماید: قرآن، عبرت آموزی را ویژگی خردمندان و اهل بصیرت و خشیتی معرفی می کند که عرصه را برای بهره برداری از آیات الهی در درون خود مهیا کرده و به توحید و خداشناسی و دوری از خطا و حقانیت رسالت پیامبر اسلام? و هدایت و رحمت الهی- که خاص بندگان مؤمن است- دست پیدا کرده و خود را از سقوط در تاریکی غفلت و عذاب الهی نجات داده اند. زیرا اگر انسان روح و قلب را از گوهر خرد و بصیرت و خشیت محروم کند خود را از سعادت اخروی بی نصیب ساخته است. تحقیق پیش رو، کلیات و شامل چهار فصل به شرح زیر است: فصل اول: مفهوم شناسی؛ فصل دوم: عرصه های عبرت گیری؛ فصل سوم: زمینه ها و موانع عبرت پذیری؛ فصل چهارم: آثار و فواید عبرت پذیری.

رساله حاضر به موضوع شب ورازورمز ان در ایات وروایات می پردازد.شب یکی از ایات الهی است واز جمله موضوعاتی میباشد که خداوند بارها در قران به ان سوگند یاد کرده که بیانگر اهمیت ونقش موثر ان در زندگی دنیوی واخروی است. همچنانکه نور و روشنایی مایه حیات و وسیله بقای زندگی است تاریکی شب نیز یک امر حیاتی برای انسان محسوب می شود.قدر شب را باید دانست زیرا که بزرگترین نزول: إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ : ما آن [= قرآن ] را در شب قدر نازل کردیم.(1قدر) وشریفترین عروج : سُبْحَانَ الَّذِی أَسْرَی بِعَبْدِهِ لَیْلاً مِّنَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ إِلَی الْمَسْجِدِ الأَقْصَی الَّذِی بَارَکْنَا حَوْلَهُ لِنُرِیَهُ مِنْ آیَاتِنَا إِنَّهُ هُوَ السَّمِیعُ البَصِیر:ُپاک و منزّه است خدایی که بنده اش را در یک شب، از مسجد الحرام به مسجد الاقصی - که گرداگردش را پربرکت ساخته ایم- برد، تا برخی از آیات خود را به او نشان دهیم؛ چرا که او شنوا و بیناست.(1 اسراء) در ان روی داده است. این تحقیق که از منظر ایات وروایات مورد بحث وبررسی است اهداف ومقاصدی را دنبال می کند: 1. استفاده درست از سرمایه عمر با توجه به زمانی که در اختیار ما گذاشته شده است . 2. بهره وری از ساعات و زمان های مورد تأکید در قرآن و روایات برای عبادت و نیایش پروردگار. 3. کار اهتمام بیشتر به خواب وارامش روانی شبانه. 4. تفکر در نعمت شب و روز و هر چه بیشتر پی بردن به قدرت و عظمت خداوند . این ها ودهها مورد دیگر همه و همه نشان دهنده اهمیت پدیده شب می باشد . برای دستیابی به اهداف مورد نظر و قابل استناد بودن مطالب که بتواند رضایت خواننده را جلب نماید. سعی شده از متون و منابعی استفاده شود که مورد قبول همگان است مانند تفاسیر نمونه، المیزان ، رازی و ... . براین اساس ساختار کلی تحقیق در 4 بخش تنظیم شده است که بدین قرار می باشد: . بخش اول با موضوع شب در قران به تعریف لغوی واصطلاحی شب ،علت پیدایش ان،رابطه شب با ستارگان و ماه سوگند به شب در قران و... میپردازد. در بحث شب وجهان بینی توحیدی از شب بعنوان یکی از راههای خداشناسی واختلاف شب و روز سخن به میان امده. در بخش شب ومعنویت به موضوعاتی همچون نماز شب ،معراج پیامبر(ص)،اهدای تورات به موسی،سحرخیزی وشب زنده داری و... اشاره می شود. اخرین بخش که شب و تنظیم نظام زندگی است به فوائد شب،خواب و ارامش روانی وبرنامه ریزی در زندگی پرداخته است. نتیجه کلی که از جمع مباحث مطرح شده بدست می آید از این قرار است: شب به عنوان یکی از پدیده ها و نعمت های الهی است که در قرآن بار ها ذکر شده است و آن چنان دارای اهمیت و ارزش است که خداوند بارها بدان قسم یاد نموده است . شب فرصت خوبی برای آرامش و فراغت ازکار روزانه است تا روح و جسم به آسایش نسبی دست یابند در شب و سحر است که میتوان به مدارج بالای معنویت دست یافت و شب آن قدر اهمیت دارد که بسیاری از حوادث و اتفاقات مهم در آن رخ داده است مانند معراج پیامبر، نزول قرآن در شب قدر و ... .

