جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهمقایسه انسان صدرایی و سوژه دکارتی از حیث نسبتشان با عالم مدرن، برای جامعه ایرانی که امروز هم‌چون بیشتر مردم جهان در عالم مدرن زیست می‌کند اهمیت زیادی دارد. در واقع، تأمل در نحوه فهم سوژه دکارتی از هستی و تدبر در کیفیت ظهور عالم مدرن براثر چنین فهمی، میزان نزدیکی انسان صدرایی به عالم مدرن را برملا می‌سازد؛ کشف نسبت انسان صدرایی و عالم مدرن برای ما از آن‌رو اهمیت دارد که در پرتو آشکار شدن چنین نسبتی، عالَم متناسب با این انسان نیز رخ می‌نماید. به‌طور‌کلی، انجام چنین تطبیقی می‌تواند مطلق‌پنداشتن نحوه نگرش و مواجهه انسان مدرن به هستی را به چالش کشیده و میراث فلسفی و فرهنگی انسانی که از عالم ایرانی‌ـ اسلامی رانده و از عالم مدرن هم مانده است را به او یادآوری کند. در این پژوهش، پس از بیان عوامل تاریخی‌ای که به تغییر فهم انسان از هستی انجامید، نقش دکارت در فراهم ساختن مابعدالطبیعه‌ای منطبق بر این نگرش را بررسی کرده و چگونگی تولد سوژه مدرن از بطن این هستی‌شناسی را شرح می‌دهیم و در نهایت، جهانی که برساخته از نحوه مواجهه این سوژه با هستی است را توصیف خواهیم نمود؛ از‌سوی‌دیگر نیز نحوه نگرش انسان صدرایی به هستی را مورد توجه قرار داده و نشان می‌دهیم که این نحوه نگرش، مواجهه‌ای مخصوص به خود با هستی را طلب می‌کند و به‌تبع، عالم متفاوتی را بنا می‌کند. در واقع، مقایسه هستی‌شناسی انسان صدرایی در نسبت با فهم سوژه دکارتی از هستی، روشن می‌کند که دیدگاهی که مرتبه مادی هستی را در پناه مراتب برتر مشاهده می‌کند اساساً با دیدگاهی که هستی را به مرتبه مادی آن تقلیل می‌دهد تفاوت دارد و از‌همین‌رو، مناسبات انسان با هستی نیز در این دو دیدگاه اختلاف ماهوی دارند.کلمات کلیدی:انسان صدرایی ـ سوژه دکارتی ـ هستی-شناسی ـ مدرنیته