جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

شمار کسانی که خود را بی‌اعتنا به خدا می‌دانند افزایش یافته است؛ در میان کسانی که هنوز در محدودۀ ادیان تاریخی و نهادینه مانده‌اند فاصلۀ میان عقیده و علم و نیز گزینشگری بیش‌تر شده است. بسیاری تغییر دین و مذهب داده‌اند و بسیاری تلفیق ادیان و مذاهب مختلف دست می‌زنند. طیف عقیده به چیزی ماورائی وسیع می‌شود، اما، در این طیف، دایرۀ عقیده به یک خدای مشخص انسانوار تنگ‌تر و دایرۀ عقیده به چیزی مانند نیرویی ناانساوار گشاده‌تر می‌شود؛ شیوه‌های دین‌ورزی مصروف به عصر جدید افزایش سریع می‌یابند. قطراتی که بر روی مرز میان انسانگرایی و معنویت پل می‌زنند، به سرعت افزایش می‌یابند؛ و اعمالی که معنویت و روان‌درمانی را به هم می‌پیوندند نیز افزایش سریع دارند. این مطالب تنوع دین را در عصر حاضر نشان می‌دهد. در این کتاب، مولف تحلیلی از جنبه‌های دینی جدید عرضه می‌کند. وی این تحلیل را با تصوری که جیمز از حقیقت ماهیت و ذات دین داشت، آغاز می‌کند و بر این تصور مبتنی می‌سازد و پاره‌ای از سخنان تفریحی و تدریجی وی را می‌پذیرد و پاره‌ای را رد و پاره‌ای را تکمیل و کوشش می‌کند تا جایگاه دین در عصر دنیوی‌اندیش امروز را بیان کند.

ترجمه ماشینی: این که می گوییم در عصر سکولار زندگی می کنیم به چه معناست؟ تقریباً همه موافقند که ما - حداقل در غرب - تا حد زیادی این کار را می کنیم. و واضح است که جایگاه دین در جوامع ما در چند قرن اخیر عمیقاً تغییر کرده است. چارلز تیلور در کتابی که برای زمان ما تعیین‌کننده خواهد بود، این پرسش را مطرح می‌کند که این تغییرات چه معنایی دارند - دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد وقتی جامعه‌ای که در آن باور نکردن به خدا عملا غیرممکن است، تبدیل به جامعه‌ای می‌شود که در آن ایمان، حتی برای سرسخت ترین مؤمن، تنها یک امکان انسانی در میان دیگران است. تیلور که از دیرباز یکی از متفکران روشن‌فکر ما در مورد چنین پرسش‌هایی بود، دیدگاهی تاریخی ارائه می‌دهد. او توسعه آن جنبه‌هایی از مدرنیته را که ما سکولار می‌نامیم در «مسیحیت غربی» بررسی می‌کند. آنچه او توصیف می کند در واقع یک دگرگونی منفرد و مستمر نیست، بلکه مجموعه ای از انحرافات جدید است که در آن اشکال پیشین زندگی دینی منحل یا بی ثبات شده و اشکال جدیدی ایجاد شده است. همانطور که در اینجا می بینیم، جهان سکولار امروزی نه با فقدان دین - اگرچه در برخی جوامع اعتقادات و اعمال مذهبی به طور قابل توجهی کاهش یافته است - بلکه با افزایش مداوم گزینه های جدید، مذهبی، معنوی و ضد دینی مشخص می شود. که افراد و گروه ها برای معنا بخشیدن به زندگی خود و شکل دادن به آرزوهای معنوی خود از آن استفاده می کنند. معنای این برای جهان - از جمله اشکال جدید زندگی مذهبی جمعی که آن را تشویق می کند، با گرایش آنها به بسیج توده ای که خشونت را ایجاد می کند - چیزی است که چارلز تیلور در کتابی به موقع و بی زمان با آن دست و پنجه نرم می کند.