موضوع این تحقیق، « روش های مقابله با تنش های روانی از دیدگاه قرآن و سنت» می باشد. از آن جایی که در مشاوره های روانی، بیشتر مردم به سوی روان شناسان شرق و غرب کشانده شده اند و سرچشمه ی اصلی آرامش را که همان دین متصل به منبع وحی است، به دست فراموشی سپرده اند، لذا جهت تبیین مفهوم و شناخت جایگاه والای آموزه های آرامش بخش اسلام و ارائه ی روش های مقابله با تنش های روانی در مکتب وحی، این موضوع انتخاب شده است. در این تحقیق برای رسیدن به اهداف مورد نظر، از منابع تفسیری و روایی و روش کتابخانه ای و فیش برداری استفاده گردید. پژوهش حاضر در جهت اثبات این مطلب است که پرداختن به باورهای دینی و ارائه راهبردهای اسلامی بیشترین تأثیر را در مقابله انسان با تنش های روانی دارد. در تعالیم حیات بخش اسلام، آرامش جسمی و روحی انسان از جایگاه والایی برخوردار است. ولی بعضی از عوامل تنش زا این آرامش را کم یا از بین می برد. در همین راستا، تعالیم جان بخش اسلام، آموزه هایی را ارائه کرده است که اثرات مخرب عوامل تنش زا را از بین برده و آرامش حقیقی را به آدمیان هدیه می کند. عوامل روحی مؤثر در وجود انسان به دو دسته ی عوامل تنش زا و آرامش زا قابل تقسیم هستند. عواملی مثل: ترس، طلاق، سوگ و ... نمونه هایی از عوامل تنش زا می باشد. و عوامل آرامش زا به چهار دسته ی اعتقادی، اخلاقی و رفتاری، اجتماعی و جسمانی قابل تقسیم هستند. عوامل اعتقادی همچون ایمان، دعا، توکل،ذکر و اعتقاد به قضا و قدر الهی. عوامل اخلاقی و رفتاری مثل: توبه، صبر، نماز، تقوا، روزه، قرآن و فطرت سالم. عوامل اجتماعی مانند: ازدواج و حمایت اجتماعی. و در نهایت عوامل جسمانی از جمله: خواب و شب و ورزش . نکته قابل ذکر این که عوامل مذکور « در کنار هم» و « به شرط رعایت اصل اعتدال در هر مورد» آدمی را به آرامش حقیقی می رساند. نهادهای تأثیرگذار اجتماعی و فرهنگی باید با برنامه ریزی دقیق و زیرنظر کارشناسان دینی، سطح فرهنگ دینی مردم را بالا برده و در قالب آثار و تولیدات خود اهداف متعالی را که در پسِ عوامل و اتفاقات جهان است، عرضه کنند.

عنوان این پژوهش « شیوه ی تعامل پیامبر(ص) درخانواده» است خداوند حکیم در کتاب خود، وجود مبارک پیامبر(ص) را اسوه ی حسنه و بهترین نمونه ی عملی برای مسلمانان و بلکه تمام انسان ها، معرفی کرده است. با توجّه به نیاز جامعه اسلامی به الگوپذیری از آن حضرت، و اقتدا به ایشان، در شئونات و کارهای مختلف زندگی، نیازمند دانستن، سیره و روش های عملی آن حضرت هستیم. این پژوهش با هدف آشنایی با روش ها و اصول کلّی زندگی خانوادگی حضرت رسول ( ص) و کاربردی کردن این اصول، در زندگی جوامع امروزی ؛ صورت گرفته و به بررسی اخلاقیّات پیامبر ( ص)، به سیره ی ایشان در خانواده ی خود پرداخته شده و از گسترده کردن موضوع در مسائل خارج از خانواده ی ایشان صرف نظر گردیده است. در این پژوهش به این مباحث پرداخته شده: بخش اوّل شامل تعریف و اهمیّت خانواده و معرفی پیامبر ( ص) به