جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این رساله با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای و جمع آوری اطلاعات از متون دینی، رابطة جهل و انحرافات اخلاقی از منظر قرآن و سنت بررسی شده است. امروزه فساد و انحرافات اخلاقی یکی از مشکلات اصلی جوامع بشری است که زندگی اجتماعی و خانوادگی را تهدید می کند؛ از این رو جامعه شناسان، روان شناسان و علمای اخلاق بر آن شده اند تا راه کارهای مناسبی ارائه دهند. پرسش های اصلی این پژوهش عبارت اند از: عامل اصلی فساد و انحرافات اخلاقی چیست؟ انحرافات اخلاقی چه ارتباطی با جهل دارد؟ معارف دینی چه نقشی در پیش گیری و درمان انحرافات اخلاقی دارند؟ پس از تعریف مفاهیم، زمینه های انحرافات اخلاقی از منظر آیات و روایات مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین مهم ترین راه برای پیشگیری و درمان انحرافات اخلاقی، از بین بردن زمینه های جهل و تقویت باورها و اعتقادات مذهبی افراد است.

این پژوهش با موضوع «دروغ، علل و راه های پیشگیری و درمان آن» از پنج فصل و یک خاتمه تشکیل شده است: فصل اول به بیان مسئله، اهمیت، ضرورت، سؤال اصلی، سؤال های فرعی، هدف، پیشینه و روش تحقیق پرداخته است. در فصل دوم، دروغ در لغت و اصطلاح، بررسی و تحلیل تعریف های دروغ، قبح و زشتی دروغ از منظر آیات و روایات، فرق دروغ با توریه و احکام آن مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم به عوامل و ریشه های دروغ (فردی و اجتماعی) اختصاص دارد. فصل چهارم به بررسی آثار و پیامدهای فردی و اجتماعی دروغ با استناد به آیات و روایات پرداخته است. فصل پنجم راه های پیشگیری و درمان دروغ را از طریق شناختی، عاطفی، احساسی و رفتاری مورد بررسی قرار داده است.

قرآن کریم، حاوی دستورالعمل های دینی، اخلاقی و تربیتی فراوانی است که نیازمند استخراج، به ویژه برای نسل جوان میباشد. از این رو، مستشرقان زیادی با انگیزه های مختلف به تحلیل مفاهیم قرآن پرداخته و گوشه ای از معارف وحیانی را به جامعه خودشان عرضه داشته اند. از جمله ایزوتسوی ژاپنی بخشی از مفاهیم اخلاقی قرآن را با زبان خود بیان کرده است. در میان عالمان اخلاق معاصر، استاد فرزانه علامه مصباح با سبک جدید به تبیین مفاهیم اخلاق از منظر قرآن کریم همت گماشته اند. این مقاله، مقایسه ای میان برخی آثار اخلاقی این دو نویسنده صورت داده و از نظر شخصیت مؤلف، موضوع، هدف، محتوا و روش میان آن دو اثر مقایسه به عمل آورده است. در پایان، با نقد و بررسی و برجسته سازی نقاط قوت و ضعف این دو دیدگاه، کتاب اخلاق در قرآن را برخوردار از امتیازات ویژه و اشکالاتی نیز بر کتاب ساختمان معنایی مفاهیم اخلاقی- دینی در قرآن ایزوتسو وارد کرده است.

بدون شک عوامل فراوانی در فرایند شکوفایی استعدادهای نهفته در نهان آدمی دخیل اند که ساختار شخصیت انسان را بالنده و پربار می کنند. نقش بی بدیل اخلاص در تربیت انسان، مسئله ای است که در این تحقیق از دو زاویه به آن پرداخته شده است: 1. اخلاص، عامل مهم و اثرگذاری است که با ایجاد ظرفیت ها و استعدادها، متربی را در قبول تربیت، یاری می کند. 2. اخلاص، عامل بازدارنده قوی و سد محکمی در برابر رذائل اخلاقی است. با توجه به تأکید آیات و روایات در خصوص ارزش و اعتبار اخلاص در سرنوشت انسان، ضرورت تحقیق در این موضوع، امری بدیهی و مسلم به نظر می رسد. پژوهش هایی که در مورد اخلاص صورت گرفته، اغلب ناظر به جنبه های عبادی بوده و ضرورت نیت در عبادات، علمای اخلاق را بر آن داشته است که به تبیین نقش اثرگذار اخلاص در نیت را بپردازند. و از آن جا که منابع مورد نیاز در این موضوع (غیر از قرآن و روایات) بسیار محدود هستند، با استفاده از آیات و روایات، با رویکرد تربیتی به بررسی و تحلیل آن پرداخته شده است.