جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

در قرآن برای بیان اهمیّت یک موضوع و انتقال پیامی که در خود دارد از شیوه های مختلفی از تأکید استفاده شده است که، از جمله مهمترین آنها اسلوب حصر و قصر است که یکی از باب های علم معانی در میان اقسام علم بلاغت و از کارآمدترین آنها است. اصطلاح حصر و قصر به معنای اختصاص دادن چیزی به چیز دیگر و یا منحصر کردن چیزی در چیز دیگر است که به روش های مختلفی صورت می گیرد. لذا با توجّه به اهمیّت این شیوه از تأکید و تعدّد کاربرد آن در قرآن، در این پژوهش بر آن شده ایم که طرق مختلف آن را در گزیده ای از آیات قرآن کریم مورد بررسی قرار داده و ضمن ذکر خصوصیات هر یک از آنها، نحوه ی کاربرد آنها را مورد تحلیل قرار دهیم تا دریابیم که هر یک در چه مواقع و مواضعی به کار می روند و به وسیله ی آنها به چه موضوعاتی اشاره شده و چه اهدافی مورد تأکید قرار گرفته اند و آیا رابطه ای بین مفهوم یک آیه و ادات حصر به کار رفته برای آن وجود دارد. و در نهایت در این پایان نامه نتیجه می گیریم که ادات حصر معمولاً برای اثبات خبر یا حکمی می آیند که مخاطب منکر آن است و یا منکر نیست بلکه نسبت به صحّت آن دچار شک و تردید می باشد و یا نسبت به آن آگاهی ندارد و به وسیله ی آنها به موضوعاتی چون، نظم در گستره ی هستی، تأکید بر اصول دین، مبارزه با انحرافات عقیدتی و اخلاقی و ... اشاره شده است. همچنین می بینیم که مهمترین عقائد دینی و مواعظ اخلاقی و تربیتی اعمّ از تحذیر ها و ترغیب ها به وسیله ی این اسلوب مورد تأکید قرار گرفته و هر یک از ادوات اهداف خاصی چون: تعریض، تحدید، تهدید، ترغیب، تعظیم، اقرار، استهزاء، اغراق و موعظه و ..... را دنبال می کنند.واژهای کلیدی:قرآن، بلاغت، حصر، راههای حصر، هدف های حصر