جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سرعت بالای تغییرات و افزایش عدم ­اطمینان و پیچیدگی در شرایط محیطی هزاره جدید، موجب پرهیز از برنامه ­ریزی و تصمیم ­گیری با پیش ­فرض خطی بودن تغییر در پارامترهای مختلف و روی آوردن هرچه بیشتر به آینده­ پژوهی در سطوح و حوزه ­های گوناگون شده است. اما مطالعات مربوط به آینده، همواره با چالش­های معرفت­ شناسی مواجه بوده­ اند.­ در این پژوهش، ابتدا به نقد نظریه وندل بِل در معرفت­ شناسی آینده پژوهی، به­ عنوان یکی از شهیرترین نظریه ­پردازان در این عرصه، پرداخته شده و سپس عقلانیت آینده ­نگاری راهبردی به­ عنوان رویکردی عملگرا در آینده­ پژوهی، مورد واکاوی قرار گرفته است؛ بدین­ معنا که گزاره ­هایی که با رویکرد آینده ­نگاری راهبردی از مطالعات مربوط به آینده مستخرج می­ شوند، چقدر عقلانی هستند. یافته­ های پژوهش، ضمن احصاء مهم­ترین ایرادات وارد بر نظریه بِل، نشان می­دهند که «حلّ مسئله نمودن»، «دقت در پیش­بینی»، «توازن بین موضوعات»، «سادگی»، «گستردگی» و «سازگاری» در کنار «ارزش­گرایی» معیارهایی هستند که آینده ­نگاری راهبردی را به­ عنوان رویکردی موجّه و معقول معرفی می ­نمایند که می­ تواند به موفقیت دراز مدت مطالعات مربوط به آینده کمک شایانی نماید. بر این اساس، پیشنهاداتی در راستای توسعه و بکارگیری آینده نگاری راهبردی به متصدیان امر در دانشگاه­ها و صنایع و متولیان دولتی ارائه شده است.

در حالی که جهان حاضر، روزبه روز درهم تنیده تر می گردد و فرهنگ های چندگانه شکل می گیرد، سیاست های چندفرهنگ گرایی به عنوان راه حلی برای مسائل تنوع فرهنگی، قومی و مذهبی مورد توجه جدی تر قرار گرفته است و تغییراتی را در سیاست های تعلیم و تربیت ایجاد نموده است. به عبارت دیگر، وضعیت چندفرهنگ گرایی حاضر، سیاست های تعلیم و تربیتی خاص خود را می طلبد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی بر این است که از یک سو، وضعیت چندفرهنگ گرایی زمینه را برای رونق تعلیم و تربیت ارزش های اسلامی فراهم آورده است و از سوی دیگر، ارزش های اسلامی قابلیت سازگاری با چنین وضعیتی را دارا هستند. این مقاله پس از توصیف وضعیت چندفرهنگی، رابطه آن را با تعلیم و تربیت ارزش های اسلامی بررسی و در نهایت ظرفیت های سنت اسلامی برای مواجهه با چنین وضعیتی و عرضه ارزش های اسلامی، به ویژه تعلیم و تربیت ارزش ها را آشکار می نماید.