جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

خداي سبحان در قرآن به اهداف نزول قرآن اشاره فرموده است. نوع هدف از نظر کلان و خُرد بودن و رابطة ميان اهداف و جامعيت آنها نسبت به همة آيات قرآن به صراحت ذکر نشده است. افزون آنکه اهداف مزبور در سوره ها و آيات مکي و مدني توزيع شده، و به تناسب شرايطي که حکمت اقتضا مي کرده، به برخي از آنها اشاره شده است. همين مطلب موجب گشته تا دانشمندان تفسير و علوم قرآن دربارة اهداف قرآن و نظام وارة حاکم بر آنها تصويرهاي گوناگوني داشته باشند. اين مقاله ديدگاه هاي قرآن پژوهان را در اين باره بررسي، و نکاتي را در باب روش ترسيم دقيق اين نظام واره بيان مي کند. حاصل بررسي اينکه هرچند ديدگاه هاي يادشده عمدتاً مستند به آيات قرآن هستند، در مرحلة تحليل اهداف کلان و جزئي و نسبت و نظام واره هاي ميان آنها دچار کاستي هايي شده اند. عمدة اين کاستي ها ناشي از کم توجهي به متغيرهايي چون اجتماع و افتراق بيان اهداف در آيات و سوره ها، مخاطبان هر يک از اهداف و نيز مقاطع بيان هر يک از اهداف در سير نزول و نيز نظام واره اي برگرفته از هندسة معارف قرآن است.