جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در این پژوهش علل انحطاط تمدن ها از دیدگاه قرآن و حدیث مورد بررسی قرار گرفته است. در تقسیم بندی، انحطاط به دو نوع فردی و جمعی در مورد گروه ها و جوامع و تمدن هاست. اگر انحطاط مادی و معنوی با هم حاصل شود سرنوشت آن جامعه به سرعت به جانب هلاکت روی می نهد و علت اساسی در میان همه علل زوال و انحطاط از خود هدفی و خود محوری ناشی شده است و آیات فراوانی در قرآن مجید، اساسی ترین علت فنا و نابودی جوامع و تمدن ها را ظلم و تعدی معرفی کرده است.

این پایان نامه در شش فصل با این مباحث به نگارش درآمده است: فصل اول، نگاهی گذرا به سیره ی حضرت سید الساجدین(ع)، معرفی صحیفه ی سجادیه، بخش هایی از بیانات امام سجاد، یک نمونه از تنوع موضوعات دعای امام سجاد و جهت آن؛ فصل دوم، نشانه های توحید و خداشناسی و فضیلت نبوت در صحیفه ی سجادیه: بیان امام درباره ی فطرت خداشناسی، شناخت خداوند متعال از طریق استدلالی، سخن امام در مورد استدلال بر وحدت خداوند،...، صفات باری تعالی در صحیفه ی سجادیه؛ فصل سوم، مناجات امام زین العابدین درباره ی فضایل و رذایل اخلاقی: آیاتی از قرآن و بیان امام درباره ی حسد، غضب، غیبت، تکبر، اقدام به خیرات و مبرّات، صله ی رحم، صدقه، تشکر در برابر احسان بندگان و صبر؛ فصل چهارم، دعای امام سجاد برای دیگران: پدر و مادر، فرزند، نیکی به همسایگان، مرزداران سرحدّات؛ فصل پنجم، اوصاف قرآن از لسان سیدالساجدین در صحیفه ی سجادیه: احسن الحدیث، نور آشکار، امین و مهیمن، موعظه، شفا و رحمت، هادی بشریت، کتاب مبین؛ فصل ششم، توبه و آمرزش گناهان در صحیفه ی سجادیه: آیاتی از قرآن کریم درباره ی پذیرش توبه، خداوند تواب است، سخنان امام سجاد(ع) درباره ی توبه و استغفار، سخن آن بزرگوار درباره ی توبه ی کامل.

حروف معانی یکی از مهمترین مباحث علم نحو است و از آن میان حروف جاره به لحاظ معانی مختلفی که در جمله ایفا می کند از اهمیت ویژه ای برخوردار است . از این رو در این اثر با بسط و گسترش معانی حروف جاره و ارائه شواهد کاربردی آن در آیات قرآن مجید سعی شده آن مقدار که در توان این نویسنده بوده از گفته های پیشینیان و از لابه لای کتب تفسیری و لغوی استخراج و در پاره ای از موارد با مقایسه نسخه های متعدد مواردی ذکر شود و سعی بر این بوده که دقیق ترین ترجمه انتخاب شود و در فصل دیگری از این رساله به ساختار حروف جر، نگرشی نوین صورت گرفته است . و ارتباط و معانی که این حروف به افعال می دهد تا حدودی مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است .

در این پایان نامه بخش یاد شده ترجمه و با کمک کتب تفسیر و علوم قرآن شرح شده است. این بخش شامل این موضوعات است: شناخت تفسیر و تأویل و بیان شرافت آن و حاجت به آن، شناخت شروط و آداب مفسر، غرائب تفسیر، و طبقات مفسران.

در این پایان نامه نوع های شانزدهم تا بیست و هفتم کتاب الاتقان فی علوم القرآن عبد الرحمن سیوطی ترجمه شده و به کمک کتب علوم قرآن شرح گردیده است. موضوعات این بخش از کتاب مذکور به این قرار است: کیفیت نزول قرآن، شناخت نام های قرآن و نام های سوره های آن، جمع و ترتیب قرآن، تعداد سوره های قرآن، شناخت حافظان و راویان قرآن، شناخت اسنادهای عالی و نازل قرائت قرآن، شناخت قرائات متواتر و مشهور و آحاد و شاذ و موضوع و مدرج.

بخش ترجمه و تحقیق شده شامل این موضوعات است: تعریف علم تفسیر، فرق تفسیر و تأویل، محکم و متشابه، تعبیرات مجازی آیات و احادیث و نزاع اهل سنت و معتزله، پیروی معتزله از عقل و اهل سنت از نقل، اختلافات آنان در عقاید، نزاع آن دو درباره ی کرامات اولیا (خرق عادات)، تمسک معتزله به مبدأ لطف، شفاعت، نظریات مربوط، حمل عرش.

