جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کانال ارتباطی از طریق پست الکترونیک : support@alefbalib.com

نام :*

نام خانوادگی :*

پست الکترونیک :*

* *

تلفن :

دورنگار :

آدرس :

بخش :

پیغام :*

حروف تصویر :

* *

ارسال انصراف

از :	{0}
پست الکترونیک :	{1}
تلفن :	{2}
دورنگار :	{3}
Aaddress :	{4}
متن :	{5}

فارسی | العربیه | English

در تلگرام به ما بپیوندید

پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی

جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن

: جستجو در الفبا در گوگل

...جستجوی هوشمند

صفحه اصلی کتابخانه

پورتال جامع الفبا

مرور منابع

مرور الفبایی منابع

مرور کل منابع

مرور نوع منبع

آثار پر استناد

متون مرجع

مرور موضوعی

مرور نمودار درختی موضوعات

فهرست گزیده موضوعات

کلام اسلامی

مسائل جدید کلامی

سایر موضوعات

دفاعیه، ردیه و پاسخ به شبهات

سیره ائمه اطهار علیهم السلام

شیعه-شناسی

عرفان

فلسفه اسلامی

مرور اشخاص

مرور پدیدآورندگان

مرور اعلام

مرور آثار مرتبط با شخصیت ها

فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی

مرور مجلات

گالری

چندرسانه ای

جستجو

جستجوی هوشمند در الفبا

کتابخانه شخصی

مدیریت علاقه مندیها

ارسال اثر

دانشنامه

راهنما

مرور > مرور کلید واژه ها

2. اصطلاحنامه مسایل جدید کلامی current debates in Kalam

مسایل جدید معرفت شناسی

معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی)

معرفت شناسی عقلی

مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو

خروجی چاپ نتایج

انتخاب همه

1 2

تعداد رکورد ها : 19

عنوان :

تفاوت حکمت اشراق و عرفان در کاربست تأله و استدلال عقلی

نویسنده:

مصطفی رمضانی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

صفحات اولیه مقاله

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی عقلی , حکمت اشراق the School of Illumination , عرفان نظری , معرفت شناسی عرفانی

چکیده :

مقاله حاضر به بررسی جایگاه و نقش استدلال عقلی و تاله به عنوان دو عنصر اساسی مکتب فلسفی اشراقی و تفاوت جایگاه این دو عنصر در عرفان می‌پردازد. در واقع عنصر استدلال عقلی و تاله با همین تعابیر و یا تعابیر مشابه در هر دو مکتب اشراق و عرفان وجود دارد و هر کدام به نوبه خود بر این دو عنصر تاکید دارند اما تفاوت این عامل تا به اکنون به طور واضح تبیین نگردیده است. در این نوشتار در ابتدا به تفاوت عرفان نظری و عملی پرداخته شده و بیان گردیده است که استدلال عقلی پس از تولد عرفان نظری از دل عرفان عملی رشد و نمو داشته است. در ادامه به پنچ مورد از تفاوت‌های جایگاه عقل و تاله در این دو مکتب اشاره می‌شود و بیان می‌گردد که آنچه در عرفان اصالت دارد، شهود است و بر خلاف حکمت اشراق عقل به خودی خود اصالتی ندارد. همچنین عقل در عرفان نظری وسیلهای جهت دفاع از مسیر تزکیه و تصفیه است، حال آنکه عقل در حکمت اشراق چنین جایگاهی ندارد، چنانکه عقل در حکمت اشراق نقش ثبوتی داشته و در عرفان نقشی اثباتی. علاوه بر این موارد عقل در عرفان به منزله میزانی جهت شناخت شهودات صادق از کاذب است، حال آنکه هیچگاه در حکمت اشراق به عقل چنین نگریسته نشده است. و در آخر عقل در عرفان تحلیلی است و در حکمت اشراق استدلالی. پیرامون این نوشتار بایسته ذکر است که تفاوت‌های مذکور، اموری است که بر اساس استقراء و با مراجعه به آثار اندیشه اشراقی و عرفانی و مقایسه آن‌ها به دست آمدهاند، از این روی به جهت آنکه تنها به موارد محدودی از آثار مکتوب مراجعه شده است، محتمل است که با مراجعه به دیگر آثار این اندیشمندان، به وجوه دیگری از تفاوت این دو مکتب رهنمون گردید. با این وجود برخی از تفاوت‌های مذکور، ناشی از اختلاف مبانی این مکتب اند و شاید بتوان به جهت محدود بودن مبانی، برخی از تفاوت‌ها محدود به مواردی خاص دانست.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

تبیین نظریات معرفت‌شناختی محمدحسن الهی طباطبائی در «رسالة الإشتباهات» و تطبیق آن بر مبانی حکمت متعالیه

نویسنده:

سعید فامیل دردشتی ، مهرداد حسن بیگی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی عقلی , فلسفه اسلامی , اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)

چکیده :

