جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

«الأمالی لِـ الشیخ الصدوق»، کتابی به زبان عربی، تألیف شیخ صدوق، متکلم، ادیب، فقیه و حدیث‌ شناس برجسته امامیه در سده چهارم هجری که از جلسه‌ های متعددی که شیخ صدوق هفته‌ ای دو روز در روزهای سه شنبه و جمعه از ۱۸ رجب سال ۳۶۷ هجری تا روز ۱۱ شعبان سال ۳۶۸ هجری در مشهد املاء نموده و شاگردان ایشان نوشته‌ اند، تشکیل شده است. شیخ صدوق این کتاب را که در ۹۷ مجلس, ۱۳ ماه تدوین کرده و این مجالس به جز چند مجلس (۲۲، ۲۳، ۲۴ و ۲۶) هر روز جمعه و سه شنبه بر پا بوده است. شروع آن ۱۸ رجب ۳۶۷ ق به هنگام سفرش به مشهد، و پایان آن ۱۸ شعبان ۳۶۸ ق بوده است. فقط مدت کوتاهی در راه طوس در تدوین کتاب فاصله افتاده است. مجلس ۲۹ آن مصادف با روز هشتم ماه محرم (دومین جمعه محرم) بوده و لذا به مقتل سیدالشهداء (ع) شروع کرده و آن را در مجلس ۳۰ و ۳۱ تکمیل کرده است. مجلس ۲۶ مصادف با غدیر و ذکر فضائل این روز است. این بیانگر امتیاز این کتاب به دیگر کتب امالی است که صدوق در نقل احادیث به مناسبت‌ های زمانی و مکانی توجه داشته است. در این کتاب تبحر شیخ بزرگوار صدوق، در جمع و حفظ احادیث فریقین شیعه و سنی به خوبی آشکار است. موضوعات مختلفی در این کتاب بحث شده اند که بیشتر آنها اخلاقی، تاریخی و نقل فضائل خاندان پیامبر اکرم - صلی الله علیه و آله - است. افزون بر آن در ماه رجب از فضائل آن ماه و در ماه مبارک رمضان از فضائل رمضان و ثواب روزه در این ماه‌ ها حدیث نقل کرده است. هنگامی که به نیشابور می‌ رسد حدیثی در فضیلت زیارت امام رضا (ع) نقل می‌ کند. این کتاب شامل دسته ای از احادیث نبوی (ص) و اهل بیت (ع) در موضوعات مختلف مانند سیره پیامبر (ص)، ماجرای اسراء و معراج، ادعیه و موعظه‌ ها، فضائل و مناقب اهل بیت (ع) است که شامل موضوعات تاریخی و اخلاقی و عقائدی و... می‌ باشد.

کتاب حاضر خطبه شعبانیه رسول الله ص می باشد در مورد ماه مبارک رمضان و شرح آن خطبه شریف توسط حضرت امام خمینی ره که توسط احمد ضرابی گردآوری شده است.

کتاب حاضر درباره تاریخ تولد و شهادت ائمه علیهم السلام و دیگر حوادث مهمی که در تاریخ اسلام روی داده و ایام و مناسبت های اسلامی در تاریخ اسلام، می باشد. این کتاب از کتب معتبر شیعه در شناخت ایام و مناسبت های اسلامی است و این کتاب از اولین کتاب هایی است که در این رابطه نگاشته شده است. شیخ مفید در این کتاب بنا را بر اختصار گذارده و تاریخ های این کتاب را بر اساس ماه های قمری تنظیم و از ماه رمضان شروع و به ماه شعبان ختم می کند و پس از بیان هر یک از روزها و مناسبت ها در ذیل آن به اعمال واجب و مستحب آن نیز اشاره می کند. معظم له در مقدمه کتاب می‌نویسد: «یکی از اساتید ما در علوم نقلی رساله‌ای در این موضوع داشته که به سبب اختصار نیاز مخاطب را برآورده نمی‌سازد». کتاب مسار الشیعه از معدود کتاب ‏هایی است که نسخه اصل آن به خط مؤلف در دست است و این کتاب با توجه به نسخه اصل که تاریخ نگارش آن سال ۳۸۹ هجری است تصحیح و تحقیق شده است. کتاب حاضر از نقطه نظر فلسفه و تاریخ، از گنجینه‏‌های گران‏بهای فرهنگ و تمدن اسلامی به شمار می‌آید.نسخه خطی این کتاب روزگاری در دست شیخ بهایی بوده است و اکنون در کتابخانه دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. چرا که هر تمدن و ملتی دارای ایام و مناسبت های ویژه ای است که در تاریخ آن تمدن دارای ارزش خاصی است، تمدن اسلامی نیز دارای چنین روزهایی است. بنابراین مشخص کردن این روزها و تاریخ حوادث آنها یکی از محورهای مهمی است که شیخ مفید به خوبی از عهده آن برآمده است.

