جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

با گذر از تاریخچه کوتاهی از مصر، هند و ایران باستان و پرداختن به فلسفه اخلاق بر پایه پند و اندرز، به پیگیری مطالب با اشاره ای به نگرش کانت به خردورزی و اخلاق انجام شده است.پس از اشاره به قانون پرسیوال در لندن، همچنین نهضت اخلاقی آدلر در امریکا، نهضت فرهنگی - اخلاقی کویت در لندن، انتشار دو جلد کتاب از وستر مارک، به گردآوری مجموعه ای از زمینه های گوناگون اخلاق در فلسفه، علوم اجتماعی، علوم پزشکی و زیستی، علوم فنی و مهندسی، علوم زیست محیطی و بوم شناختی و بالاخره علوم اقتصادی، جمعا هشتاد زمینه، پرداخته شده است.

زمینه: همه شاخه های علوم، در آغاز به صورت تجربه و مهارت بوده اندک و با پشتوانه چند هزار مقاله و صدها کتاب، به عنوان یک رشته از علوم، قانونمند و دانشگاهی شدند. باید به فکر بود که کلیه علوم، به ویژه دانشهای تجربی که شتاب پیشرفت فزاینده ای دارند، در یکصد سال آینده در چه جایگاهی خواهند بود؟ملاحظات اخلاقی، می توانند به عنوان یک عامل بازدارنده بسیار موثر از کجروی و آسیب رسانی شاخه هایی از علوم که برخی از آنها شاید هنوز پا به عرصه نگذاشته اند، بکاهد. در ملاحظات اخلاق آکادمیک چارچوبهایی تعریف شده اند ولی هیچ کدام از این دستورالعملها کاربرد مطلق ندارند، بلکه آمیخته ای از آنها از سوی اهل علم پذیرفته شده اند.نتیجه گیری: در این نوشتار، ارزشها و ضد ارزشها (آداب و آفات) در مناسبات دانشگاهی در قالب دو جدول (مجموعه نظرات مرتن و میتروف و دیگران)، ارایه شده اند که می توانند مقایسه، داوری و انتخاب رفتارهای مناسب و اخلاقی علمی را آسانتر نمایند.

زمینه: این مقاله جایگاه کلیدی و اهمیت خاص موضوع علم به مفهوم عام، و آداب و معیارهای اخلاقی حاکم بر آن، و مناسبات بین علم و اخلاق را به طور خاص در مطالعات جامعه شناسی نشان می دهد.روش کار: به طور مشخص، در این مقاله سهم نظری دو جامعه شناس سرشناس یعنی رابرت کینگ مرتن و دیوید رزنیک، در آنچه که در اینجا به عنوان "جامعه شناسی آداب و اخلاق در علم- فناوری" نامیده شده است، تشریح شده و مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفته است. مرتن، علم را نهاد اجتماعی نظام مندی می داند که دارای مجموعه متمایزی از هنجارها و آداب نهادینه شده و الزام آور است که از حیث اخلاقی بر دانشمندان اعمال اقتدار می کنند. رزنیک علم را به مثابه حرفه ای می داند که دارای اخلاق خاص خود است و رعایت اخلاق حرفه ای ضمن آنکه بر کارکرد علم تاثیر مثبتی دارد، اعتماد اجتماعی نسبت به علم واصحاب علمی را افزایش می دهد. به رغم تفاوت دو متفکر اجتماعی در تعریف علم و ماهیت آن، آنها نه فقط اخلاقی بودن یا اقتدا به معیارهای اخلاقی را در شناخت و انجام کار علمی توصیه می کنند، بلکه حتی فراتر از آن، اخلاق را برای کارکرد علم و توسعه آن اساسی می دانند. به عقیده آنان، در شرایط ناهنجار و بی اخلاقی، علم قادر به تحقق اهداف خود نیست وبا ناکامیهای نهادی و حرفه ای بیشتری روبرو می شود.نتیجه گیری: از نظر هر دو صاحب نظر، اقتدا به معیارهای اخلاقی برای صیانت ازعلم- فناوری در برابر هر گونه عمل فسادآمیز و فریبکاری، ضروری است.

زمینه: با مروری بر پیشینه اخلاق در جهان، ایران باستان و دستورات و رهنمودهای ادیان ایرانی، اسلام و زرتشت و اشاره ای به آیین و آداب اخلاقی در نظم و نثر پارسی، به بررسی و کنکاش واژه پرفشن و مقایسه با مفهوم و کاربرد حرفه و کسب و کار پرداخته شده است.توضیح این که خدمات هر پیشه و شغلی، مانند نجاری، آهنگری و غیره که در قبال دریافت پول (پاداش) ارایه می شود، در واقع همان حرفه و کسب و کار است، ولی خدمات عالیه ای که نه بخاطر پول بلکه در خلوص و قداست و معنویت انجام می شوند و با پاداش مادی و دنیوی قابل جبران نیستند (مانند پزشکی، معلمی، روحانیت، قضا، هنر و ادبیات و ...)، از ارج والایی برخوردار هستند و برابر مفهوم کیش قرار دارند.نتیجه گیری: پروفشن و برابر فارسی آن کیش، شامل چند گروه از خدمات متعالی است، در حالیکه دیگر مشاغل هر چند دارای صنف و سندیکا و کد اخلاقی باشند، کیش و رسالت و حرفه شریف نخواهند بود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (pdf) مراجعه فرمایید.

