جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

عنوان :

بررسی تطبیقی دیدگاه فخر رازی و آیت‌الله جوادی آملی در دلالت آیه65 سوره «ص» بر توحید ذاتی

نویسنده:

آذر کاشفی ، ریحانه پورخلیلی ، سید حسین شفیعی دارابی

نوع منبع :

مقاله , مطالعه تطبیقی

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره ص , 038- سوره ص , 038- سورة ص: سوره38مصحف , 038- آیات سورة ص , 038- سورة ص

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :

عبدالله جوادی آملی

چکیده :

توحید از بنیادی‌ترین اصول تعالیم و زیربنای اعتقادات دین مبین اسلام به شمار می‌آید و دارای شاخه‌های متعدد است. در این میان، توحید ذاتی جایگاهی اساسی و زیربنایی دارد. با توجه به اهمیت بحث توحید ذاتی، وجود آیات فراوان در این زمینه، و نیز تنوع دیدگاه‌های مفسران، این پرسش مطرح می‌شود که دیدگاه فخر رازی و آیت‌الله جوادی آملی درباره‌ی دلالت آیه‌ی ۶۵ سوره «ص» ـ «قُلْ إِنَّمَا أَنَا مُنْذِرٌ وَمَا مِنْ إِلَهٍ إِلَّا اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ» ـ بر توحید ذاتی چیست؟ در این تحقیق که به روش تحلیلی ـ تطبیقی انجام شده است، نظر این دو مفسر بزرگ مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که آیت‌الله جوادی آملی در رد نظر فخررازی معتقد است ساحت مقدس خداوند متعال از همه انحای وحدت امکانی مانند وحدت فردی، نوعی و جنسی منزه می‌باشد. از دیدگاه ایشان، چون وحدت خداوند متعال، وحدت امکانی نیست، هیچ چیز نمی‌تواند او را در ذات، صفات و افعال، مقهور و مغلوب نموده و در حدّی از حدود محدود سازد. ایشان همچنین فرض وجود خداوند ثانی را فرضی مستحیل می‌دانند؛ زیرا خود این فرض یک محدوده هستی است که وجود آن واحد قاهر، اصل فرض و فارض و مفروض را زیرمجموعه خود نگاه می‌دارد. به بیان دیگر، ذات باری تعالی چنان گستره وجودی بی‌نظیری دارد که اساساً جایی برای فرض وجود دیگری باقی نمی‌گذارد.

صفحات :

از صفحه 7 تا 21

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی کاربست واژه ضرب در آیۀ 44 سورۀ ص با رویکرد لغوی و نحوی و تکیه بر نقد تفاسیر‏

نویسنده:

زهره نریمانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره ص , 038- سوره ص , 038- سورة ص: سوره38مصحف , 038- سورة ص

چکیده :

کاربست واژگان ترکیبی با حروف جارّه، از جمله کاربردهایی است که بی‌دقتی در آن می‌تواند سبب رهیافت خطاهای تفسیری گردد. یکی از آن‌ها ترکیب«ضرب بـ» است که در ماجرای حضرت ایوب، آیۀ 44 سورۀ‌ «ص» نیز به‌کار رفته‌است. مفسران با تأثیر از تهواره‌های ذهنی خود و نقل مشهور داستان از منابع روائی، بدون بررسی دقیق واژه و ترکیب، آن‌را در معنای تازیانه زدن همسر ایوب برگزیدند. این پژوهش با پرداختن به اصل تحول معنایی و تأثیرگذاری حروف جارّه در معنادهی به افعال، و تکیه بر نقد تفاسیر پیرامون آیه؛ به کندوکاو در معنای ترکیب مورد نظر پرداخته و ضمن بررسی همۀ آیات متضمن این ترکیب، به این دستاورد دست‌یافته است که«ضرب بـ» در آیۀ 44 سورۀ ص و دیگر آیات به معنای کشاندن سطحی بر سطح دیگر و قرار دادن چیزی بر روی چیز دیگر به صورت دفعی است. در این خوانش، خداوند پس از شفای پاهای ایوب و دیگر جوارح داخلی ایشان، برای شفای دستان ایوب به او دستور می‌دهد تایک گیاه مخصوص و نه صد رشته گیاه را به عنوان یک ضماد و دارو بردستانش بزند. در این تحلیل، حنث نیز در همان معنای معهود و مرسوم قرآنی خود یعنی گناه و هر آنچه که سبب ضرر و خسران شود، اخذ شده و دلیلی برای حصر آن در عهدشکنی وجود ندارد.

