جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در دوره مدرن بدن اهميت يافته، كنترل و نظارت بر آن با شتاب زیادی دنبال مي‌شود به طوري كه بدن تبديل به پروژه‌اي مي‌شود كه به طور فزاينده‌اي براي مداخله بشر باز است و تبديل به شي‌ء براي مديريت انسان و پيكربندي مجدد آن شده است. در دوره جدید بدن در جامعه‌شناسی به طور وسیعی تبدیل به نقطه مرجعی در جهان در حال تغییر شده است که این تغییرات در بدن خلاصه شده است. از نظر دانشمندان فيزيكي بودن بدن به عنوان آخرين عرصه‌هايي قابل درك است كه انسان قادر به كنترل آن است. برجسته شدن و اهمیت یافتن بدن در دوره مدرن با مفهوم دنیوی شدن گره خورده است. بطوریکه اندیشمندان توجه روزافزون افراد مدرن به بدن‌هايشان را نهايي‌ترين مرحله دنيوي شدن می‌دانند كه انسانها را به حداكثر استفاده از امكانات موجود در احيا و نگهداری بدن خود وادار مي‌كند. در این تحقیق سعی شده تابا استفاده از نظریه‌های اندیشمندان در حوزه جامعه‌شناسی بدن، رابطه مدیریت بدن با دنیوی شدن مورد بررسی قرار گیرد. در این مسیر مدیریت بدن به ابعاد سازنده آن تفکیک شده و تک تک این ابعاد با دنیوی شدن در ارتباط قرار گرفتند.نتایج توصیفی داده‌ها مبین آن است که تناسب اندام در بین ابعاد مدیریت بدن اولین اولویت را به خود اختصاص داده است. همچنین میانگین آرایش در بین پاسخگویان در حد متوسطی است. میانگین پوشش نشان از اهمیت بالای آن دارد. میانگین تناسب اندام و جراحی در حد نسبتاً پایینی است. در تبیین علل ابعاد چهارگانه مدیریت بدن میزان بتا نشان می‌دهد که دنیوی شدن بیشترین تأثیر را بر آرایش (0/520) و جراحی زیبایی (0/223) داشته است. فشارهای هنجاری نیز توانستند بخشی از ابعاد چهارگانه مدیریت بدن مانند تناسب اندام و پوشش را تبیین کنند. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که در این تحقیق دنیوی شدن و فشارهای هنجاری به طور مستقیم با ابعاد مدیریت بدن در رابطه معنی‌دار بوده و به عبارتی نظریه‌هایی که در این باب ذکر شده‌اند توسط این تحقیق تأیید شدند.

چکیده :مباحث انسان شناختی از مهمترین مباحثی است که در بین فیلسوفان و اندیشمندان و حتی در ادیان مطرح است و این مباحث تا آنجا پیش رفته که انواع نظریه های مختلف در مورد انسان و ابعاد وجودی اش پا به عرص? ظهور گذاشته است.این رساله به نقد و بررسی شاخص ترین مکتب انسان محورِ الحادی ، یعنی مکتب «ژان پل سارتر» با استفاده از مبانی انسان شناختی امام علی (ع) در نهج البلاغه می پردازد.سارتر که خود را یک اگزیستانسیالیست می داند، نظریه های خود را بر پای? اعتقاد به آزادی بی حد و حصرانسان بنا نهاده است .برای اینکه آزادی انسان هیچگونه قید و شرطی نداشته باشد ، به انکار ماهیت اولی? ، طبیعت مشترک و فطرت و ارزشهای اخلاقی ثابت و عقلی و طبیعی و همچنین انکار ضرورت و از همه مهمتر انکار خدا می پردازد. چون انسان آزاد است پس مسئولیت شدیدی دارد. زیرا همه چیز را باید خودش بسازد و مسئول همه چیز خودش است، حتی مسئول ساختن خود. وقتی انسان فهمید که اینگونه مسئول همه چیز است پس دلهر? شدیدی به او روی می آورد ،دلهره ای دردناک و خانمان سوز . زیرا تنهاست وخدایی وجود ندارد تا به او امیدوار باشد.