جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

حوزه‌ی فلسفی تهران از جمله حوزه‌هایی است که باعث رونق و پرورش حکمت و عرفان بوده ؛ آن هم در زمانی که تکاپو و تلاش علمی معنای خود را از دست داده بود . این حوزه‌ی فلسفی نه ‏تنها در پیگیری و گسترش فلسفه اسلامی از زمان قاجار و دوره پهلوی نقش مهمی ایفا کرد ، بلکه به خاطر مرکزیت‏ تربیت فلاسفه از اهمیت شایانی برخوردار بوده است ، همچنین به‏ عنوان مرکز ارایه عقاید غرب ومهم‏ ترین محل برخورد عقاید سنتی و مدرن مورد توجه قرار گرفت . با مطالعه‌ی این حوزه‌ی فلسفی و بررسی عوامل سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی که در انتقال پایگاه فلسفه از اصفهان به تهران نقش داشتند و بررسی نوآوری های این حوزه‌ی فلسفی می‌توان به اهمیت ونقش موثر این حوزه در زنده نگه داشتن چراغ حکمت و فلسفه در آن دوره بیشتر پی برد . برای رسیدن به این مهم بحث با آوردن کلیاتی راجع به موضوع آغاز شده و با بررسی چگونگی انتقال فلسفه از اصفهان به تهران، نحوه‌ی شکل‌گیری حوزه‌ی فلسفی تهران و معرفی مهمترین فیلسوفان این حوزه‌ی فلسفی خصوصا حکمای اربعه که محدوده‌ی پژوهش ما روی این چهار حکیم است ادامه می‌یابد ؛ و نهایتا با بررسی نظرات و ذکر نو آوری‌های فلسفی این چهار حکیم پایان می‌پذیرد. با مطالعه این حوزه نه ‏تنها ما به فهم بهتر سنت کلی‏ فلسفه اسلامی نایل می‏شویم ، بلکه اهمیت فهم پیشرفت‏ فلسفه در ایران را دراین قرن درمی‏یابیم.

خطر انحراف فکری همیشه تهدید کننده جوامع بوده و هست، بویژه اگر در مسائل اعتقادی باشد. به همین جهت پیامبراکرم(ص) هنگام رحلت، کتاب و عترت را میزان و ملاک عقیده صحیح معرفی کردند، اما متاسفانه همیشه در بین مسلمانان و شیعیان عده ای گرفتار افراط و عده ای دیگر درگیر تفریط یا به نوعی افکار انحرافی هستند و بسیاری از ائمه(ع) با این افراد رو به رو بوده اند. به نظر می رسد در عصر امامین کاظمین نیز ( امام موسی کاظم و امام جواد نیز هریک از ائمه با انحرافات فکری و فرق مختلف چون واقفیه، اسماعیلیه، مرجئه، اهل حدیث و غلات و ... درگیر بودند، ولی این دو امام بزرگوار هر یک با شیوه های گوناگون با این فرق انحرافی برخورد و مقابله نمودند. از آنجا که امامت این دو بزرگوار در عصر خلفای عباسی بود و به گواهی تاریخ، خلفای عباسی برای کسب پیروزی نهایی و قطعی بر اندیشه شیعه و حذف امامت از عقاید بسیار کوشیدند و از جریان های انحرافی حمایت می کردند. در چنین عصری امامین کاظمین قاطعانه و با اقتدار الهی و به برکت علم خداوندی خویش، در برابر انحرافات، مسامحه ها و توهین ها و دیگر انحرافات و مکرهای باطل ایستادند و از حقانیت دین اسلام و شیعه دفاع کردند. البته مبارزه این دو امام بزرگوار بیشتر به صورت علمی و فرهنگی بود. آنان با تربیت شاگردان و علما و همچنین سازمان وکالت ظرفیت های تازه ای پدید آوردند. این شبکه ارتباطی زمینه ساز هدایت سیاسی و فرهنگی و پاسخ به شبهات را فراهم آورد. امامین کاظمین(امام موسی کاظم و امام جواد همچنین در جلسات و مناظره ها که خلفای عباسی به قصد تهدید امامت ایجاد می کردند، فعالانه شرکت کرده و از این فرصت طلایی ایجاد شده در جهت هدایت مردم و مشخص کردن انحرافات فکری بهره می جستند و گامی بزرگ در گسترش تشیع برمی داشتند.آنان بطلان وبی اساس بودن بسیاری از فرقه ها چون واقفیه و مرجئه و... را ثابت کردند.این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی بر مبنای مطالعات کتابخانه ای نگاشته شده است.که می تواند الگویی برای مبارزه با خطرات انحرافی در جامعه ی شیعه باشد.

---