جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مسجد یکی از مهم ترین عناصر معماری دین اسلام محسوب می شود و مسلمانان صدر اسلام از آن نه تنها به عنوان مکان عبادت، بلکه از آن به عنوان مهم ترین مرکز تجمع و حل و فصل مسایل جامعه نیز استفاده می کردند. مسجد به مرور زمان به محلی برای تجلی محتوا و روح اسلام بدل شد، چرا که هنرمندان می توانستند با هنرهایی چون خوشنویسی، نقاشی، کاشی کاری و غیره به تزیین آن بپردازند.از دیگر سو، قرآن کریم به عنوان منبع الهام بخش هنرمندان بوده و آیات قرآنی بهترین آموزه ی اخلاقی و اسلامی به شمار می آیند که می تواند در مسجد برای متذکر کردن مردم مورد استفاده قرار گیرند. لذا آیات قرآنی و تزییناتی چون اسلیمی های گیاهی و نقوش هندسی با هم در آمیختند و زیباترین و تفکر برانگیزترین آثار هنری را در مساجدی چون گوهرشاد مشهد و مصلی گوهرشاد هرات به نمایش گذاشتند.بررسی دو مسجد گوهرشاد در هرات و مشهد، نشان می دهد که مسجد گوهرشاد مشهد از کاشی های معرق، معقلی و آجر به طور همزمان استفاده شده و رنگ آبی لاجوردی بیشترین کاربرد را داشته است. خط ثلث و نستعلیق به تزیینات مسجد شکل متفاوتی را بخشیده است. در مجموعه گوهرشاد هرات خط کوفی، نستعلیق و معقلی بیشترین کاربرد را داشته است و سورای فتح، واقعه و آیت الکرسی از جمله سورای مشترک دو مکان بوده است. به نظر می رسدغنای تزیینات این دو مجموعه دارای اشتراکاتی بوده است اما غنای تزیینی و کتیبه های قرآنی مسجد گوهرشاد بیشتر از مصلی گوهرشاد هرات است. روش تحقیق این نوشتار تحلیلی و توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی است.اهداف مقاله:1- شناخت مضامین، مفاهیم و خطوط به کاررفته در دو مجموعه گوهرشاد مشهد و هرات.2- دستیابی به تفاوت ها و شباهت تزیینی و مضمونی خطوط دو مجموعه.