جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیدهدر مجموعه ایزدان اساطیری جهان باستان، ایزد-بانو به عنوان نماینده‌ی بُعد تأنیثی خداوند، چهره‌ای شناخته شده است. ایزد بانوان با دارا ‌بودن ویژگی‌ها و کارکرد‌هایی نظیر باروری و تولد بخشی، حمایت از مادران و کودکان، شفا‌بخشی و شفاعت میان خدایان و انسان‌ها با دارا‌بودن قدرت خلاقه‌ی خود در جهان، زهدان ازلی خلقت نام داشتند و بخشی از تدبیر جهان در نظم الهی و در جوامع سنتی وابسته به اقتصاد کشاورزی در دست ایشان بود. نظام‌های اجتماعی نظیر مادر-سالاری، پرستش ایزد‌بانو را در کانون توجه خود قرار ‌داده ‌بودند. و هنوز برخی از گروه‌های فمنیستی از نظریه تهاجم جوامع پدر سالار و کمرنگ شدن نقش مادر‌خدایان در برهه‌ای از تاریخ حمایت می‌کنند. آیین‌ها و مراسم پرستش مادر‌خدایان به قدری گسترده بود که در زمان ظهور مسیحیت، هنوز افرادی برای رفع حاجات خود به معابد ایزد بانوان می‌رفتند. از تاریخ فرقه‌ی مسیحی مونتانیستی در قرن دوم میلادی، شواهدی از تکریم مادر‌خدای بزرگ آسیای صغیر، به دست آمده است. گزارشاتی از آیین کلیریدین‌ها، که همپای ایزد بانوان الحادی به تقدیس مریم مقدس می‌پرداختند، شاهدی دیگر است. وجود مشابهت‌ها میان کیش مادر‌خدایان جهان باستان و تکریم مریم مقدس در مسیحیت، اگرچه اتهامی از سوی مخالفین تقدیس مریم می باشد، با این وجود فراتر از یک موضع‌گیری مطلق خواهد بود. در ادوار تاریخ مسیحیت، بند‌هایی از اعتقاد‌نامه‌های مسیحی به مریم مقدس اختصاص داده‌ شده‌ است. انجمن‌ها و گروه‌های مختلف در جهان معاصر در راستای اهداف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خود از آموزه‌هایی که پیرامون مریم مقدس به وجود آمده نظیر مادر‌خدا بهره برده‌اند. این پژوهش به دنبال یافتن ارتباطی میان مادر-خدایان جهان باستان و آموزه مادر‌خدا‌بودن مریم مقدس در مسیحیت است. مسیحیت در بخشی از اقدامات خود به منظور مقابله با کفر و الحاد، عناصری از کیش مادر‌خدایان را اقتباس و تعدیل نمود. با این وجود این موضوع نیازمند بررسی عوامل گوناگونی نظیر اصل اشاعه اساطیر، در‌هم‌آمیزی و پیروی از کهن‌الگوها خواهد بود. کلمات کلیدی: ایزد‌بانو، باکره، مریم‌مقدس، مادر-خدا، پرستش، مریم‌پرستی.