جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

چکیده رابطۀ زن و مرد از آغاز خلقت انسان پدیدار شده است و بشر در هر دوره‏ای بخش عمده‏ای از شناخت و هویت جنسی خود را در روند تعامل با جنس مخالف به‌دست آورده است. بنابراین، می‏توان گفت، توجه به جنسیت و تفاوت‏های زن و مرد از موضوعات همیشگی موجود در جوامع بوده است. این پژوهش با کمک از مرجع فرابشری اسلام در صدد دستیابی به پیامد‏های صحیح تفاوت‏های جنسیتی در تعلیم‌وتربیت بود؛ چراکه این مرجع از هرگونه کج‏اندیشی دربارۀ تفاوت‏هایی جنسیتی مبرّا و بهترین ترسیمگر اهداف درجهتِ سعادت حقیقی انسان‏هاست. به‌این‌منظور، در حد توان با کاوش در آیات قرآن و روایات معصومانD در تبیین موضوع کوشش شد.آموزه‏های اسلامی تفاوت‏هایی میان زن و مرد مطرح می‏کند. این تفاوت‌ها نه‌تنها ازنظر حقیقی به برابری انسانی و ارزشی آن‏ها لطمه وارد نمی‏کند، بلکه لازمۀ سلامت حیات فردی و خانوادگی و اجتماعی است. در تفسیر تفاوت‏گذاری‏های جنسیتی در اسلام، باید بر ملاحظۀ ویژگی‏های طبیعی مرد و زن، وظایف و کارکردها و مصالح خاصی توجه و مرز آن را با نابرابری و تبعیض و ستم جنسیتی مشخص کرد. این تفاوت‏ها در مسیر، منجر به شکل‏گیری وظیفه‌ها و نقش‏های غیرمشابهی می‌شود که پیامدهای درخورتوجهی در تعلیم‌وتربیت دارد.

در این مقاله عقل نظری و مراتب آن بر اساس دیدگاه ابن سینا و تبیین پیامدهایی برای تعلیم و تربیت بررسی می شود. نتایج حاصل که با استفاده از روش تحلیلی ـ استنباطی انجام شد ضمن آنکه گویای خصایصی برای هر مرتبة عقلی بود، نشان داد که علاوه بر لزوم تعریف دو نوع هدف واسطه ای و غایی برای تعلیم و تربیت، پرورش عقل باید به صورت تدریجی و با توجه به محدودة سنی فرد انجام شود. نظام تعلیم و تربیت نیز باید به گونه ای سازماندهی گردد که به فعلیت هر چه بیشتر استعدادهای بالقوه کمک نماید وتوجه به محیط به عنوان یک عامل مبنایی در رشد عقلانی، جهت دهی صحیح ودقیق فرد در فرایند اکتساب، در نظر گرفتن تفاوت های فردی، فراهم آوردن زمینه های بروز و رشد خلاقیت و ایجاد تنوع در برنامة درسی و محتوای آموزشی به منظور شکوفایی عقل از مشخصه های اصلی این نظام باشد. در بحث روش های تعلیم و تربیت نتایج حاکی از آن بود که روش های اتخاذی ضمن برخورداری از دو ویژگی تطابق با اهداف و محدودة سنی متربی، باید به گونه ای باشند که فرایند گذر از یک مرتبه به مرتبة دیگر را میسر سازد و باعث غنی سازی هر چه بیشتر مراتب عقل گردند. در پایان نیز الگویی برای رشد عقلانی، براساس دیدگاه ابن سینا در زمینة عقل و مراتب آن مطرح شد.

در این پژوهش کیفی پیامدهای تربیتی هستی شناسی برتراندراسل بر اساس دیدگاه محمد تقی جعفری مورد نقد قرار گرفت . نتایج این پژوهش نشان می دهد که علی رغم تفاوتهای بنیادی در نوع نگاه جهان بینی این دو متفکر ، مواردی از پیامدهای تربیتی برگرفته از دیدگاه راسل بر اساس دیدگاه جعفری مورد تایید می باشد از جمله اصل لزوم تربیت و اصل نافع بودن محتوای تربیت .البته موارد غیرقابل تایید نیز مشاهده گردید همچون اصل لزوم تربیت جنسی برایکودکان .