صفحات :

از صفحه 221 تا 240

مشخصات اثر

عنوان :

سربلندی حضرت سلیمان در آزمایش مرگ فرزند (آیه 34 سوره ص) با محوریت سیاق

نویسنده:

محمدرضا شاهسنایی ، عباس شریفی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره ص , 038- سوره ص , آیۀ 34 سورۀ ص

چکیده :

ازجمله آیاتی که معرکه آراء مفسران گشته و تفاسیر متضادی از آن ارائه‌شده، آیات 34 و 35 سوره ص درباره حضرت سلیمان (ع) است. تکیه بر روایات تفسیری ساختگی و غفلت از سیاق موجب شده برخی از مفسران نسبتهای نادرست و ناپسندی که مغایر با عصمت انبیاء است به آن حضرت روا دارند و ایشان را مستوجب عقوبت الهی بدانند و برخی دیگر از مفسران، با اعتقاد به ترک اولی و غفلت آن حضرت از خداوند ایشان را مستوجب آزمایش‌های بسیار سخت و حوادث ناگواری بدانند. وجه مشترک هر دو تفسیر، عدم پاسخگویی و توانایی در برقراری ارتباط فرازهای آیات مذکور با یکدیگر است. این پژوهش توصیفی تحلیلی که بر اساس منابع کتابخانهای انجام‌گرفته، باهدف دفاع از ساحت حضرت سلیمان، ضمن بررسی و نقد دیدگاه مفسران با تکیه بر مفاهیم واژگان «فتنه»، «اناب»، «اوّاب» و «غفران» و سیاق آیات 30 تا 40 سوره شریفه ص، به بیان ارتباط بین اوصاف «نعمالعبد» و «اوّاب» با مواجهه آن حضرت با جسد و همچنین ارتباط مواجهه مذکور با استغفار آن حضرت و درخواست «ملکا لا ینبغی ...»، پرداخته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد، حضرت سلیمان (ع) در مواجهه با جسد فرزندش، به خداوند رجوع نموده و از خداوند به جهت اینکه آرزویش با حکمت خداوند تطبیق نداشته طلب آمرزش نمود و از خداوند خواست تا در مقابل از دست دادن فرزندی که سرمایه او جهت تداوم حکومت الهی‌اش بود، حکومتی ویژه به او عنایت فرماید تا موانع سر راه او ازجمله کارشکنی شیاطین، در اهداف آن خللی ایجاد ننماید.

صفحات :

از صفحه 269 تا 293

مشخصات اثر

عنوان :

طرح‌واره‌های تصویری در سوره ص با تکیه بر نظریه جانسون

نویسنده:

کمال رضیان ، فرشته افضلی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره ص , 038- سوره ص , 038- آیات سورة ص , 038- سورة ص

چکیده :

طرح‌واره‌های تصویری، بیان‌گر پیوند میان تجربه‌های روزمره انسان و نظام فرایندهای ذهنی است و در نتیجه این تعامل، دریافت‌های تازه‌ای از تصاویر متن به وجود می‌آید. واکاوی این‌گونه طرح‌واره‌ها در استعاره‌های قرآن کریم، ساختارهای مفهومی و لایه‌های پیچیده معنایی آیات قرآن را نمایان می‌کند. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی در پی آن است که بر پایه زبان‌شناسی شناختی به واکاوی طرح‌واره‌های تصویری از دیدگاه جانسون (1941) بپردازد. پیکره این پژوهش، دربردارنده متن سوره ص است. این سوره، دارای داستان‌های پیامبران است که به ‌گونه طبیعی شامل حرکت، تغییر و تعاملات قدرتی است و امکان بررسی طرح‌واره‌های حرکتی و قدرتی را فراهم می‌کند. در روند آن، طرح‌واره‌های حجمی، حرکتی و قدرتی استخراج می‌گردد و به دنبال پاسخ به این پرسش است که کدام یک از سه گونه طرح‌واره در این سوره وجود دارد و این طرح‌واره‌ها تا چه حد می‌تواند الگویی مناسب برای مطالعه استعاره‌ای قرآن باشد. از بررسی کمی داده‌ها و طبقه‌بندی آنها این‌گونه برمی‌آید که از مجموع طرح‌واره‌های تصویری، طرح‌واره حجمی و حرکتی، بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده است و در میان طرح‌واره‌های چند‌وجهی ترکیبی نیز، طرح‌واره حجمی -حرکتی، بیشترین کاربرد را دارد.

