جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«… کتاب آبی گویایی کلیه‌ی مضامین اصلی ویتگنشتاین متأخر است ــ مضامینی بس غنی و با این وصف سخت به یکدیگر درپیچیده. کاربرد و معنا و نظریه‌ی سفسطه‌آمیز «نام»؛ فهم و سلطه‌ی تکنیک؛ قاعده‌ها، بازی‌های زبانی و «شکل‌های زندگی»؛ این آموزه‌ها، و ردّ «زبان خصوصی» همچون اجزاء پازلی با هم تطبیق می‌کنند. این کتاب، به لحاظ فشردگی‌اش، و گونه‌ای جاذبه‌ی مخصوص تحسین‌شده‌اش، می‌تواند معرفی خوبی بر ویتگنشتاین متأخر باشد… تنها در این‌جا [کتاب آبی] است که بازی‌های زبانی و مسائل مربوط به قاعده‌ها به کمال برجسته می‌شود. دیگر نمی‌توان در اهمیت موضوع دوم مبالغه کرد؛ فیلسوفان اخیر این مفهوم را به‌کار برده‌اند اما ندرتاً مثل ویتگنشتاین به بررسی آن پرداخته‌اند.» دیوید پل، فلسفه «مقدمه‌ای بر اندیشه‌ی ویتگنشتاین بهتر از کتاب آبی نمی‌توان یافت، که بی‌شک سادگی و صراحتش بی‌درنگ خواننده را مجذوب می‌کند. پیچیدگی فزاینده‌ی کتاب قهوه‌ای پلی طبیعی می‌سازد بر بیان باز هم هوشمندانه‌تر اما اغلب آشفته‌ی او در پژوهش‌ها. داشتن نسخه‌ای از این کتاب‌ها خواست هر طالب فلسفه‌ای است.» ماکس بلک «این مطالعات نفوذی چشمگیر بر بسط فلسفه‌ی معاصر انگلیس داشته است.»

مخاطبان این کتاب هم نظریه‌پردازان اجتماعی و هم متألهان‌اند. تلاش من آن است که به نظریه‌پردازان اجتماعی امکان ابطال شکاکانۀ نظریۀ اجتماعی مدرن سکولار را از چشم‌اندازی مغایر با آن، در این مورد چشم‌انداز مسیحیت، نشان دهم. سعی من اثبات این خواهد بود که مهم‌ترین فرض‌های حاکم بر چنین نظریه‌ای مبتنی بر اصلاح یا رد مواضع مسیحیت ارتدکس است. خواهم گفت که این تغییرجهات فکری بنیادی به‌لحاظ عقلانی دست‌بالا همان‌قدر «توجیه‌پذیر»ند که خود مواضع مسیحیت. وضعیت تأثرآور الهیات مدرن تواضعِ کاذب آن است. این امر برای الهیات باید یک بیماری مهلک باشد، زیرا به‌محض آنکه الهیات ادعایش مبنی بر فراگفتار بودن را رها کند، دیگر نمی‌تواند کلام خدای خالق را به زبان آورد، بلکه مجبور است به آوای غیبی بتی متناهی، ازجمله دانش‌پژوهشی تاریخی، روان‌شناسی انسان‌گرایانه یا فلسفۀ استعلایی تبدیل شود. اگر الهیات دیگر در صدد تعیین جایگاه، مشروط کردن یا انتقاد از گفتارهای دیگر نباشد، آنگاه ناگزیر این گفتارها جایگاه الهیات را تعیین خواهند کرد، زیرا ضرورت یک منطق غایی سامان‌دهنده (همان‌طورکه در بخش چهارم خواهم گفت) ازمیان‌رفتنی نیست. الهیاتی که «جایگاهش» را عقل سکولار «تعیین کند» دچار دو شکل ویژۀ محدودیت خواهد شد: یا آن است که به‌نحوی شرک‌آمیز شناخت خداوند را با حوزۀ درونی و ذاتی خاصی از شناخت _«علل غایی» کیهان‌شناختی یا نیازهای «غایی» روان‌شناختی و سوبژکتیو_ پیوند می‌دهد؛ یا در غیر این صورت، منحصر می‌شود به اشاراتی چند درباب اعتلایی ماورای تصور، که به‌این‌ترتیب کارکرد آن تأیید منفی ایدۀ مشکوک یک قلمرو سکولار مستقل است که برای فهم عقلانی از وضوح کامل برخوردار است.