جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عین القضات همدانی (490-525 ه .ق) و یوحنا صلیبی (1542-1591م) دو عارف صاحب نام از دو سنت بزرگ معنوی تاریخ بشر یعنی اسلام و مسیحیت اند. مطالعۀ آثار این دو همانندی های چشمگیری را نشان می دهد، همچون عشق الهی، مرگ عارفانه، وحدت یا اتحاد، ضرورت تجرّد، لزوم ارشاد پیر و اقتدا به مسیح. از این میان آنچه در مقایسۀ عرفان یوحنا و عین القضات شایان توجه بسیار است، مسئلۀ فنا و مرگ معنوی است. در تبیین رویکرد عین القضات و یوحنا به مسئلۀ فنا و بقا عناصر و آموزه های نسبتاً مشترکی به چشم می خورد، از جمله لزوم پیروی از پیر که در ادبیات عرفانی یوحنا از آن به اقتدای به مسیح و در ادبیات صوفیانۀ عین القضات به خدمت پیر یا خدمت کفش تعبیر می شود. از این منظر می توان رابطۀ سالک مسیحی با مسیح را با رابطۀ مرید و مراد در عرفان عین القضات مقایسه کرد. این موضوع مقتضیاتی همچون فنا در خود، ضرورت تجرد و ترک اختیار و ترک تعلق و تولد ثانی دارد که در این مقاله به بررسی آنها می پردازیم.

من متولد سال 1341 هستم و تا پایان تحصیلات دوره متوسطه ساکن اصفهان بودم. سوال من این است که با اندیشه‌های ابو زید چگونه آشنا شدید،مهمترین و اساسی‌ترین نظر او راچه می‌دانید و از نقاط قوت و ضعف اندیشه‌های ابو زید چه نکاتی را قابل طرح می‌دانید؟ در مدت مسئولیتم در دفتر مطالعات اسلامی،با اندیشه‌های متفکران عرب و مستشرقان سر و کار بیشتری پیدا کردم و وقتی برای اولین بار در سال 77 به لبنان سفر کردم، در جراید و رسانه‌های لبنان مسأله تکفیر ابو زید و طلاق اجباری همسرش بسیار مطرح بود.