جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«قضیه حملیه» به لحاظ موضوع خود دارای تقسیماتی است.یکی از آنها تقسیم قضیه حملیه به اعتبار موضوع است. خروجی این تقسیم بندی، در متون مختلف منطقی، سه یا چهار یا پنج قسم است که به تقسیمات مثلثی و مربعی و مخمسی حملیه تعبیر شده است. ارسطوئیان تا قرن هفتم با افزودن قضیه شخصیه بر طبقه بندی که از ارسطو به جای مانده، تقسیم مثلثی را ارائه کرده اند. منطق نگاران مسلمان، از قرن هفتم با افزودن قضیه طبیعیه، تقسیم مربعی را طرح کرده اند. افزودن این قضیه به متن اقسام سه گانه سنتی، تقسیم مربع را بوجود آورد که منطق نگاران بعدی تقریبا به همین تقسیم معروف مربعی پای بند شدند. آنها که تقسیم مربعی را پذیرفتند اقسام سه گانه قبلی را با همان نگرش و تعریف پذیرفتند و قسم جدیدی به آن اضافه کردند. اما کسی که به تقسیم مربعی یک قسم اضافه نموده و تقسیم مخمس را ارائه نمود علامه حلی است. این مقاله درصدد است تا به روش توصیفی و تحلیلی و ضمن تبیین دو دیدگاه تحویل و عدم تحویل که سبب پیدایش تقسیم مثلثی و مربعی است به این سئوال پاسخ دهد که معیار و نتایج تقسیمات مثلثی و مربعی و مخمسی حملیه در آثار منطق نگاران مسلمان چیست؟