جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

هدف از نگارش این مقاله، بررسی امکان وجود واکه مرکب در زبان فارسی است. مراجعه به آثار موجود در حوزه آواشناسی زبان فارسی، بیانگر وجود اختلاف نظرهایی قابل توجه در خصوص این مساله است؛ به بیانی روشن تر، امکان وجود واکه مرکب در این زبان و همچنین تعداد آن در صورت قایل شدن به وجود این نوع واکه، موضوعی است مورد اختلاف که این مقاله بر آن است تا ابتدا، ضمن معرفی ماهیت واکه مرکب و نیز ارائه مهم ترین دیدگاه ها در این زمینه، به بررسی و نقد آنها بپردازد. آزمودن ادعاهای مطرح شده در خصوص امکان وجود این نوع واکه بر روی واژه های استخراج شده از فرهنگ های معتبر فارسی و بر اساس معیارهایی چون معیارهای آوایی، واژ- واجی، تصریفی و ماهیت واکه های زبان فارسی از لحاظ سخت یا نرم بودن، در کنار برخی شواهد تاریخی، بیانگر آن است که در زبان فارسی، حداقل، شکل گیری واکه مرکب متشکل از دو واکه ساده امکان پذیر نیست. در خصوص همراه شدن غلت ها با واکه نیز اگرچه از لحاظ آوایی، در مواردی می توان آنها را واکه مرکب برشمرد اما از لحاظ واجی، شرایط لازم برای واکه مرکب بودن را ندارند.

یکی از زیر شاخه های قرآن پژوهی مطالعه و پژوهش در صورت و شکل ظاهری واژگان و جملات قرآن مجید است. در مقاله حاضر نویسندگان مشخصا به بررسی افعال قرآن با توجه به زمان دستوری و زمان واقعی پرداخته اند. مساله اصلی پژوهش حاضر این است که آیا در افعال قرآن مجید زمان واقعی بر زمان دستوری منطبق است یا نه؟ برای پاسخ دادن به این مساله پس از طرح ملاحظات نظری درباره زمان واقعی و زمان دستوری بر اساس مباحث هانس ریشن باخ ـ زبان شناس آلمانی ـ بیش از 500 فعل از جزء سی ام قرآن مجید استخراج و بررسی شد و آن گاه حاصل این بررسی جمع بندی و در این مقاله عرضه شده است.

در زبان فارسی، قاعده تضعیف، همخوان سایشی /V/ را به ناسوده [W] تبدیل می‌کند. این فرآیند، زمانی اتفاق می‌افتد که همخوانی /V/ در پایانه هجا بعد از واکه /a/ را به واکه [o] تبدیل می‌کند. برای مثال، ستاک «رو» /rav/ در فعل می‌روم /mi-rav-am/ تغییر نمی‌کند، اما در وجه امری «برو» [bo-row] قاعده تضیف به کار رفته است. هنگامی که همخوان /V/ در جایگاه آغازه هجا به کار می‌رود یا به عنوان بخشی از همخوان مشدد در یک تکواژ قرار دارد، اما وقتی همخوان /V/ در پایانه هجا قرار گیرد به ناسوده /W/ تبدیل می‌شود، مانند: [now - ruz].

لطفا برای مشاهده متن چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

تا پیش از پیدایش زبان شناسی شناختی، بسیاری از زبان شناسان، استعاره را روشی برای خیال پردازی شاعرانه می دانستند. به همین دلیل، «استعاره» غالبا مفهومی ادبی به شمار می رفت. لیکن با اشاعه الگوی شناختی، کارکرد استعاره در گفتمان روزمره اهل زبان مورد توجه قرار گرفت. پرسشی که در مقاله حاضر مطرح می شود این است که آیا «استعاره» می تواند باعث چندمعنایی در زبان فارسی  شود یا نه. برای پاسخگویی به این پرسش، داده های گفتاری و نوشتاری به کار رفته در اخبار و جراید، گردآوری شد و پژوهش بر پایه این فرضیه شکل گرفت که استعاره را در چارچوب معنی شناسی شناختی، می توان یکی از خاستگاههای چندمعنایی دانست. پس از تجزیه و تحلیل داده ها، فرضیه پیش گفته مورد تایید قرار گرفت. تحقیق به روش توصیفی- قیاسی صورت پذیرفت. به طور کلی نگارندگان بر آن اند تا نشان دهند که تغییرات معنایی را می توان به شکلی نظام مند در ارتباط با قالبهای معنایی تبیین کرد.

در این مقاله نخست از حروف ربط همپایگی و انواع ساخت همپایگی و پیشینه مطالعات آن در زبان فارسی بحث شده است، سپس رویکرد چندهسته ای و رویکرد حرف ربط همپایگی به مثابه یک هسته نقشی مورد مطالعه قرار گرفته و به نارسائی های انگاره مشخصگر- هسته- متمم و افزودگی برای ساخت همپایگی اشاره شده است. در رابطه با نوع و بنیان همپایه ها تصریح می شود که همپایگی در هر سطحی حتی در سطح پایین تر از واژه نیز امکان پذیر است. بخش پایانی این مقاله نیز به شرح همپایگی به منزله حاصل از فرایند ادغام خالص به عنوان رویکردی نوین در ساخت همپایگی پرداخته شده است. بر اساس این رویکرد، همپایگی در هر سطحی میسر است و در تبیین داده های زبان فارسی رویکرد اخیر می تواند کارآمد باشد.