عنوان الگوی بشریّت در همه عرصه هاازجمله مسایل خانوادگی، می باشد. بخش دوّم شامل تعریف و شرایط تعدّد زوجات در اسلام و تعدّد زوجات پیامبر(ص) و اصول انتخاب همسر از دیدگاه پیامبر ( ص) است که به دلایل ازدواج های پیامبر ( ص)برای رفع شبهات پرداخته واصول اساسی انتخاب همسربیان شده است. در بخش سوّم به اصول و قواعد خانواده ی ایده آل در سیره ی رفتاری پیامبر(ص) و اصول روابط با همسران که شامل عدالت، خوش اخلاقی، مدارا، آراستگی ظاهری و ... می شود، کمک کردن پیامبر(ص) به اهل خانه، روش شناسی پیامبر(ص)، در مهار بحران ها که پیامبر(ص)با مدیریّت خاصّ خود، این بحران ها را مهار کرده و از مشکلات بعدی جلوگیری نموده و در مورد مبارزه ی پیامبر ( ص) با سنّت غلط دوران جاهلیّت که همان ازدواج با زن پسرخوانده بود، پرداخته ایم. در بخش چهارم در رابطه با فرزندان و نوه های پیامبر ( ص) و اصولی که پیامبر(ص) در تربیت فرزند به آن توجّه می کردند، نظیر: سلام کردن به فرزند، بازی با فرزند، احترام به فرزند و ... و سخنانی که پیامبر ( ص) در مورد امام حسن و حسین بیان کرده اند و گریه ی پیامبر ( ص) در عزای امام حسین ( ع) و رفتار پیامبر(ص) در سوگ فرزندش ابراهیم، مبارزه ی پیامبر(ص) با یک خرافه ی خورشیدگرفتگی در زمان فوت ابراهیم بود، مورد بررسی قرار گرفته است. بخش پنجم که بخش پایانی این پژوهش است، شامل وظایف شوهر نسبت به همسر، از جمله مدیریّت، تأمین هزینه ها و ... و وظایف زن نسبت به شوهر، نظیر: فرمان برداری و حفظ ارزش خانواده، و عوامل کلیدی در همسرداری مطلوب، از قبیل: معنویّت، خلق نیکو، رعایت طهارت، همسرآزاری و ... می شود. فرضیه هاعبارتنداز: 1)پیامبر اکرم(ص) الگوی بشریت در تمام ابعاد زندگی است. 2)اصول تربیت فرزندان در سیره پیامبر(ص) راهگشای پدران و مادران در همه نسل ها است. 3)اصول ومعیارهای ازدواج جوانان رامی توان در اصول انتخاب همسر پیامبر ( ص) مشاهده کرد. 4)مبانی خانواده ایده آل از سیره رفتاری پیامبر ( ص) قابل برداشت است. 5)روش شناسی بحران هادرخانواده نشانه مدیریت پیامبر(ص) می باشد. از این پژوهش نتیجه می شود به عنوان یک مسلمان واقعی بهترین الگوی مادرتمام عرصه های زندگی، پیامبر(ص)می باشدکه بادقت در زندگی خانوادگی ایشان اصول مدیریت زندگی،انتخاب همسر،رفتار شایسته باهمسرواصل تربیت فرزندان راکه رهگشای پیروان آن حضرت می باشددرک خواهیم کرد. این پژوهش کتابخانه ای،دینی است وازکتبی چون فروغ ابدّیت جعفرسبحانی وسنن النبی طباطبائی بهره برده شده است. مزّیت این پژوهش این است که:علاوه برپرداختن به زندگی خانوادگی پیامبر(ص)ورفتارایشان با همسران وفرزندان سعی شده تا اصول زندگی سعادتمندانه وایده آل برای زوج های جوان امروز از سیره رفتاری وگفتاری ایشان استخراج وارائه شود. واژگان کلیدی این پژوهش عبارتند از:پیامبر،تعامل،خانواده واسوه . امید است این پژوهش توانسته باشد، راه کارهایی برای زندگی سعادتمندانه براساس سیره ی پیامبر(ص)ارائه کرده باشد.