در این پایان نامه فصول سوم و چهارم کتاب «الحوار فی القرآن»،تألیف سیدحسین فضل الله ترجمه و بررسی شده که مشتمل بر این مباحث است: مقدمه: گفتگوهای قرآنی، روش پیامبر(ص) در مقابل این گفتگوها، گفتگوهای قرآن در مورد موضوع قرآن، صفت های شخصی پیامبر(ص) در برابر گفتگوها، گفتگوهای قرآنی با اهل کتاب، عکس العمل یهودیان در این زمینه، گفتگوی قرآن با مسیحیان، روش اسلامی در این خصوص. فصل سوم، سخنی با منکران نبوت، نبوت و برتری مطلق، گفتگو درباره ی موضوع قرآن، صفت های شخصی پیامبر(ص) در برابر گفتگوها، سخنی با اهل کتاب، روش گفتگو، مکتب پیروان را از گوشه نشینی بازمی دارد، نیاز ما به روش گفتگو در مقابله با کفر و انحراف، شروع با مذاکرات، چرا قرآن به موضوع احبار و راهبان تأکید می کند، قرآن برای شروع گفتگو نبوت حضرت محمد(ص) را مطرح می کند، قرآن عرضه کردن تورات و آشکار کردن آن را برای مردم درخواست می کند، نیاز ما به این شیوه برای درگیرهای معاصر، گفتگوی پیامبر با یهودیان درباره ی خواسته های نابه جای آنها، قرآن با استفاده از روش های پندآموز با یهودیان مقابله می کند، قرآن گفتگو را به منظور کشف موقعیت ها پی گیری می کند، این روش عقده ی تاریخی یهودیان را رسوا می کند، ذهنیت سه گانه پرستی (تثلیث)، آیات سه گانه پرستی، برهان و دلیل آوردن برای عمل مباهله، درسی که از این روش می گیریم؛ فصل چهارم، گفتگو در چهارچوب سؤال: الف. پیامبر سئوالات را مطرح می کند، ب. دیگران سؤال می کنند و پیامبر جواب می دهد، مسلمانان در مورد شراب و قمار سئوال می کنند، مسلمانان در مورد جنگ در ماه های حرام سئوال می کنند، ج. پیامبر سئوال می کند و خود نیز جواب می دهد.

در این پایان نامه نخست مباحثی کلی درباره قرآن آمده است؛ نظیر اهمیت و اوصاف و وجوه معانی قرآن،کلمات متضاد در قرآن، جنبه های ادبی و بلاغی قرآن،سیر بلاغی تکرار آیات قرآن . سپس روشهای استفاده ازمفاهیم قرآن در ادب فارسی معرفی شده اند؛ مثل اشاره،تلمیح، تضمین، حل، اقتباس، توارد و تمثیل؛ پس از این کلیات درخصوص امثال مطالبی آمده است که عبارتنداز : مفهوم مثل، خواص و منافع مثل، تقسیمات کلی امثال قرآن. آنگاه امثال قرآنی مورد استفاده در ادب فارسی در سه قسم ذکر و شرح شده اند. امثال واضحه (پنجاه مثل)، امثال سائره (سی مثل) و امثال کامنه (بیست مثل).

در این پایان نامه به منظور بررسی اوقات فراغت نوجوانان و جوانان تحقیق کتابخانه ای در حیطه ی آموزه های قرآنی و روایی انجام شده است. نتیجه اینکه در قرن حاضر به رسمیت شناختن این نیاز با توجه به معارف و آموزه های دینی در بین خانواده، حکومت و ... سبب هدفمندی، معنادارشدن زندگی، آرامش حقیقی و غنی تر شدن فرصتها و بالا بردن آمادگی و توان هرچه بیشتر نسل جوان در برابر بحران هویت و مهاجمان فرهنگی و بسیاری از مشکلات و آسیبها و انحرافات فرد و اجتماع خواهد شد.

هدف پژوهش بررسی و پژوهش در خصوص جایگاه آیات قرآنی در صحیفه سجادیه می باشد. در این بررسیها مشخص شد که محور فکری و اعتقادی امام سجاد (ع) در دعاهای صحیفه برگرفته از قرآن کریم و یا در برخی موارد نقل مستقیم از آیات قرآن کریم و به نوعی یادآور آیات الهی هستند و یکی از اسرار جاودانگی صحیفه همین امر می باشد که فصاحت و بلاغت صحیفه برگرفته از بلاغت قرآن است. همچنین تلاش گردیده شواهدی از تطبیق صحیفه سجادیه با قرآن و مسائل مختلف اجتماعی و اخلاقی منطبق بر آیات قرآن کریم نیز جمع آوری شود.