بیانات امام علی علیه السلام در نهج البلاغه ، بر اساس آموزه های الهی بسیاری از نظریات سارتر را مردود می کند و انسان را دارای آزادی و اختیار ولی نه آزادی مطلق، بلکه آزادی و اختیار در محدود? امکاناتش میداند؛چه امکانات عقلی و چه امکانات اخلاقی و شرعی.ایشان آزادی بدون قید و شرط را، موجب نابودی و هلاکت انسان و مهمترین و ارزشمند ترین گون? آزادی را، آزادی معنوی میداند . از نظر علی(ع) انسان دارای طبیعت مشترک و فطرت الهی است و دارای نیروی اندیشه و توانایی های بسیار و دارای آزادی است. اصول اخلاقی صرف نظر از دین و وحی، ثابت و عقلانی می باشد، که انسان به تنهایی آن را درک می کند. مسئولیت انسان فقط به دلیل آزادی او نیست ؛ بلکه مسئولیت بشری عرص? گسترده تری دارد. در این تفکر انسان با امید به خدا حتی از سخت ترین رویدادها با کمترین دلهره و اضطراب عبور می کند و قدرت غلبه بر مشکلات به دلیل اعتقاد به خدا در او بیشتر است. در پایان باید گفت که امام علی(ع) خدا محوری را پایه و اساس می داند و برای انسانی ارزش قائل است که، محوریت او در سای? محوریت و اصالت الهی باشد .

کار اصلی این رساله بررسی جهان بینی و اندیشه های عرفانی عین القضاه همدانی است . آرای او درباره ی عشق، خدا، ابلیس، انسان، قرآن ، سلوک الی الله، سالک و شرط های او، پیر، مرید، ارادت و آخرت، اختیار، ایمان، بهشت، حلول ، .... و نبوت بررسی شده است . در فصل عشق به موضوع هایی چون ماهیت عشق، گونه ها و درجات عشق ، ویژگی های عشق ، عقل و عشق، علم و عشق، روح و عشق ، فراق و وصال، نشانه های عشق، عشق و ملامت ، عاشق و معشوق پرداخته شده است . در برخی موارد مشابهت های نظر عین القضاهبا دیگر عرفا و شاعران مخصوصا مولوی و حافظ بیان شده است . در فصل خدا به مسائلی از قبیل رابطه ی ذات و صفات خدا، رویت خدا و راه شناخت واقعی خدا و .... پرداخته شده است . و در موضوع ابلیس به سابقه ی ابلیس ستایی در قبل از عین القضاه و پس از او نیز پرداخته ایم . بیشترین قسمت از مطالب فصل انسان درباره ی ذات و حقیقت انسان و مراتب انسانی است . اعتقاد عین القضاه به قدم قرآن در فصل قرآن بررسی شده است ، از مطالب جالب توجه این فصل نظر قاضی درباره ی حروف مقطعه قرآن است . در بقیه ی فصل ها نیز سعی شده است نکات برجسته ی اندیشه ی او بررسی و بیان شود . مثلا در موضوع آخر به بررسی اعتقاد او به معاد روحانی پرداخته ایم و در موضوع نبوت نشان داده ایم که او معتقد به برتری ولایت بر نبوت است . سه فصل سلوک الی الله ، سالک و شرط های او، پیر، مرید و ارادت بیان کننده اندیشه های او در مسائل عرفان عملی است . نکته برجسته در فصل سلوک الی الله مساله اسقاط تکلیف از دیدگاه عین القضاهاست . تقسیم سالکان به دو دسته طالبان و مطلوبان در فصل سالک و شرط های او بررسی شده است . در فصل پیر، مرید و ارادتنظر قاضی درباره ی ضرورت پیر و آداب مرید، مفهوم ارادت و خاصیت آن بررسی و بیان شده است.

