جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بسياري از فقيهان شيعه و سني با استناد به روايات معروف به احاديث «من بلغ» از مناقشات جدي در سند روايات دال بر مستحبات و مکروهات پرهيز کرده و به آساني طبق مقتضاي اين روايات فتوا به استحباب و کراهت داده‌اند، گرچه سندي صحيح نداشته باشند. اين انگارۀ ديرين فقهي به اخلاق نيز تسري يافته و بدين‌سان بسياري، تسامح را در اسناد روايات حامل آموزه‌هاي اخلاقي نيز روا انگاشته‌اند. پژوهۀ فرارو با هدف ارزيابي اين رهيافت از روش اسنادي مدد جسته و با تحقيق در سند و دلالت روايات «من بلغ»، احتمالات فقه الحديثي در فراز محوري «من بلغه ثواب من الله علي عمل» در اين روايات را تحليل نموده و اين نظريه را برگزيده است که فراخ‌داري و تساهل و آسان‌نگاري مرسوم به هيج وجه در اخلاق روا نيست؛ زيرا اولاً اخلاق بسيار فربه‌تر از مجموعه‌اي از مستحبات است؛ ثانياً، «ثواب» و «عمل» در اين فراز مخصوص مستحبات نيست و واجبات را هم شامل است؛ و ثالثاً، مدلول اين روايات، نوعي امتنان نسبت به رواياتي است که صدورشان از طرق عقلائي احراز شده، اما در واقع صادر نشده‌اند و لذا تسامح در اعتبارسنجي سند روايات اخلاقي روا نيست