چینش هستی و نظام دقیق آفرینش به گونه ای چینش یافته است کهنوع بشر به عنوان یک فرد و به تنهایی برای قرارگرفتن در مسیر سعادت و کمال خود به یک همراه، راهنما نیازمند است. گاه این راهنما هم ردیف و هم رتبه ی او بوده و گاه نه، حالتی فرا زمینی و ملکوتی به خود گرفته که از جانب پروردگار این جهان او را برای رسیدن به این کمال او را به نحو احسنت و شایسته راهنمایی کنند. در این نوع از مخلوقات(انسان) دو جنس مخالف(زن و مرد) به گونه ای طراحی و برنامه ریزی شده اند که به صورت غریزی و فطری میل و کشش به سوی یکدیگر دارند و با در کنار هم قرارگرفتن این دو جنس فرآیند ازدواج را شاهد هستیم که بسیاری از مشکلات و عقب افتادگی های فردی این نوع از مخلوقات به صورت ناخودآگاه برطرف می شود. بنابراین با توجه به این فرآیند و تحول در جایگاه ها و مسئولیت ها که از حالت فردی و انزوایی به صورت گروهی و جمعی درمی آید و با توجه به عدم آگاهی کافی افراد نسبت به جایگاه تازه خود که گاه به عنوان همسر در مقابل زن و بالعکس تعریف شده است، لازم و ضروری است که با نگاهی موشکافانه و دقیق و بدون هیچ گونه حساسیت و تعصب خاصی، در صدد شناخت صحیح و مناسب در مورد وظایف و مسئولیت ها و جایگاه هریک از زن و شوهر برآییم. در این تحقیق سعی شده است، به صورت جامع و مناسب در سه فصل مجزا و در دو حیطه ای در ظاهر جداگانه اما مرتبط با یکدیگر، این وظایف و مسئولیت ها تعریف و تبیین و معرفی گردد. در ابتدای تحقیق که کلیات طرح را تشکیل می دهد، با یک نگاه کلی و اجمالی، فضای اصلی و دورنمای کلی کار معرفی شده و با تعریف کلیدواژه هایی هم چون زن و مرد و رابطه و خانواده، مطرح شده و سپس ضرورت و اهداف تحقیق پرداخته شده است. در فصل اول به دیدگاه اسلام نسبت به خانواده اشاره شده است که شامل معیارها و شرایط انتخاب همسر، ویژگی های همسر و ... می باشد. فصل دوم که وظایف حقوقی زن و شوهر در زیر مجموعه هایی مانند؛ ریاست مرد، اطاعت همسر، وظایف اقتصادی مرد در مقابل همسر، تمکین زن در برابر مرد و امانت داری او به عنوان سه مشخصه و وظیفه ی اصلی زوجین معرفی شده است. در فصل سوم، وظایف اخلاقی همسران، که به صورت متقابل می باشد اشاره شده که از جمله ی آن ها می توان به محبت، احترام، تأمین آرامش و امنیت و ... اشاره کرد. در فصل چهارم که به صورت مجزا و جداگانه مورد بررسی قرار گرفته است، فرآیند تربیت فرزند است. این مهم در زیر شاخه های اخلاقی و حقوقی آورده نشده است و علت بررسی جداگانه این مقوله نسبت به مباحث قبلی، وظایف زوجین در مقابل یکدیگر؛ چه از نظر اخلاقی و چه از دیدگاه حقوقی مورد بررسی قرار گرفت. اما به این دلیل که موضوع تربیت فرزند به عنوان یک وظیفه متقابل به صورت شخصی و تکلیفی الهی نیست و این مسئولیت در مقابل فردی دیگر معنا پیدا می کند به این صورت که تا فرزندی نباشد، این وظیفه در محیط خانواده، تعریف نشده باقی می ماند و بررسی این مسئله به عنوان یک حق و تکلیف در مقابل دیگر اعضای خانواده، مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان با وجود تمام تلاش ها و زحمت هایی که برای تدوین این رساله نویسنده متحمل شده است. اما صادقانه به این نکته اذعان می کنیم که به صورت قطع و یقیین کمبودها و نواقصی در این کار به چشم می خورد که با امید به لطف الهی و نظر دقیق و نکته بین شما خوانندگان عزیز، امیدواریم با پیشنهادهای سازنده خود، گامی کوچک در این مسیر بزرگ همراه با ما برداشته باشیم.