محمدحسن الهیِ طباطبائی از شاگردان میرزاعلی قاضی است. از معدود آثار به جای مانده از ایشان، رساله‌ای کوتاه به نام «رسالة الإشتباهات» در موضوع ادراک و برخی مسائل معرفت‌شناختی است. وی در این رساله به برخی از مسائل مهم معرفت‌شناسی، نظیر توهم انقطاع و استقلال وجودی موجودات به مثابۀ خطایی معرفت‌شناختی؛ علم، تنها راه شناخت و ارتباط انسان با خارج؛ نفس و علیت آن نسبت به معلومات و زمینه‌سازی آن برای اثبات اتحاد علم و عالم و معلوم؛ اقتدار نفس نسبت به ایجاد تغییر در صور منشئات؛ انحصار عالَم انسان در معلومات و نیز عاملیت حکم و ارادۀ انسان در وقوع حوادث» می‌پردازد. بررسی این مسائل در این رساله، ممکن است در برخی مواضع، این تصور را در پی داشته باشد که این نظریات از اتقان و استحکام کافی برخوردار نباشند. در این مقاله سعی شده است با روش تحلیل محتوا، ضمن تبیین نظریات ایشان و تطبیق آن‌ها با مبانی معرفتی حکمت متعالیه، نشان داده شود که می‌توان دیدگاه ایشان را در برخی مواضع، تبیین نوینی از مسائل معرفت‌شناختی نیز دانست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 43 تا 53

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

عقل و روش پژوهش عقلی؛ گستره و محدودیت

نویسنده:

حسین‌زاده ، محمد

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب)

منابع دیجیتالی :

صفحات اول کتاب

وضعیت نشر :

موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره),

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی عقلی

شابک (isbn):

9786004441742

چکیده :

کتاب حاضر در رابطه با چیستی عقل و روش عقلی تهیه و گردآوری شده است. مؤلف در این تحقیق به گستره، محدودیت و ملاک عقل از نگاه عقل‌گرایان می‌پردازد. پژوهش مذکور اصلی‌ترین منبع معرفت بشری را عقل معرفی کرده و مهم‌ترین روش‌های پژوهشی برای دستیابی به معرفت را روش عقلی می‌شمارد. نویسنده ابتدا به مفهوم عقل و روش عقلی و چیستی آن پرداخته و در ادامه مبحث اعتبار یا حجیت و محدودیت‌های عقل یا روش پژوهش عقلی را یادآور شده و در نهایت گستره و محدودیت و ملاک عقل را مورد تحلیل قرار می‌دهد. روش عقلی به‌عنوان مهم‌ترین روش پژوهشی برای رسیدن به معرفت در نوشتار پیش رو، از جستارهای ممتاز به‌حساب می‌آید.

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

دانش و خرد راهبردی: نقشه راهبردی سطح حکمت، معرفت و دانایی

نویسنده:

پدیدآورندگان: حمیدی‌زاده ، محمدرضا

نوع منبع :

کتابشناسی(نمایه کتاب)

منابع دیجیتالی :

صفحات اول کتاب

وضعیت نشر :

ادیبان روز,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی عقلی , اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی)

شابک (isbn):

9786227592368

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

مجلة المعرفة العقلية ، العدد الثالث

نویسنده:

أكاديمية الحكمة العقلية

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

دلیل عقلی(مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی عقلی , ادراکات عقلی(مقابل ادراکات حسی) , استدلال (معرفت شناسی)(ر.ک به شاخه تحلیل عقلی)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

استقرا و استدلال ذاتی [کتاب عربی]

نویسنده:

يحيى محمد

نوع منبع :

کتاب

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF فهرست

زبان :

عربی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی عقلی , عقل(منطق) , تعقل(معرفت شناسی) , استدلال (معرفت شناسی)(ر.ک به شاخه تحلیل عقلی)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

درسگفتار معرفت شناسی

مدرس:

غلامرضا فیّاضی

نوع منبع :

صوت , درس گفتار،جزوه وتقریرات

منابع دیجیتالی :

1392 1393 1394 1395 1396

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

علم حصولی , علم حضوری , معرفت شناسی (مسائل جدید کلامی) , معرفت شناسی عقلی , معرفت شناسی اسلامی , اصطلاحنامه معرفت شناسی(اسلامی) , علم(حصولی و حضوری) , معرفت شناسی اسلامی(قسیم معرفت شاسی مسیحی، یهودی، بودایی و هندویی) , علم حصولی(مقابل علم حضوری) , علم حضوری(مقابل علم حصولی) , عقل نظری((مدرک مربوط به نظر)، مقابل عقل عملی) , عقل عملی((مدرک کلیات مربوط به عمل)، مقابل عقل نظری)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , عقل نظری((مدرکات عقل نظری)، اصطلاح وابسته) , عقل عملی((مدرک جزئیات مربوط به عمل)، اصطلاح وابسته) , مراتب عقل نظری(اصطلاح وابسته) , عقل عملی (قوه محرکه) (وابسته) , عقل عملی (وابسته اخص قوه عامله (فلسفه سیاسی)Alʿaql al-ʿamalī(practical intellect) , Epistemology شناخت شناسی - بحث معرفت (مجتبوی)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

نقدى بر نقد (عقل گرایان چگونه مى ‏اندیشند؟ )

نویسنده:

کیومرث مکی نژاد

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

متن

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

معرفت شناسی عقلی , تعقل(معرفت شناسی)

انتخاب :

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

ترسیم ساختار شبکه‌ای فرآیند و ترابط کنش‌های معرفت‌شناسانه عقل

نویسنده:

علی ابراهیم پور

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF مراجع

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عقل شناسی , معرفت شناسی عقلی

چکیده :

عقل مهم ترین مجرای ارتباط با واقع است که بین اندیشه‌وران اسلامی، در اصل حجیّت آن شکی نیست. تنقیح جامع کنش‌های عقل، یکی از مسائل مهم دانش معرفت‌شناسی اسلامی است که افق‌بخش و زیربنای دانش منطق محسوب می‌گردد. درحالی‌که منطق اسلامی همت خود را تنها به فرآیند «تعریف» و «استدلال» اختصاص داده است. هم از حیث نظر، حکما در عبارات خود به کنش‌های معرفت بخش متعدد دیگری اشاره کرده‌اند و هم در عمل، روند تولید علم و عقل‌پژوهی تنها با تعریف و استدلال سامان نمی‌یابد. هر تعداد فعالیت عقلی مؤثر در معرفت که در این بحث بررسی شود، روش‌شناسی عام علم (خادم العلوم) وظیفه دارد از فرآیند آن گفت‌وگو نماید و مسیر آن را برای علم‌پژوهان روشن سازد. این مقاله با روش توصیفی و تفسیری و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای نوشته شده است. نوشتار حاضر در تلاش است بر پایه استقراء محققین معاصر از کنش‌های عقل چارچوب، سابقه و جایگاه آنها را در سنت حکمت اسلامی تبیین نماید و با تحلیل عقلی، ساختار و ترابط آنها را بررسی کند؛ با این هدف که راه برای پژوهش در ابواب مغفول مانده روش‌شناسی علم باز گردد و ادبیات روش‌شناختی تولید علم اسلامی تقویت شود. ره آورد مقاله، معرفی و عنوان‌دهی به کنش‌های جدیدی از عقل، از قبیل عقل شاهد، عقل تحلیلی، عقل توصیفی، عقل انتقادی، عقل معنایاب و ... است. نتیجه نهایی این بررسی، ترسیم ساختار شبکه‌ای فرآیندهای عقلانی است که در قالب روندنما (فلوچارت) ارائه شده است

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 81 تا 113

مشخصات اثر

ثبت نظر

عنوان :

هندسه معرفت دینی فخرالدین رازی

نویسنده:

ابراهیم نوری ، مرتضی عرفانی ، محمود صیدی

نوع منبع :

مقاله

منابع دیجیتالی :

نسخه PDF

وضعیت نشر :

تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی,

زبان :

فارسی

کلیدواژه‌های اصلی :

عرفان اسلامی , عقل و دین , معرفت‌شناسی دینی (مسایل جدید کلامی) , هندسه معرفت دینی , عقل(قوه عاقله) , اندیشه های فخرالدین رازی , معرفت دینی

کلیدواژه‌های فرعی :

عرفان و عقل , عشق , عقل و نقل , جایگاه عقل در معرفت دینی , معرفت علمی , عقلانیت اعتقادات دینی , معرفت شناسی عقلی , مراتب معرفت(عرفان نظری) , معرفت شناسی عرفانی , نقل (معرفت شناسی) , منابع معرفت(اصطلاح وابسته) , نسبت میان عقل و نقل , معرفت عامیانه , عرفان و معرفت دینی , عرفان فخرالدین رازی , وحی و عقل ,

چکیده :

فخر رازی در اوایل حیات علمی خود سخت از نقش عقل در حوزه دین دفاع می‌کرد اما در دوران متأخر، بُرد عقل در حوزه الهیات را محدود دانسته و نقل و شهود را کارآمدترین ابزار می داند. او برهان، قرآن و عرفان و به‌تعبیری دینداری و خردورزی را با هم قابل جمع می‌بیند و به جایگاه برتر نقل و شهود اذعان می کند، فهم دین را به‌وسیله عقل لازم و یکی از مهم‌ترین کارکردهای عقل را فهم باورهای دینی و رفع تعارض و تناقض از مدعیات دینی می داند. تمام تعریف و تمجیدی که رازی از جایگاه خِرَد و خردورزی به‌عمل می آورد، به همین کارکرد عقل برمی‌گردد. در این پژوهش با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی و انتقادی به ترسیم هندسه معرفت دینی رازی پرداخته و دیدگاه وی در باب جایگاه هر یک از اضلاع این شکل هندسی و چگونگی ترتّب آنها بر یکدیگر مورد بررسی قرار گرفته و به این نتیجه می‌رسد که هندسه معرفت دینی وی مثلثی است که اضلاع آن را قرآن، عرفان و برهان تشکیل می‌دهد. عقل نقش مقدماتی و مبنایی برای حصول معرفت متعالی قرآنی و عرفانی دارد و کنار نهادن آن در هیچ مرحله‌ای موجّه نیست.

انتخاب :

صفحات :

از صفحه 97 تا 121

مشخصات اثر

ثبت نظر