نوشتار حاضر، با مقدمه ای در مورد فضیلت و شرافت ماه مبارک رمضان آغاز شده است. فصول این کتاب به ترتیب با موضوعات مختلف آغاز شده است که عبارتند از: فضیلت ماه مبارک رمضان در خطبه رسول خدا صلی اللّه علیه وآله؛ فصل دوّم: روزه ندای الهی؛ فصل سوّم: رمضان، ماه نزول قرآن؛ فصل چهارم: قرآن، کتاب زندگی؛ فصل پنجم: سلام بر ماه خدا؛ فصل ششم: هلال ماه رمضان؛ فصل هفتم: پایگاه پرهیزکاری؛ فصل هشتم: روزه، عبادتی آسان؛ فصل نهم: روزه و پرورش وجدان؛ فصل دهم: برنامه های عبادی، نجات بخش انسان؛ فصل یازدهم: روزه و آموزش آزادی؛ فصل دوازدهم: روزه و سیر زمان؛ فصل سیزدهم: نقش روزه در روح انسان؛ فصل چهاردهم: روزه، مدرسه عالی اجتماعی؛ فصل پانزدهم: رمضان از دیدگاه «اسلام» و «ما»؛ فصل شانزدهم: عید سعید فطر می باشند.

در این اثر آورده شده است که یکی از اعمال در آستانه شب اول ماه رمضان، استهلال یا همان طلب دین ماه است. در واقع حضرت مهدی عج به ماه تشبیه شده است. این امر، یادآور آن است که ماه رمضان، ماه میهمانی دادن خداست که میزبان آن، حضرت مهدی است که به یمن و برکت حجت بن الحسن ع موجودات روزی می خورند. یکی از موضوعاتی که در این کتاب آمده است، قرائت قرآن است که بیان می کند قرآن ناطق در این زمان حضرت مهدی است. و موضوعاتی از این قبیل که همگی به امام عصر نسبت داده شده است.

چکیدهیکی از اصطلاحات وارد شده در قرآن کریم اصطلاح« لیله القدر» است. لیله القدر در لغت به معنای شبِ صاحبِ قدر و ارزش است و در اصطلاح شبی از شب‌های ماه مبارک رمضان است که قرآن در آن نازل شده است و قضا و قدر و رزق و روزی و اجل و مرگ و به صورت کلی امور مربوط به یک‌سال در آن شب مقدر و مشخص می‌شود.جمهور علما معتقدند که شب قدر اختصاص به امت حضرت محمد( ص) دارد و در امت-های پیشین نبوده است؛ اما گروهی هم معتقدند که در امت‌های پیشین هم لیله القدر وجود داشته است. آیات قرآن و احادیث صحیح دلالت دارند بر این‌که شب قدر یکی از شب‌های ماه مبارک رمضان است؛ اما قرآن مشخص ننموده که کدام شب، شب قدر است و احادیثی هم که در باب زمان لیله القدر وارد شده‌اند، اختلاف زیادی با هم دارند. جمهور علما معتقدند که شب قدر در دهه‌ی آخر ماه مبارک رمضان قرار دارد؛ ولی در تعیین دقیق شب قدر با هم اختلاف نظر دارند؛ گروهی معتقدند که شب قدر یک شب مشخص است و جابه‌جا نمی‌شود، این گروه خود در تعیین این‌که کدام شب، شب قدر است با هم اختلاف کرده‌اند: عده‌ای شب بیست و یکم، و عده‌ای شب بیست و سوم، و عده‌ای شب بیست و پنجم، و عده‌ای شب بیست و هفتم را شب قدرمی‌دانند. گروهی هم معتقدند که شب قدر یک شب معین نیست و در دهه‌ی آخر ماه مبارک رمضان جابه‌جا می‌شود.

