جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

سال 1392 از سوی مقام معظّم رهبری به عنوان سال «حماسة سیاسی و حماسة اقتصادی» نامگذاری شده است. بنابراین، اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف به منظور یکی از ابعاد تحقّق حماسة اقتصادی برای جامعه از اهمیّت بسیار زیادی برخوردار است، به طوری که فرهنگ مصرفی مناسب، امکان سرمایه گذاری را فراهم می کند و از این طریق می تواند موجب رشد و توسعة اقتصادی جامعه شود.آنچه پدیدة اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف را اولویّت بخشیده، همانا اهمیّت فاصله گرفتن از روند شکل گیری نوعی جامعة مصرفی است که الگوی مصرف در آن جامعه از شکل مصرف بهینه و منطقی منحرف شده است و فرهنگ مصرفی سیری ناپذیر مبتنی بر تجمّل گرایی، اسراف و لذّت طلبی بر آن حاکم گردیده است، به گونه ای که در چنین جامعه ای، انسان ها با مصرف، تنها به امید مصرف کردن زندگی می کنند. لذا پدیدة مصرف زدگی که ویژگی آشکار چنین جوامعی است، ارمغان پیامدهای مصرف گرایانة نظام سرمایه داری، همسو با روند جهانی شدن در ابعاد اقتصادی و فرهنگی است که به واسطة رسانه های پرشتاب، دیجیتال و تکنولوژی های پیشرفتة ارتباطاتی در گسترش اقتصاد جهانی و توسعة بازارهای مصرف ملّی و بین المللی به ترویج فرهنگ مصرف گرایانه و تغییر رفتارهای مصرفی مردم پرداخته است. با توجّه به اهمیّت موضوع، هدف این پژوهش بررسی ابعاد گوناگون اصلاح الگوی مصرف (مدیریّت مصرف) به عنوان یکی از عرصه های تحقّق حماسة اقتصادی است. لذا نخست اهمیّت و ضرورت اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف مورد بحث قرار می گیرد و پس از آن، ضرورت اصلاح الگوی مصرف و پرهیز از اسراف از دیدگاه قرآن و روایات آورده شده است و در ادامه، نحوة شکل گیری و ترویج مصرف گرایی بررسی شده است و در پایان نیز پس از بحث دربارة مصادیق اسراف و تبذیر و آثار آن، نتیجه گیری و پیشنهادها ارائه گردیده است.

هدف این پژوهش، بررسی رابطه میزان انس با قرآن و الگوی مصرف در میانکارکنان سازمان های دولتی شهرستان ارومیه است. به همین منظور، از جامع آماری 200 نفر به عنوانه نمونه ، انتخاب گردید و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته،میزان انس با قرآن و الگوی مصرف،سنجیده شد و داده های لازم گردآوری گردید. نتایج تحلیل آماری، با آزمون t نشان داد که : 1. بین میزان انس با قرآن در سطح بالا، و الگوی صحیح مصرف در ابعاد مصارف فردی و دولتی، رابطه معناداری وجود دارد. 2. افراد دارای انس قرآنی در سطح متوسط، به طور معناداری الگوی صحیح مصرف در ابعاد مصارف فردی دارند، ولی این رابطه در مصارف دولتی ضعیف است. 3. افراد دارای انس قرآنی در سطح پایین، به طور معناداری الگوی صحیح مصارف فردی و دولتی را رعایت نمی کنند. همچنین، بین کارکنان مرد و زن دارایانس قرآنی بالا و متوسط، از لحاظ بالاترین و پایین ترین الگوی مصرف تفاوت دیده شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که، ترویج آموزه های قرآنی در میان آنان و برخورداریکارکنان از درجه بالایانس با قرآن، در الگوی صحیح مصارف فردی و دولتی تاثیر قابل توجهی خواهد داشت.

با توجه به روند افزایش سریع جمعیت در دهه های اخیر و در نتیجه تمایل بیشتر به بهره برداری از منابع و نیز مصرف بیشتر، تدوین الگوی مصرف متناسب با وضع جامعه و افراد آن، امری ضروری به نظر می رسد. در دین اسلام برخلاف برخی نظریات غربی، مصرف به خودی خود اصالت نداشته و بلکه در جهتی قرار گیرد که انسان را به سوی اهداف غایی خلقتش سوق دهد. با توجه به نگاه همه جانبه ای که اسلام به مساله مصرف دارد، می توان بر اساس متون اسلامی، دستورالعمل جامعی برای اصلاح الگوی مصرف تدوین نمود. در این مقاله تلاش شده است تا با درنظر گرفتن جامعه دینی، به عنوان جامعه هدف، و با تحلیل اسنادی قرآن کریم و روایات معصومان (ع)، مجموعه ای از مبانی، اصول و روش های اصلاح الگوی مصرف استخراج شود. که در نهایت پنج مبنا، یازده اصل و بیست روش در رابطه با اصلاح الگوی مصرف به دست آمده بدین شرح:مبانی: نیازمندی، عزت و استقلال، ایمان، اندیشه ورزی، تفاوت افراد و جوامع مختلف؛اصول: نیازسنجی، آینده نگری، اعتدال، زهدورزی، جهان را عرصه نعمت های خدا دیدن، مسوولیت، آخرت گرایی، دیگرگرایی، توجه به تعقل و تفکر، فرهنگ سازی، تذکر، توجه به اقتضائات فردی و اجتماعی؛روش ها: اولویت بندی، مدیریت منابع، رعایت میانه روی در مصرف، قناعت، شناخت سنت های الهی، ادای حقوق شرعی، امر به معروف و نهی از منکر، اصلاح انگیزه ها، محدود و مشروط نمودن مصرف، انفاق و ایثار، آگاه سازی، استفاده از تجربیات دیگران، الگوسازی، یادآوری محرومیت ها، توجه به کفو و شان هر فرد و جامعه.