جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر بر آن است تا فرهنگ انصاف در روابط اجتماعی را با تاکید بر سخنان امیرالمومنین 7 کشف نماید. مقصود از فرهنگ همان رواج یافتن و نهادینه شدن انصاف ورزی در تعاملات انسان با خود و غیر خود است. انصاف یک فضیلت اخلاقی و رفتاری و اجتماعی است که در دو ساحت فردی و اجتماعی متجلی می‌شود. و با حکم عقل نشأت می‌گیرد. انصاف اگرچه به تبع حق در سه حوزه ارتباط انسان با خود، ‌با خدا و با مخلوقات شکل می گیرد ولی گستره اصلی آن در روابط اجتماعی قرار دارد. این فضیلت اخلاقی در تقابل با رذیلت اخلاقی حمیت یا ظلم تعریف می شود. فضیلت اخلاقی انصاف و رذیلت اخلاقی حمیت یا ظلم هر دو شکل فرایندی دارند یعنی از یک منشاءیی شکل می گیرند به کمک عواملی بالنده می شوند و به سبب موانعی نقصان می یابند و در صورت بالندگی دارای آثار و پیامدهای گوناگونی هستند. تقویت هر یک از این فرایندهای اجتماعی متقابل سبب تضعیف فرایند دیگر می گردد. فرایند انصاف در روابط اجتماعی از عقل نشاءت می گیرد و به کمک عواملی بالنده می شود این عوامل عبارتند از: عوامل تکوینی (عقل و وجدان) عوامل شناختی، عوامل معنوی، عوامل فردی و عوامل اجتماعی.موانعی با تقویت رذیله حمیت یا ظلم باعث نقصان انسان در انصاف ورزی اجتماعی می شود که موانع انصاف نامیده می شوند. این موانع عبارتند از: جهل، عناصر دستگاه الحادی (کفر ، رذایل اخلاقی، عدم تربیت خانوادگی)در صورت کاربستِ فرهنگ انصاف در روابط اجتماعی آثار ذیل در زندگی فردی و اجتماعی به دست می آید: ایمان ، استواری دین، خروج از سلطه شیطان، آرامش فردی و اجتماعی، عزت و شرافت، لیاقت برای قضاوت، بهره‌گیری از عقل ، آسانی مرگ، الفت اجتماعی، رفع ظلم فردی و اجتماعی ، انتصاف فردی و اجتماعی، رفع اختلاف، افزایش روزی، رحمت و قرب الهی، طول عمر، سایه الهی و سکونت در بهشت.