تحقیق حاضر با عنوان آرامش از دیدگاه قرآن کریم می باشد. محوریت تحقیق در مورد مسأله ی آرامش است. از آنجایی که بحث آرامش از گمگشته ترین مسائلی است که در جوامع امروزی به دنبال آن هستند، ولی نمی دانند که آن را چگونه و از چه راهی به دست آورند و به آن برسند، سعی شده به این مهم پرداخته شود و در کنار آن، عوامل و موانع و همچنین رابطه ی آرامش با موارد تخدیرکننده بررسی شود. دامنه ی این تحقیق تا آنجاست که خواننده با مطالعه ی فصل اول آن با مفهوم آرامش که موهبتی الهی در درون انسان است، آشنا می شود. هرگاه انسان از درون دارای آرامش باشد، به طور طبیعی در چهره ی او شادمانی ظاهر می شود. سکینه نور و قوت و آرامشی است که ترسنده به آن آرام گیرد، اندوهگین به آن تسلی یابد و عاصی و گستاخ و سرکش به آن فروتن گردد. نفس مطمئنّه نفسی است که به اوج انسانیت و کمال بندگی دست یافته و به آرامش، ایمان، تقوا و بینش وصف ناپذیری رسیده است؛ آنچنان که هیچ گونه وسوسه ای در او کارگزار نبوده و تصوّر گناه هم به ذهن او راه نمی یابد و به نوعی عصمت مجهز شده است . در فصل دوم، شناختی از عوامل آرامش از جمله: ایمان و عمل صالح که جاذبه و کشش بسیار زیادی دارد، حاصل می شود. اعتقاد به یگانگی خدا و دعوت پیامبران و پایبندی عملی به دستورات الهی که بازتابش در روح و فکر و گفتار و کردار انسان به صورت تقوا، پاکی و درستی، امانت، شجاعت، ایثار و . . . تجلی می کند، همچون نیروهای مغناطیس، جذب کننده و رباینده است و دل های دیگران را به خود جذب می کند. آنچه باعث آرامش به واسطه ی تقوا می شود، آثار آن است. از جمله ی این آثار، قبولی اعمال و در نتیجه ایجاد آرامش و رضایت درونی و روانی برای فرد است. اثر دیگر تقوا امنیت و آرامش است. اولین انگیزه ی ازدواج ایجاد کانونی است که در آن زن و مرد احساس آرامش کنند. زن و شوهر در محبت و مودت ملازم یکدیگرند که باعث به وجود آمدن اجتماع مدنی می شود و در پرتو آن زندگی دنیایی و آخرتی آنها به کمال می رسد. از مهمترین انواع ظن ها، ظن به خداوند است. در دین مقدس اسلام همواره به انسان مؤمن توصیه می شود که نسبت به پروردگار خود حسن ظن داشته و به او امیدوار باشد و هیچگاه از رحمت خداوند مأیوس نگردد. حیات آدمی با حرکت تنها یا آرامش تنها به انجام نمی رسد و بنابراین خدا در این زمینه کار را با ظلمت شب و روشنایی روز ترتیب داده است. کسی که دلش با یاد خدا مطمئن و محکم است، آرامش روحی و روانی دارد و هراسی از غیر خدا به دل راه نمی دهد، او امیدوار و آرام است چون به قدرت و عظمت الهی متکی است و انوار الهی در درونش رسوخ کرده است. امام علی علیه السّلام در رابطه با صبر و آرامش این گونه بیان کرده اند: "إذا أحَبَّ اللهُ عَبداً زَیَّنَه بِالسَّکینةِ و الحِلم" هرگاه خداوند بنده ای را دوست بدارد، او را به آرامش و بردباری آراسته گرداند. با مطالعه ی فصل سوم، خواننده می تواند برخی موانع آرامش از جمله بلاها و گناهان و . . . را شناسایی نماید. صفات درونی انسان به تنهایی نمی تواند معیاری برای ثواب و عقاب گردد مگر زمانی که در لا به لای اعمال انسان خودنمایی کند. خداوند بندگان را می آزماید تا آنچه در درون دارند، در عمل آشکار کنند. منشأ ترس یک خطر واقعی است ولی اضطراب، ترس از خطر غیرواقعی و موهوم است. مهمترین مانع آرامش گناهان است؛ اصرار به گناه راهی است به سوی کفر. فضا و روح انسانها را اندیشه ی دنیاطلبی و آسایش خواهی و ثروت اندوزی پر کرده است و طبیعی است که انسان به همه ی خواسته های مادی و مظاهر و مصادیق آن دسترسی پیدا نمی کند. اثرات تخریبی موسیقی آنقدر زیاد است که با گذشت مدتی زیان های بسیار عجیبی بر روی مغز گذاشته و حتی برخی از روانشناسان غربی دریافته اند که از دیگر مواد مخدر هم زیان آن بیشتر است. برخی موسیقی را غذای روح می پندارند و برای گریز از رنج ها و فراموش کردن ناراحتی های خود به آن پناه می برند، در حالیکه موسیقی نه تنها غذای روح نیست، بلکه سمّ کشنده ای است که جان و دل انسان را می میراند. در این پژوهش از روش کتابخانه ای استفاده شده است و چون این تحقیق بیشتر از منظر قرآن کریم انجام شده، سعی بر این بوده است که از کتب تفسیری معتبر چون تفسیر قمی اثر علی بن ابراهیم قمی، تفسیر گهربار صافی اثر فیض کاشانی(ره) و تفسیر مجمع البیان اثر مرحوم طبرسی(ره) استفاده شود. همچنین از برخی کتب معاصر، در این رابطه بهره برده ایم. واژگان کلیدی: آرامش، سکینه، اطمینان، خوف، حزن، تقوا، ایمان