ترجمه ماشینی: صد سال پس از ایراد سخنرانی های مشهور ویلیام جیمز که به «انواع تجربیات دینی» تبدیل شد، یکی از برجسته ترین متفکران در دنیای انگلیسی زبان به پرسش های مطرح شده در شاهکار جیمز بازگشت تا شرایط و شرایط دین در روزگار ما را روشن کند. کتاب قدرتمند چارلز تیلور که ترکیبی ظریف از فلسفه و جامعه‌شناسی دین است، چشم‌انداز روشنی از کار جیمز در زمینه‌های تاریخی و فرهنگی آن حفظ می‌کند، در حالی که نوری جدید و آشکار بر زمان حال می‌افکند. روشن، خواندنی، و متراکم با ایده هایی که نوید دگرگونی بحث های کنونی در مورد دین و سکولاریسم را می دهد، Varieties of Religion Today بسیار بیشتر از بازبینی کتاب کلاسیک جیمز است. در عوض، تحلیل جیمز از تجربه دینی و معضلات شک و اعتقاد را در یک زمینه ناآشنا اما روشنگر قرار می دهد، یعنی افق اجتماعی که در وهله اول سؤالات دین به افراد ارائه می شود. تیلور با پرسش‌هایی درباره نحوه درک موضوع جیمز شروع می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این پرسش‌ها از راه‌های مختلف درک دین که در زمان جیمز با یکدیگر روبه‌رو بودند و امروز هم ادامه می‌دهند، ناشی می‌شوند. با ارزیابی رفتار جیمز با اخلاق اعتقادی، او در ادامه قرائتی مبتکرانه و تحریک‌آمیز از شرایط عمومی و فرهنگی ایجاد می‌کند که در آن پرسش‌های مربوط به باور یا بی‌باوری به عنوان پرسش‌های فردی تلقی می‌شوند. آنچه پدیدار می شود، دیدگاهی قابل توجه و نافذ از رابطه دین و نظم اجتماعی و در نهایت معنای «دین» است.

دغدغه زیست اصیل یکی از ویژگی‌های دوران متأخر فرهنگ غرب است. این ویژگی در حدود شصت سال اخیر چنان گسترش یافته است که تیلور در کتاب عصر سکولار دوره متأخر فرهنگ غرب را «عصر اصالت» نام می‌گذارد. علی‌رغم پیشینه قابل توجه ایده‌آل اصالت در ایده‌پردازی‌های متفکران پیش از تیلور، ابعاد مختلفی از این مسئله همچنان به نحو شایسته مورد بررسی قرار نگرفته است. تیلور در کتاب اخلاق اصالت، سعی می‌کند زوایای این مسئله را بررسی کند و استلزامات زیست اصیل و نیز مبانی نظری‌ای را که این نحوه از زیستن بر آنها مبتنی است، بکاود. به‌طور مشخص، تیلور در این کتاب به سه مسئله اساسی می‌پردازد: فردگرایی، عقل ابزاری و آزادی. در این بررسی، تیلور موضع انتقادی خود را حفظ می‌کند و سعی می‌کند نکات مثبت و منفی وضعیت فعلی را از نظر دور ندارد. از نگاه او، ما با وضعیت مطلوب فاصله بسیاری داریم و گام‌های بسیاری باید برای رسیدن به وضعیت مطلوب برداشته شود. او از سویی منتقد نسبی‌گرایی در اخلاق اصالت است و معتقد است که در فضای این اخلاق، افق‌های اهمیت از بین می‌رود و هیچ چیز مهمی غیر از انتخاب خود فرد باقی نمی‌ماند و این به معنای از بین رفتن اخلاق است. از سوی دیگر، معتقد است که در ایده‌آل اصالت درک مهمی از ذات انسان نهفته است که با در نظر گرفتن ملاحظاتی –چون سرشت گفتگویی بشر- می‌تواند انسان را به سوی یک زیست غنی‌تر هدایت کند. نکته مهمی که در این میان وجود دارد این است که دغدغه زندگی اصیل تنها در مرزهای جغرافیایی غرب باقی نمانده است و حضور این ایده در کشورهای دیگری مانند کشور ما، به نحو چشمگیری افزایش یافته است. امروزه می‌توان ردپای ایده‌آل اصالت را در میان نظرپردازی‌های متفکران، توصیه‌های روانشناسی و مشاوره، فیلم‌ها و رمان‌ها و… به‌روشنی مشاهده کرد. توصیه‌هایی چون «بر اساس فهم خودتان زندگی کنید.» یا «از قلبت پیروی کن!»، «مهم خواست توست و نه قضاوت دیگران» نمونه‌هایی از رشد چنین تفکری است. علاوه بر موضوع مهم این کتاب، نویسنده کتاب نیز فیلسوف برجسته‌ای‌ست که به‌خوبی زوایای مختلف این بحث را کاویده است. چارلز تیلور یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان فعلی جهان است که در موضوعات مختلف ایده‌پردازی کرده است. در میان آثار او، بررسی هویت انسان مدرن، شکل‌گیری مدرنیته، وضعیت ایمان در عصر جدید و ساختارهای مطلوب سیاسی-اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.