هدف این پژوهش، درک رابطه احتمالی بین انواع درک از عدالت و انواع دین‌ورزی است. بر اساس مشارکت 360 داوطلب و اکتشاف ترجیحات ذهنی ایشان، این نتایج حاصل شد: اصطلاح «توزیع عادلانه» دلالت تضمینی بر شیوه‌هایی از توزیع دارد که نسبت به موارد زیر موضع‌گیری خاصی داشته باشد: (1) برابری ساده، (2) عاملیت دولت در توزیع، (3) فاصله بین بهره‌مندان و بی‌بهرگان، (4) شایستگی‌های فردی، و (5) رویه‌های توزیع. این یافته‌ و این پنج ملاک برآیند اندیش? مشارکت‌کنندگان این پژوهش و میان‌ذهنیت ایشان است. در این بین مخالفت با برابری ساده، در بین تمام پاسخگویان مشاهده می‌شود؛ اما چهار مورد بعدی به مراتب مورد رد و قبول افراد قرار می-گیرد. این موافقت/ مخالفت مبنایی برای تفکیک افراد به چند پاره‌فرهنگ فراهم می‌کند.همین‌طور در مورد دین‌ورزی، نوع دین‌ورزی متضمن دو محور اساسی «بندگی / آزادی» و «شک / یقین» و محور فرعی «شکاف عمل نظر» می‌باشد. هریک از این محورها طیف مدرجی را تشکیل می‌دهند که می‌توان بر اساس آن پاسخ‌گویان را رتبه‌بندی کرد. اما به طور کلی دو رویکرد کلی سنتی و غیرسنتی به دین کاملاً قابل تفکیک است. پیروی از سنت دینی در اندیشه و عمل خصیصه اصلی دین‌داری سنتی است. متون مقدس و تفسیرهای اولیاء خداوند و مراجع دینی اصول عملی جاودان دین را تبیین می‌کند و مبنای قوانین شریعت را تشکیل می‌دهند. حال آن که دین‌ورزی غیرسنتی نواندیشی و حضور تعالیم جدید را تاب می‌آورد. باید متذکر شد که هر دو بعد عملی و نظری روی طیفی مدرج تعریف شده و باور به وجود دودستگی تام روی آن‌ها خلاف واقع است. اما می‌توان پرسش کلیدی در تعریف عضویت افراد در دو دسته را چنین مطرح کرد: «آیا وظیفه متدین نظم بخشیدن به اقتضائات زندگی بر اساس اصول و هنجارهای دین است؟ یا این که دین می‌بایست خود را بر اساس اقتضائات زندگی در زمان‌ها و فرهنگ‌های مختلف منطبق کند.»در ادامه مشخص می‌گردد در دسته‌های مختلف داوطلبان، بین «ایمان به عقاید سنتی» و «پایبندی به اعمال سنت‌گرایانه» از یک سو و از سوی دیگر «مخالفت با افزایش عاملیت دولت»، «مخالفت با کاهش فاصله بین بهره‌مندان و بی‌بهره‌ها»، «مخالفت با توجه به شایستگی-های فردی» و «موافقت با توزیع‌های رویه‌محور» نوعی هم‌خوانی وجود دارد. به نظر می‌رسد بر مبنای تحلیل آموزه‌های اقتصادی اسلام، این ارتباط معقول است.اگر این هم‌خوانی و ناهم‌خوانی مشاهده شده، «واقعی» باشد، با مفروض گرفتن حداقلّی از انسجام درونی، می‌بایست این عدم هم‌خوانی «معقول» نیز باشد و بتوان این واقعیت را معقول کرد. برای معقول سازی این واقعیت، با تکیه بر مفهوم مالکیت و تأمل در آراء و نظرات اندیشمندان سنتی و سنت‌گرا، می‌توان تشخیص داد که:اولاً هرگونه تفسیر سوسیالیستی از اسلام و اقتصاد دولتی ناروا است. در ثانی: حدود مالکیت انسان در حدود دخالت او در تولید، و یا حیازت او است. پس آنچه اهمیت مضاعف دارد، شیوه‌های مالکیت [و متعاقباً توزیع] است. وانگهی از آنجا که کل طبیعت به نوعی