جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

بر اهل فضل و پویندگان راه علم و ادب پوشیده نیست که شیخ بهاءالدین محمد عاملی، عالمی بود ذوفنون که در اکثر علوم زمانه خویش وارد گردیده، در رشد و اعتلای آنان سهمی انکارناپذیر داشت. شیخ، در شاخه های مختلف علوم، از فقه و اصول و حکمت و فلسفه گرفته تا ریاضیات و هیات و هندسه و نجوم و اسطرلاب و حتی علوم غریبه ای همچون رمل و جفر و طلسمات، تبحر داشت اما یکی دیگر از جوانب شخصیتی شیخ،شعر و شاعری و ادب دوستی اوست. وی در مثنوی های شیر و شکر،نان و پنیر و همچنین در حکایات منثور موش و گربه، با باریک اندیشی و نکته پردازی خاص خویش و با زبانی طنزگونه و کنایه دار، بیزاری اش را از وابستگی های این دنیایی همچون مال و منال و جاه و جلال، بیان می کند و از همنشینی با افراد ریاکار، متملق، دنیادوست و ظاهرساز، دوری می جوید. شیخ بهائی می کوشد تا خود را در راه وصال معشوق ازلی و ابدی افکند و هر آنچه وی را از پیمودن این راه بازمی دارد، از خود جدا سازد و به دور اندازد تا بدین وسیله بتواند به لقاء ذات باری تعالی نائل آید. نوشتار حاضر بر آن است تا در حد توان، زوایای مختلف مثنوی های شیر و شکر، نان و پنیر و همچنین حکایات منثور موش و گربه را مورد تحلیل قرار دهد و این شوق وصال معشوق و بیزاری جستن از سرای فانی و خاکی را از بند بند بیت ها و سطرها بیرون بکشد.