سرآغاز: با وجود تلاش های فراوان صورت گرفته از سوی مجامع بین المللی و کمیته جهانی مبارزه با دوپینگ (WADA) در زمینه با دوپینگ، با پیشرفت تکنولوژی و دستیابی علوم مختلف به ویژه پزشکی به فناوری های نوین و کشف راه ها و روش های مختلف درمانی، گفته شده است که رده جدیدی از دوپینگ با نام «دوپینگ ژنی» در جوامع ورزشی، شیوع پیدا کرده است که مباحث اخلاقی جدیدی را برای ورزش، مسابقات ورزشی و مجامع ضد دوپینگ به وجود آورده است. با کامل شدن پروژه ژنوم انسانی و کشف تعداد زیادی از ژنها، زمینه درمان بسیاری از بیماری های بی درمان با استفاده از فناوری ژن درمانی به وجود آمده است ولی در کنار پیشرفت های صورت گرفته، چالش های اخلاقی متعددی نیز پیدا شده است که از آن جمله می توان تولید نوزادان تغییر یافته ژنتیکی، تغییر ژنتیکی ورزشکاران و دوپینگ ژنی را نام برد که هر کدام از این موارد جدال اخلاقی زیادی را در پی داشته اند.روش کار: در این مقاله مروری ما در ابتدا کلیه مقالات و منابع مرتبط را در پایگاه اینترنتی Google و خزانه های اطلاعاتی Pubmed, Science Direct و Ovid با کلمات کلیدی “Gene Doping” و “Ethical Consideration” و “Ethics and athletic Manipulation” جستجو کردیم. سپس کلیه مقالات در دو دسته متون کامل و چکیده و بر اساس میزان ارتباط و تازگی طبقه بندی شدند و مورد بررسی قرار گرفتند.نتیجه گیری: دوپینگ ژنی طبق تعریف کمیته جهانی ضددوپینگ عبارتست از «استفاده غیر درمانی از سلولها، ژنها، اجزای ژنتیکی، یا تعدیل بیان ژنی که از طریق آن ها ظرفیت ورزشکاران برای اجرای ورزشی افرایش یابد». امروزه مشخص شده است که ژن های متعددی با اجرای ورزشی، مرتبط هستند (حدود 90 ژن) که با توجه به گستره ورزش و علاقه روزافزون جهانی به آن، استفاده از این ژن ها به منظور دوپینگ ژنی دور از انتظار نیست. البته از فناوری ژنی می توان بهره های ارزشمندی نیز برد، مثلا برای درمان آسیب های ورزشی شدید که می تواند باعث کناره گیری ورزشکار از صحنه ورزش شود. در مجموع ملاحظات و سوالات اخلاقی متعددی پیش روی مجامع ورزشی است که در این مقاله سعی می شود به آن ها پاسخ داده شود. برخی از این سوالات اخلاقی عبارتند از:آیا باید دستکاری ژنی در ورزشکاران مطلقا ممنوع شود؟آیا باید استفاده از آن در ورزشکاران فقط برای بهبود از جراحت یا بیماری های خاص، مجاز باشد؟آیا با در نظر گرفتن کشف و تشخیص بسیار مشکل دوپینگ ژنی، در آینده ماهیت و حقیقت ورزشی زیر سوال می رود؟آیا باید ورزشکاران تغییر یافته از نظر ژنتیکی را از شرکت در رقابت های ورزشی محروم کرد یا برای آنها مسابقاتی جداگانه ترتیب داد؟البته این ها سوالاتی هستند که تا به حال پاسخ روشنی برای آنها ارایه نشده و چالش های پیش روی جهان ورزش می باشد و کمیته های اخلاقی مربوطه می بایست در پی یافتن پاسخی برای آنها باشند.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

زمینه: از گذشته های دور، بحث در باب اخلاق پزشکی در قالب قوانین، نظریه ها، فرضیه ها و مذاهب بروز کرده است. در ایران نیز نهادهای مختلفی در امر تدوین و اجرای اخلاقیات پزشکی فعالیت دارند. گروه علمی اخلاق پزشکی و علوم زیستی در جهت نیل به هدف اعتلای اخلاق پزشکی، درباره برخی از موضوعات مطرح در حیطه پزشکی، آیین نامه های اخلاقی تدوین نموده است. در این گردآوری، برخی از آیین نامه های تدوین شده که به چالش برانگیزترین مسائل روز پزشکی پرداخته اند، مورد توجه قرار گرفته است.نتیجه گیری: گروه اخلاق پزشکی فرهنگستان علوم پزشکی ایران در فاصله سال های 1386 تا 1387 درباره برخی از چالش برانگیزترین مسائل پزشکی روز کشور که نیازمند توجهات اخلاقی ویژه هستند، آیین نامه های اخلاقی جامعی را تدوین و پیشنهاد نموده است. این موارد شامل: سزارین، سقط جنین، اقدامات خرافی در امر درمان، سهم خواهی و واسطه گری در خدمات پزشکی، پیوند کلیه از اهداکننده زنده، شروع یا خاتمه اقدامات درمانی غیرموثر و در نهایت، جراحی های پلاستیک، ترمیمی و زیبایی، می باشد.