جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

پژوهش حاضر به بررسی عوامل بازدارندة مؤثر بر پژوهش های دانشجویی پرداخته است. روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی و جامعة آماری شامل 700 نفر از دانشجویان دانشکده تربیت معلم دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم هستند که 200 نفر از آنان، به شیوة تصادفی طبقه ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند. داده های موردنیاز از طریق پرسش نامه محقق ساخته، با پایایی 91/0 بر مبنای مقیاس درجه بندی 5 سطحی لیکرت جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آزمون خی دو نشان داد که به ترتیب عوامل فردی (فنی و تخصصی)، انگیزشی، نحوة ارائه خدمات پژوهشی، اداری - ساختاری و فرهنگی در پژوهش های دانشجویی نقش بازدارندگی دارند. پایین بودن علاقه به پژوهش، برگزار نشدن کارگاه های روش تحقیق، تأکید بر آموزش محوری به جای پژوهش محوری، کمبود نشریات و منابع مرجع حوزه تخصصی رشته ها، فقدان قوانین مشخص برای ارزیابی فعالیت های پژوهشی دانشجویان و عدم دسترسی به استادان مجرب برای راهنمایی پژوهش دانشجویی از اولویت دارترین موانع هستند.

هدف تحقیق، شناسایی عوامل بازدارنده مؤثر بر پژوهش های طلّاب و اولویت بندی راهکارهای برون رفت از آن، بر اساس دیدگاه طلبه های سطح چهار حوزه علمیه قم است. روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی، جامعه آماری کل طلبه های سطح چهار، و نمونه آماری تعداد 50 نفر از آنان است که به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته حاوی 35 گویه با پایایی 91% برای شناسایی عوامل بازدارنده و 11 راهکار مطابق مقیاس آرایش رتبه ای با پایایی صوری متخصصان بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آزمون خیدو (کای اسکور)، تحلیل واریانس یکراهه F و Z استفاده شد. یافته ها نشان داد که عوامل فرهنگی، سیاست گذاری نظام تحقیقاتی، عوامل فردی، اداری ـ ساختاری، و نحوه ارائه خدمات پژوهشی و انگیزشی به ترتیب در پژوهش های طلّاب نقش بازدارندگی دارند. دشواری دسترسی به استادان مجرب و متخصص برای راهنمایی و مشاوره طرح ها، وجود اشتغالات فکری مختلف برای امرار معاش، و آشنایی کم طلّاب با روش های تحقیق به ترتیب از مهم ترین بازدارنده های پژوهشی محسوب میشوند.

هدف این نوشتار، واکاوی عوامل بازدارندة پژوهش در نظام آموزشی حوزه و اولویت‌بندی راهکارهای برون‌رفت از آن، بر اساس دیدگاه طلبه‌های سطح سه و چهار حوزة علمیة قم است. روش این پژوهش توصیفی ـ پیمایشی است و جامعة آماری آن شامل طلبه‌های سطح سه و چهارحوزة علمیة قم بود که شمار 260 نفر از آنان به شیوۀ تصادفی ساده به‌عنوان گروه نمونة آماری انتخاب شدند. داده‌های موردنیاز با پرسشنامه‌ای محقق‌ساخته و با پایایی 87/0 بر مبنای مقیاس درجه‌بندی پنج سطحی لیکرت و آرایش رتبه‌ای جمع‌آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه بر روش‌های توصیفی، از آمار استنباطی درحد آزمون «Z» یک‌گروهی و تحلیل واریانس یک‌راهة «F» استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد‌ که به‌ترتیب، عوامل مربوط به سیاست‌گذاری نظام تحقیقاتی، فرهنگی، فردی (فنی و تخصصی)، اداری ـ ساختاری، نحوة ارائة خدمات پژوهشی و انگیزشی، نقش بازدارندگی دارند و تفاوت میزان شدت بازدارندگی عوامل گوناگون مطالعه‌شده نیز معنا‌دار است. ایجاد نظام تشویق آثار منتشرشده، باز‌نگری نظام ارزیابی فعالیت‌های تحقیقاتی، افزایش نشریه‌های تخصصی و آموزش و ارتقای توانمندی‌های علمی و عملی در زمینة پژوهش، به‌ترتیب، از مهم‌ترین و اولویت‌دارترین راهکارهای برون‌رفت شمرده می‌شوند.