جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شناخت انسان از نظر عقلی و دینی، دارای اهمیت ویژه‌ای است، این شناخت ممکن است از هر منبعی (دینی یاغیردینی) اتخاذ شود. اما از آن جایی که خداوند متعال، آفریننده تمام هستی از جمله انسان است، پس شناخت انسان از منبع دینی، یقیناً شناخت کامل‌تری است. یکی از منابع شاخص و مهم دینی در شناخت انسان، نهج‌البلاغه است.از طرفی، انسان را با توجه به ابعاد مختلفی که دارد، از زوایای مختلف می‌توان شناخت. یکی از این ابعاد، بُعد اجتماعی انسان است. در همین رویکرد اجتماعی نیز، از ابعاد متعددی می‌توان به شناخت انسان پرداخت،که مهم‌ترین آنها سه بُعد اقتصادی، جامعه‌شناسی و سیاسی است.همچنین، از مجموع آموزه‌های نهج‌البلاغه با توجه به تعاریف خاصی که از انسان داریم، بر می‌آید که رفتارهای اقتصادی، جامعه‌شناختی و سیاسیِ او، به نحو خاصی تعریف می‌شود و متفاوت از تعاریفی است که از انسان، در مکاتب دیگر شده است. چرا که این تفاوت در تعریفِ از انسان تأثیر گسترده‌ای در تمام ابعاد و شئون او می‌گذارد. از جمله در شناخت اقتصادی، جامعه‌شناسی و سیاسی او.انسانِ اقتصادی در نهج‌البلاغه، انسانی است که مالکیت حقیقی را از آنِ خدا می‌داند، به فقرا و محرومین توجه دارد و در مصرف اموال خود نیز اعتدال را رعایت می‌کند.نهج‌البلاغه از طریق توجه به مسایلی همچون ویژگی‌های زندگی اجتماعی، روان‌شناسی اجتماعی و آسیب‌شناسی اجتماعی به معرفی بُعد جامعه شناختی انسان می‌پردازد.ولایت پذیری انسان، لزوم وجود حکومت، اهداف انسان‌شناختی حکومت، حکومت و آزادی، نیز از جمله مباحثی است که توجه به آنها در نهج‌البلاغه موجب شناخت بعد سیاسی انسان می‌شود.