ماه رمضان، ماه روزه داری است و میلیون ها انسان رها شده لز بندگی نفس با خویشتن داری خودپایی افزونتر در سایه این تمرین انسان سازی برای دستیابی به جایگاه های بالاتر بندگی خدا تجربه می کنند. حداقل این تمرین ویژه، خودداری از خوردنیها و آشامیدنیها از سپیده صبح تا شامگاه و پرهیز از دیگر ممنوعات است، ماه رمضان یکی از راه هایی است که انسان ها را هدایت می کند. بخاطر همین اهمیت و موقعیت ویژه ای که فریضه روزه در میان احکام و فرائض اسلامی دارد بر هر مسلمانی لازم است که با ابعاد مختلف آن آشنا شود و اسرار و احکام آن را بیاموزد. در روزگاری که فساد از هر طرف بشریت را فراگرفته است و بشر شهوتران و جاه طلب، بیمار و ... نموده است نیاز شدید بشر به نیایش و عبادات به ویژه روزه را چند برابر می کند که انبیای الهی آن را به عموم مردم گوشزد کرده اند. حتی بسیاری از پزشکان بزرگ جهان متوجه فوائد بیشمار امساک و روزه شده و شخصیت های علمی و دینی آن سامان در سخنرانیها و مقالات متعدد به دفاع از آن پرداخته و فوائد آن بر روی جسم و روان قلم فرسایی کرده و می کنند که نمونه هایی از آن را در متن پایان نامه مشاهده خواهید کرد. ماه رمضان، ماه خیر و برکت و تحولات آسمانی است، زیرا که در فضای کشورهای اسلامی نغمه های آسمانی دعا و نیایش طنین انداز می شود. این ماه ، با عظمت و بهار عبادت و راز و نیاز با خداست. این ماه پر برکت امتیازات فراوانی دارد، از جمله آن ها : در قرآن این نام را برده شده. برتری ماه قمری بر ماه شمسی است. برتری ماه رمضان بر سایر ماه های قمری است. این ماه پر خیر و برکت اجر و پاداشی دارد برای روزه داران که در روز عید سعید فطر این اجر و پاداش به اوج خود می رسد. بدان امید که این نوشتار ره توشه ای باشد برای مبلغان و تذکری باشد برای روزه داران. انشاء الله واژگان کلیدی روزه ، صوم ، رمضان ، فطر ، زکاه و ... . اصطلاحات کلیدی واژه رمضان : 1 . شدت گرما. 2 . باران فصل پاییز که نرم است. 3 . پاک شدن روح از آلودگی گناه. 4 . یکی از نامهای خداوند است. واژه روزه : این واژه در زبان فارسی بکار برده می شود که به معنای : 1 . خودداری از خوردن و آشامیدن در طول روز است. 2 . خودداری از خوردن و آشامیدن در ماه مبارک و از فروع دین مقدس اسلام است. 3 . ترک و ایثار و تصفیه گویند. واژه صوم : این واژه در زبان عرب بکار برده می شود. از نظر لغوی : به معنای امساک است ؛ از نظر فهمی : به کسی که از سپیده دم تا غروب شرعی از مفطرات با قصد امساک نماید. از نظر شرعی : به معنای عبادتی است که در آن به خاطر بندگی خدا باید از اموری از قبیل خوردن و آشامیدن و اعمال غریزی، دروغ بستن به خدا و پیغمبر و ائمه معصومین و نظایر اینها از اول صبح تا غروب شرعی خودداری کرد و عمدا به آن ها دست پیدا نکنند.