جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

مساله ی این جستار، بررسی رابطه تحقق ولایت مطلق حق تعالی ووجود انسان کامل واعتبارمناصب ولایت درحکمت متعالیه است.پرسش این است که چه ارتباطی بین تحقق ولایت الهی ازسویی ووجود انسان کامل وجعل نبوت وامامت ازدیگرسوی درنظام فلسفی حکمت متعالیه وجود دارد؟ دراین پژوهش، مدعای رابطه ی ضروری بین ولایت مطلق حق تعالی وتحقق انسان کامل به عنوان مظهراسماء الهی واعتبارمناصب ولایت(نبوت وامامت) برای وی، تبیین می شود. طبق سنت الهی ازبدوآفرینش انسان تا ختم نظام عالم درهرعصری، انسان کامل وولی الهی وجود دارد. ضرورت تحقیق،دراهمیت موضوع ولایت است واینکه توحید حقیقی نظری وعملی برای انسان، ازمشکاه ولایت وتولی به ولایت ولی الهی حاصل می شود.وجه تمایزاین تحقیق، درطرح موضوع مسأله محور وتبیین فرضیه ها است. روش پژوهش،توصیفی وتحلیلی ازطریق تحلیل مفهومی وگزاره ای است. مهمترین نتایجی که این تحقیق به آنهادست یافته عبارتنداز:1- ولایت مطلق بالذات به حق تعالی اختصاص دارد و دارای وجوه واقسامی است. 2- انسان کامل، حق مخلوق به ؛یعنی جهان به سبب اوآفریده شده وغایت مطلوب جهان است.3- انسان کامل، مظهراسم جامع وجامع اسماء است.4- انسان کامل، دارای مقامات ومراتبی است. 5- ولایت الهی، مستلزم خلافت انسان کامل است.6- ضرورت نبوت نبی (ع) وامامت امام(ع) ثابت است. 7-ولایت تشریعی الهی، مستلزم تداوم تکلیف وهدایت انسان کامل است.8- تداوم تکلیف الهی، مستلزم استخلاف وظهورمنجی (عج) درآخرالزمان است.

ولایت از مفاهیم مشترک همة متفکران شیعی است. نگاهی تحلیلی به مفهوم ولایت در منظومة فکری ملاصدرا و تطبیق آن با اندیشة فردوسی در شاهنامه، به‌خوبی رگه‌های مستمر این تفکر و پیوستار اندیشگی این دو حکیم مسلمان را نشان می‌دهد. تحلیل محتوای آثار این دو حکیم متأله، نشانگر این حقیقت است که در کنار روش غالباً استدلالی صدرالمتألهین و پیش‌کشیدن برهان‌هایی همچون قاعدة امکان اشرف، فردوسی نیز با سه شیوة‌ مختلف بیان صریح اعتقاد به ولایت علی (ع)، تمثیل مستقیم دریا و هفتاد کشتی و تمثیلات غیرمستقیم، به‌ویژه با ایجاد یک رمزگان اسطوره‌ای فراگیر در شاهنامه با طرح شخصیت‌هایی همچون فریدون و ایرج و کیقباد و کیخسرو و... به تبیین مبحث ولایت و تفسیر تمثیلی اعتقادات شیعی و ولایی خود بر اساس همان قاعدة امکان اشرف پرداخته است. تفکیک ولایت و شهریاری صالحان از ولایت طاغوت و پادشاهی ناصالحان نیز بر مبنای همین قاعده، قابل تفسیر است.

يكي از مستشرقين معروف اروپايي سرتوماس آرنولد، اهل كشور انگلـيس، اسـت . او نظرات مهمي درباره ظهور اسلام و چگونگي دعوت و گسترش آن ارائه داد. افزون بر اين در خصوص ورود اسلام به ايران و رواج تشيع مطالبي را عرضـه داشـته اسـت ايـن امـر ناشي از حساسيت و نگرش جهان مسيحيت نسبت به رواج جهـاني اسـلام بـود كـه بـه اسلامشناسي خدشه وارد كرد. در ميان متفكران اسـلامي، مرتضـي مطهـري از جايگـاه ويژهاي برخوردار اسـت. وي در ارتبـاط بـا روش تبليغـي پيـامبر (ص) و اسـلام آوردن ايرانيان و نشر اسلام در ميان زرتشتيان نظرات قابل توجهي را مطرح كـرد. بنـابراين بـا توجه به نفوذ و جايگـاه سـرتوماس آرنولـد در ميـان مستشـرقين و مطهـر ي در ميـان انديشمندان اسلامي، در اين مقاله سعي ميشود باتكيه برآثـار و اسـناد موجـود از يـك طرف، شرقشناس مشهور انگليسي سرتوماس آرنولد مورد ارزيابي قرار گرفته و از طرف ديگر، به بيان نظرات استاد مطهري پرداخته شود. در پايان نقاط اشتراك و اختلافنظـر ميان ديدگاه سرتوماس آرنولد و استاد مطهري در باب انتشار اسلام، تجزيـه و تحليـل و استنباط ميشود.