جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مقاله حاضر نگاهی است به نمود واژگانی (Lexical aspect) و انواع آن که به صورت مشخصه معنایی در فعل موجود است و روند انجام فعل را از لحاظ استمرار، تکرار، تداوم و غیره نشان می دهد. اگرچه نمود مقوله ای مستقل در تصریف فعل بشمار می آید، اما بازتاب نحوی حاصل از آن تنها به نمود دستوری مربوط نمی شود بلکه نمود واژگانی را نیز دربر می گیرد. در این مقاله نمود واژگانی از نمود دستوری جدا و متمایز شده و انواع آن مورد تحلیل قرار می گیرد. نمود واژگانی در کل به دو نمود «ایستا» (مانند ارزیدن) و «پویا» قابل تفکیک است. افعال پویا به دو گروه «لحظه ای» و «تداومی» تقسیم می شوند. افعال لحظه ای خود در دو نمود «لحظه ای - کوتاه» (مانند سرفه کردن) و «فرایندی - لحظه ای» قابل شناسایی است که نوع اخیر به نوبه خود به دو نوع «فرایندی - لحظه ای - ایستا» (مانند نشستن) و «فرایندی - لحظه ای - پایانی» (مانند به دنیا آمدن) تقسیم می شود. افعال تداومی نیز در دو گونه «نهایت پذیر» (مانند گفتن) و «نهایت ناپذیر» (مانند صحبت کردن) یافت می شوند. نمود واژگانی در ترکیب با نمود دستوری ارزشهای نمودن گوناگون اما منظمی را بدست می دهد که بدون در نظر گرفتن آن، این ارزشها به بی قاعدگی و بی نظمی تعبیر خواهد شد.