جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

این پایان‌نامه، به بررسی اوصاف ایزدبانوان این دو سرزمین مهم و تاریخی می‌پردازد. به همین منظور نخست سابقه تاریخی ایران و سرگذشت بومیان ساکن آنجا و چگونگی ارتباطشان با عیلام و بین‌النهرین بررسی شده است و پس از آن در مورد چگونگی مهاجرت آریاییان از دشت‌های شمال واژه آریا و دو قوم ماد و پارسی که برای متحد کردن ایران گام برداشتند صحبت به میان آمده است . در مبحث مربوط به بین‌النهرین (که تحت‌اللفظی به معنای سرزمین بین دو رود است) از قوم سومر، جایگاهشان، و سرانجام تصرف آن سرزمین توسط اکد، بابل و آشور صحبت شده و عقاید و باورهای دینی شان ذکر گردیده است . اما مبحث اصلی پایان‌نامه به ایزدبانوان این دو سرزمین اختصاص دارد و این کار با رجوع به اوستا و اسطوره‌های بین‌النهرین انجام شده است . ایزدبانوان مهم ایرانی عبارتند از ناهید، سپندارمذ، اشی، دین، چیستا، خرداد و امرداد، که بترتیب به معنای پاک ، فروتنی مقدس ، پاداش ، دین، دانش ، کمال و بی‌مرگی می‌باشند. ایزدان مونث چنانکه دراین رساله نیز آمده است ، برای آریاییان بیگانه نبوده‌اند ولی تکامل آنها و پیداشدن ایزد بانویی نیرومند به نام ناهید پس از آشنایی با بین‌النهرین صورت پذیرفته است . اما بین‌النهرین با انبوه ایزدبانوان مواجه بود و نانشه، نیدابا، اینانا و غیره هریک وظایف مخصوص به خود داشتند و حتی خلق انسان و حیوان نیز توسط همین ایزدبانوان انجام می‌گرفت . در میان ایزدبانوان ایشتر از جایگاه برجسته‌ای برخوردار بود. او به انسانها و حیوانات زندگی می‌داد و علاوه بر این الهه آبها، جنگ ، توفان و غیره نیز به حساب می‌آمد. او برخلاف ناهید ایرانی اوصاف بقیه ایزدبانوان را پذیرفته و خود به تنهایی تمام وظایف دیگر ایزدبانوان را انجام می‌دهد. دراین رساله سعی شده شباهت و یکسانی ناهید با ایشتر نشان داده شود چون چنانکه از مطالب اوستا و اسطوره‌های بین‌النهرین برمی‌آید، این دو ایزد معادل هم بوده و تفاوت چندانی با هم ندارند. اما دیگر ایزدان ایرانی مفاهیمی قدیمی هستند و نمی‌توان آنها را به خاطر یک یا چند کارکرد مشترک با ایزدبانوان بین‌النهرین با آنها یکی دانست .