صفحات :

از صفحه 100 تا 115

مشخصات اثر

عنوان :

بررسی شبهات مربوط به تفسیر آیات 31 تا 35 سوره ص با تأکید بر تبارشناسی و دیرینه شناسی

نویسنده:

کامران اویسی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره ص , 038- سوره ص , 038- سورة ص

چکیده :

شبهات مربوط به تفسیر قضای نماز، آزمایش، حرص و بخل در حکومت درباره حضرت سلیمان× در تفسیر آیات 31 تا 35 سوره ص و روایت تفسیری مربوط به آنها، با توجّه به مبانی عامّ و خاصّ به ترتیب مربوط به تمام پیامبران و مختصّ سلیمان× مانند: عصمت، نبوّت و حکمت به روش گردآوری کتابخانه ای داده ها و شیوه تحلیلی توصیفی پردازش آنها قابل پاسخ است. از سوی دیگر تبارشناسی به معنای منشأیابی شبهات و دیرینه شناسی به عنوان بررسی تاریخی یک دانش یا مسئله با نگاه غیر پیوسته نسبت به جریان خطّی تاریخ و تأکید بر نگاه اجتماعی و جامعه شناختی، مشخص می سازد که پیجویی منشأ این شبهات به سبب ویژگی هایی چون: دنیاطلبی و اصالت دادن به حسّ و تجربه و انعکاس آن در تمایل به بت پرستی، وجود جریان های انحرافی عقیدتی و نیز انگیزه سیاسی ناشی از درگیری های پس از حضرت سلیمان× به یهود می رسد. علل استمرار شبهات مذکور در روایات تفسیری از لحاظ دیرینه شناختی، وجود یهودیان مخفی در صدر اسلام، تمایل قدرت حاکم پس از پیامبر| به رسمیت بخشیدن به اهل کتاب تازه مسلمان به عنوان منبع شناخت اسلام است.

مشخصات اثر

عنوان :

بازتفسیر مواجهه حضرت ایوب(ع) با همسرش در قرآن؛ با تمرکز بر آیه ۴۴ سوره ص

نویسنده:

صالحه خدادادی ، فاطمه باجلانی ، محسن بدره

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

کلیدواژه‌های اصلی :

سوره ص , 038- سوره ص , آیۀ 34 سورۀ ص

چکیده :

یکی از آیاتی که مسئله خشونت نمادین علیه همسر ذیل آن بررسی شده، آیه 44 سوره ص است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی وسیع تفسیرهای متقدم و متأخر اعم از شیعه و سنّی از این آیه، محتوای آن‌ها درباره خطاهای نسبت داده‌شده به همسر ایوب (ع) و مواجهه این پیامبر با همسر خود و همین‌طور قضاوت نهایی خداوند عزّوجلّ را تحلیل و مقوله‌بندی نموده و ریشه‌های درون‌مایه‌های مشهور در تفسیر این آیه را بکاود و سپس با بررسی انتقادی این درون‌مایه‌ها و روایت‌های پس‌زمینه آن، سعی در ارائه تفسیری بدیل به شیوه قرآن به قرآن نماید. با کاوش آیات مرتبط با داستان ایوب (ع) و همین‌طور آیات دیگری در سوره‌های بقره و واقعه و مطالعه واژگان هم‌ریشه «تحنث» در قرآن، آیه 44 سوره صاد را می‌توان چنین تفسیر نمود که خداوند فرموده است: «(ای ایوب) آن دسته‌ی ساقه‌ها را بگیر و به مزار آن پیکرهای بی‌جان بزن (تا به اذن خداوند زنده شوند) و نسبت به قدرت پروردگارت برای احیای مردگان یقین کن». در این تفسیر بدیل، مسئله خشونت خانگیِ مشروع در قبال یک همسر وفادار ولو به شکل نمادین وجود ندارد و برخی از درون نمایه‌هایی که در برخی از تفاسیر بررسی شده از این آیه در اتهام به همسر این پیامبر و نیز طعن به عصمت انبیا وجود دارند نیز مرتفع می‌شوند.

صفحات :

از صفحه 175 تا 194

مشخصات اثر

عنوان :

تفسیر جامع - جلد 6 (سوره ص - سوره قمر)

نویسنده:

سید ابراهیم بروجردی

نوع منبع :

کتاب , آثار مرجع , کتابخانه عمومی

مشخصات اثر

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

ورود

ثبت نام

در تلگرام به ما بپیوندید