جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

رویه تساهل و تسامح از جمله عباراتی می باشد که قابلیت حمل معانی کثیره ای بر خود دارد و هر کس با توجه به پیش فرضهای ذهنی و مقبولات خویش به آن می نگرد و این نحوه نگریستن در طرز تفکر و آزاداندیشی و نحوه برخورد با عقاید متفاوت و مخالف تأثیر بسزایی خواهدداشت، در بسیاری تلقیها تولرانسی که اروپای قرون وسطی را از جمود نجات داد، شبیه همانست که در متن اسلام وجود دارد اما تاکنون به طرز جامع به این مسئله پرداخته نشده، بدیهی است تبیین این مهم در نحوه برخورد متولیان فرهنگی و تک تک افراد جامعه تاثیر گذار خواهد بود. در این تحقیق به تبیین مسئله تساهل و تسامح درکتاب و سنت و دیدگاه دو نواندیش معاصر (شریعتی و سروش) پرداخته شده و در حد بضاعت خویش در نقد و بررسی و یافتن وجوه اختلاف و اشتراک نظریات ایشان کوشیده است؛ در باب دیدگاه سروش در مسئله تساهل و تسامح باید گفت ایشان در این زمینه به تولرانس غربی متمایلتر می باشند تا سهله و سمحۀ موجود در اسلام، اما هرگز بر این گمان نباید بود که ایشان در این باب یک مقلّد صرف بوده اند، چرا که برای هر تئوری و دیدگاهی، تاریخچه و پیشینه ای متصور است ، آنچه جای تأمل دارد؛ ایشان بعنوان یک روشنفکر مذهبی، با طریقی هنرمندانه تقیدات مذهبی و مشغولیات دینی بعنوان عاملی سرنوشت ساز بر نحوه دموکراسی پیشنهادی خویش، ضمیمه ساخته و ارائه نموده اند . در باب دیدگاه شریعتی در باب تساهل و تسامح باید گفت این دیدگاه بیشتر به سهولت و سماحت موجود در اسلام و سنت پیامبر متمایل است تا تولرانس غربی، اما با توجه به شدت مدارایی که شریعتی در ارتباط با فرهنگ و رسوم غربی نشان می دهد و تأکیدی که بر الگو پذیریِ مضبوط، از فرهنگ غرب دارد، می توان اذعان نمود آنچه از عملکرد مسامحه آمیز اسلام می بینیم تا مقبولِ شریعتی فرسنگها فاصله دارد، بطور مثال شریعتی جهت رشد مسلمانان ، عصری کردن دین را لازم و واجب می داند که این عصری کردن، آنچنان مقبول متشرعین و متعبدینی نیست که برای پیداکردن پاسخ تمام نیازها و سؤالهای خویش، به رجوع به متون اسلامی بسنده می نمایند. روشی که در این تحقیق در پیش گرفته ایم ؛ روش توصیفی اسنادی با تکیه بر تحلیل محتوا می باشد.