جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

اين مقاله به بررسي «تساهل و تسامحِ» اسلامي و مقايسۀ آن با «تولرانس» در مسيحيت جديد مي‌پردازد. انديشۀ تولرانس(تساهل و مدارا)ي مسيحي، با رويکرد کنوني خود به قرن شانزدهم و هفـدهم ميلادي باز مي‌گردد و زادۀ تحوّلاتِ نهضتِ اصلاح ديني است؛ پس از دولتي کردنِ مسيحيت به وسيلۀ کُنستانين و بر پايي دادگاه‌هاي تفتيشِ عقايد و سخت‌گيري بر منتقدان و کشتن بسياري از روشنفکران. لذا ازاين‌رو، تساهلِ مسيحي در اين مفهوم «بر دين» است، نه « در دين»؛ يعني خارج از حوزۀ مسيحيت بوده و زادۀ ضرورتِ اجتماعي و سياسي است. در مقابل، انديشـۀ تساهل و مداراي اسلامي، ريشه در قرآن، سنّت و احـاديث امامان معصوم عليه السلام دارد و اکثر مکاتبِ اسلامي، به تساهل و تسامح با تفسيري متفاوت از تولرانس غربي معتقد هستند، يا کليات آن را باور دارند. اين مقالۀ، درصددِ رسيدن به اين واقعيت است که خاستگاه و وجوهِ تساهل در اسلام، نسبت به تولرانس مسيحي، تفاوت‌هايي اساسي دارد و مقولۀ تساهل و تسامح، نه بر دين(عَرَضي)، بلکه در دين(ذاتي دين) تفسير مي‌شود.