جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

یکی از شاخه های علوم اسلامی، که در میان مسلمانان در دوره هایی، رشد فزاینده ای داشته و ذهن بسیاری از دانشمندان اسلامی را به خود مشغول کرده، علم کلام و یا اصطلاحا فلسفه اسلامی بوده است. یکی از مباحث علم کلام، جسم پنداشتن خدا و مساله عرش و استوا است. هدف این پژوهش، پاسخ به این پرسش است که دیدگاه کلامی سنایی در این باره بویژه، عرش و استوا با دیدگاه فرقه های کلامی چه تفاوتی دارد. از این رو ضمن تعریف لغوی و اصطلاحی این دو واژه، پیشینه تاریخی آنها در بین فرق مختلف کلامی مورد و اکاوی قرار گرفته و وجود اشتراک و افتراق دیدگاه سنایی با دیگر متکلمان، بررسی شده است.

یکی ازمقوله های اصلی بلاغت؛علم بیان می باشد.ابتدایی ترین وساده ترین گونه در میان انواع بیانی؛تشبیه است که دیگر گونه ها ازجمله استعاره وتشخیص وحتی رمز وکنایه برمبنای آن بنا نهاده شده است.حال اگر برای بیان وجه شباهت؛دو طرفتشبیه (مشبّه ومشبّه به)را ذکر کنیم که دراین صورت با تشبیه سروکارداریم و یا از ذکر یکی از طرفین بپرهیزیم، درهر صورت با زیر ساخت تشبیهی مواجه ایم.تشبیه بین عناصر عینی وذهنی پیوند ایجاد می کند،پیوندی که به طور ظاهری و دیداری در بعضی موارد امکان ظهور ندارد.عناصر به کاررفته در اشعار شاعران برگرفته از محیط اجتماعی ونحوه ی زندگی،طبیعت وگونه های گیاهی وجانوری، موجودات ماورائی وآسمانی می تواند باشد.با استفاده از تشبیه هریک از این عناصر درکنار عنصر دیگر قرار می گیرد وبهتر شناسانده می شود.هر چه میزان تفاوت دورکن به کار برده شده بیشتر باشد؛ آن تشبیه را دلپسند تر وجذّاب تر نشان می دهد زیرا ذهن خواننده بیشتر وبیشتر درگیر می شود و این دلپسندتر شدن بسته به قوّه ی خیال واندیشه ی شاعر دارد در اینکه بتواند تضاد را در کمال توافق جلوه دهد و اندیشه با کمک عناصر بیانی به ویژه تشبیه که بارزترین صور خیالی است به این مهم می رسد.اندیشه ی شاعران با تأثر احساس از محیط وطبیعت وعنصر خیال دست به آفرینش ادبی می زند؛بدون نیروی خیال هیچ کدام از دو عنصر اندیشه واحساس نمی توانند به آفرینش هنری برسند و شاعر باالهام از شگرد های نوسازی تشبیه؛ شکل ساخته شده را تزیین می نماید. ابزار های نوسازی در تشبیه موجب به وجود آمدن انواع تشبیه در علم بیان شده اند،هرچند این شگردها ازقبل تعیین شده می باشد وطبق اصول بلاغت در شا خه ی علم بیان قرار گرفته است؛با این وجود امکان رشد وبرتری هر شاعری در هردوره ی زمانی بسته به کاربرد این ابزارها در اشعار می باشد.در این پژوهش هدف بر این است تا با بررسی تشبیه وانواع آن در غزل سه تن از شاعران کلاسیک ادبیّات فارسی؛سنایی غزنوی،سیّد حسن غزنوی وخاقانی شروانی به میزان بهره مندی این شاعران از گونه ی بیانی تشبیه به عنوان اساسی ترین شگرد زیباسازی کلام پی ببریم.

لزوم پرداختن به جنبه های نمایشی آثار ادبی غنی فارسی برای استفاده در تولید فیلم های اقتباسی جذاب و پرمحتوا، با عنایت به پیشرفت تکنیکی سینما از یک سو، و کمبود سوژه های جذاب و بکر از سوی دیگر، بر کسی پوشیده نیست. در این مقاله سعی شده است با تکیه بر جایگاه و اهمیت اقتباس از آثار ادبی در سینمای جهان و سابقه آن در ایران، سیرالعباد الی المعاد سنایی غزنوی به عنوان اثری واجد شرایط اقتباس بررسی و با توجه به برخی ویژگی های مطلوب داستان های سینمایی، برخی وجوه نمایشی آن تحلیل و نمایانده شود. با این توصیف، به ویژگی های این اثر در ساختار یعنی: نمود داستانی و روایتگونه، تصاویر بکر و بدیع، ماجراهای تصویری، به علاوه بخش های متمایز اما پیوسته متن که قابلیت تبدیل آن را به یک فیلم نامه سه پرده ای نشان می دهد، در تطابق با یک داستان خوب سینمایی برای اقتباس اشاره شده است. در ضمن به محتوای غنی و فلسفه اخلاقی اثر همراه و هم خوان با فضا و تصاویر ارائه شده در آن، به عنوان زمینه ای مناسب برای اقتباس فیلم نامه ای سینمایی و ساخت فیلمی ارزشمند توجه شده است.