در مالکیت مشاع کل بشریت است، پس حیازت مقید است. هم‌چنین دخالت انسان در تولید بسته به قوه و کار اوست و این کار تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی است. بنابراین بخشی از ارزش کار و متعاقباً مالکیت، به طور غیر مستقیم، به اجتماع تعلق دارد و مالکیت انسان صد در صد نیست. از این گذشته مالکیت حقیقی از آن خداوند است و انسان اعتباراً حق مالکیت دارد. پس سومین نکته این است که صرف توانایی و صلاحیت اجازه تصرف کامل در تملیک و توزیع را به عاملان ذی‌نفع [اعم عوامل منفرد] نمی‌دهد. از سوی دیگر بخش بزرگی از اعمال کنترل و نظارت در اسلام، نظارت‌های درونی و ماورائی بوده و نظارت‌های بیرونی و اجتماعی، حداقل در موارد اقتصادی، با ملاحظات عدیده روبه‌رو است. پس چهارمین نکته این است که: بخشش، انفاق، صدقه و حتی پرداخت‌های مالی واجب بیش از آنکه به واسطه هنجارهای اجتماعی ضمانت اجرا داشته باشند، تحت کنترل نظارت‌های درونی متدین هستند. آقای احمد توکلی در گفتگویی شخصی برای نگارنده توضیح داده‌اند که چگونه در اوایل انقلاب رأی سنتی بزرگان دینی در مورد مالکیت چنان بود که ارائه لایحه قانون کار را با ایرادات جدی مواجه کرده و حتی در به کار بردن الفاظ، اجیر و موجر نسبت به کارگر و کارفرما تقدم داشت. به این ترتیب می‌توان هم‌خوانی موجود میان دین‌ورزی سنتی با برداشت خاصی از عدالت را نسبتاً آشکار کرد.

گناه یکی از اساسی ترین مفاهیم در ادیان مختلف و بویژه دین اسلام است. در متون جامعه شناسی گناه نوعی انحراف اجتماعی است. از منظر جامعه شناسی کارکردگرا گناه وحدت اخلاقی جامعه و به تبع آن انسجام اجتماعی را از بین می‌برد. علاوه بر این گناه به اختلال در نظام معنایی جامعه منجر می‌شود. توجه به آثار اجتماعی گناه لزوم بررسی جامعه شناختی این پدیده‌‌ی اجتماعی را روشن می‌سازد. هر چند آثار اجتماعی که گناه به همراه دارد شامل انواع مختلف آن می‌شود ولی این آثار در برخی از گناهان منجمله گناهانی که به ارضای غریزه‌ی جنسی باز می‌گردند بارزتر است. غریزه‌ی جنسی یکی از مهم ترین غرایز بشری است که ارضای نادرست آن آسیبهای روانی و اجتماعی متعددی را به همراه دارد. هدف اصلی تحقیق حاضر پی بردن به فرایند برساخت اجتماعی تجربه‌ی گناه جنسی و کشف پدیدار اجتماعی گناهان جنسی در بین زنان است. در این بررسی از بین انواع گناهان جنسی، گناهانی که در رابطه با جنس مخالف اتفاق می‌افتند مورد بررسی قرار گرفته‌است.مشارکت کنندگان تحقیق حاضر، 10 زن دارای رابطه‌ی دوستی(روابط خارج از ازدواج) با جنس مخالف هستند. با بررسی‌های انجام شده پدیدار اجتماعی گناهان جنسی در قالب هشت تم مرکزی « تعریف گناهان جنسی، واکنشهای (احساسی و رفتاری) قبل از گناهان جنسی، واکنشهای (احساسی و رفتاری) حین گناهان جنسی، واکنشهای (احساسی و رفتاری) پس از گناهان جنسی ، پیامد تکرار گناهان جنسی، توجیه گناهان جنسی، گام‌های گناهان جنسی و تغییر ارزشهای جنسی در رابطه‌ی دوستی با جنس مخالف» شناسایی شده ‌است.