جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی کتابخانه مجازی الفبا،تولید و بازنشر کتب، مقالات، پایان نامه ها و نشریات علمی و تخصصی با موضوع کلام و عقاید اسلامی

فارسی  |   العربیه  |   English  
telegram

در تلگرام به ما بپیوندید

public

کتابخانه مجازی الفبا
کتابخانه مجازی الفبا
header
headers
پایگاه جامع و تخصصی کلام و عقاید و اندیشه دینی
جستجو بر اساس ... همه موارد عنوان موضوع پدید آور جستجو در متن
: جستجو در الفبا در گوگل
مرتب سازی بر اساس و به صورت وتعداد نمایش فرارداده در صفحه باشد جستجو
  • تعداد رکورد ها : 62
تفسير القرآن الكريم - تفسير شبّر
نویسنده:
السيد عبد الله شبر
نوع منبع :
کتاب , آثار مرجع , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
کویت: شرکة مکتبة الالفین,
چکیده :
تفسیر الوجیز (الصغیر) دارای ۱۸۰۰۰ سطر است و مؤلف آن را در چهارم جمادی اولی ۱۲۳۹ ه. ق به پایان برده است و آن کوچک‌ترین تفسیر مؤلف است که از دو تفسیر الکبیر ( صفوة التفاسیر ) و الوسیط ( الجوهر الثمین فی تفسیر القرآن ) او تلخیص شده و در یک مجلد به زبان عربی و شیوه روایی می‌باشد. این تفسیر شامل تمام قرآن می‌باشد که به شیوه مزجی نوشته شده است. دکتر حامد حفنی داوود یکی از اساتید دانشکده زبان قاهره در مقدمه خود بر چاپ دوم (قاهره مکتبة النجاح ۱۳۸۵ ق ۱۹۶۵ م) می‌نویسد: مؤلف دقت بسیاری در معنا و ایجاز در بیان عبارات را به کار گرفته است و این شیوه هم برای مبتدیان و هم برای محققان سودمند است، مبتدی از جهت سهولت بیان و محقق از جهت دقت و اصطلاحات تفصیلی آن بهره وافری می‌تواند ببرد، علاوه بر آن مؤلف محترم طبق وعده‌ای که در مقدمه تفسیر داده است از منابع وحی و خاندان نبوت استفاده کرده و تفسیر خود را با علوم آن بزرگواران خصوصا امام علی بن ابیطالب علیه‌السّلام و امام جعفر صادق علیه‌السّلام اصالت بخشیده است. سبک این تفسیر بسیار ساده و روان می‌باشد، پس از ذکر هر آیه توضیح مختصری در فهم و پیام آیه می‌آید، از این جهت می‌توان آن را با تفسیر الجلالین مقایسه کرد. افزون بر اینکه برخی توضیحات تاریخی و علوم قرآنی مفسر بسیار جالب و قابل توجه برای همگان است در این تفسیر جمع بین دقت نظر و اداء معنی و ایجاز شده است، برای متخصصین مفید است چون به ایجاز مطالب زیادی را مطرح کرده و با دقت و تامل می‌توان به آن رسید و برای مبتدئین مفید است چون با روشی آسان اما تحلیلی مطالب را عرضه می‌دارد. دکتر حامد حفنی می‌نویسد: در مقایسه این تفسیر با تفسیر الجلالین ، در ابتدای سوره حمد، مشاهده می‌کنید که از لحاظ لغوی و بیان معانی «الله»، «الرحمن» و «الرحیم»، تفسیر شبر، از قوت بیشتری برخوردار است. در این تفسیر ضمن رعایت جلوه روائی، در شرح و تفسیر آیات از روش تفسیر قرآن به قرآن نیز بهره برده است. ذکر اسباب النزول آیات نیز مورد توجه بوده و در موارد لزوم به آن می‌پردازد. ایجاز در بیان مطالب، سبب نشده که مفسر، نظری به دیدگاهها و اقوال دیگر نداشته باشد و هر از گاهی به ذکر آن می‌پردازد. مفسر محترم، متعرض قرائات شده و در پاورقی کتاب به آنها اشاره دارد، در حقیقت در تفسیر خود، قرائت امام حفص و قرائت غیر او را بیان کرده است.
آیات العقائد
نویسنده:
إبراهیم الحجازی؛ تحقیق و اعدا: رامین الکلمکانی
نوع منبع :
کتاب
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
مشهد: مجمع البحوث الاسلامیه ,
چکیده :
کتاب آیات العقائد از چند بخش تشکیل شده است بخش اول درباره خود قرآن و فضائل آن ، بخش دوم درباره دعوت آیات و روایات به تفکر و تدبر، بخش سوم به بعد درباره توحید ، نبوت، امامت و معاد می باشد.
مجمع‌ الشتا‌ت‌ فی‌ اصول‌ الاعتقا‌دات‌ المجلد6
نویسنده:
عطا‌ءالله‌ اشرفی‌ اصفها‌نی‌، اشراف: سید علی حسینی
نوع منبع :
کتاب , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
(از مجموعۀ 7 جلدی)کتاب حاضر ششمین جلد از "مجمع الشتات فی الاصول و الاعتقادت "است که به مناسبت برگزاری کنگره بزرگداشت حضرت آیت‌ا...اشرفی اصفهانی 1279 1361 (چهارمین شهید محراب) به چاپ رسیده است .این کتاب در اصل مجموعه تقریرات، دست نوشته‌ها و سلسله درس‌های نامبرده است که در قالب هفت جلد به طبع رسیده است .بخش عمده کتاب به زبان عربی است و بخش کوتاهی از آن به زبان فارسی است .موضوع اصلی کتاب نیز اصول اعتقادی اسلام است که با استناد به آیات قرآن کریم و روایات در سه باب اصلی سامان یافته است . باب نخست با عنوان "التوحید "به مطالبی درباره صفات خداوند، اثبات توحید، جبر و اختیار، اراده خداوند، خلقت انسان، اقسام کفر اختصاص دارد .باب دوم، ذیل عنوان "نبوت "حاوی این موضوعات است :ادیان عرب قبل از اسلام، انبیا و ائمه معصوم، اختلاف قصه‌های قرآن با قصه‌های تورات، قصه موسی و سامری، نبوت خاصه، معراج پیامبر اکرم (ص) و معجزات پیامبر اسلام (ص) .در باب سوم مطالبی درباره امامت (نظیر :لزوم امامت، قرآن و امامت، واقعه غدیر، حدیث غدیر، معجزات علی (ع)، فضایل علی (ع)، قرآن و علی (ع)) آمده است .در انتهای کتاب فهرست موضوعات، آیات، اعلام، اماکن، مصادر و کتب درج شده است .
کاوشی در اصول عقاید
نویسنده:
محمدسعید طباطبایی حکیم؛ ترجمه: محمدمهدی رضایی
نوع منبع :
کتاب , ترجمه اثر
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
قم: دار الهلال,
فهرست گزیده متکلمان،فیلسوفان و عالمان شیعی :
چکیده :
کتاب «کاوشی در اصول عقاید» ترجمه «اصول العقیدة» اثر آیت‌ الله سید محمد سعید طباطبایی حکیم که از عربی به فارسی برگردان شده است، بحث و بررسی اصول عقاید بر اساس دیدگاهی است که از سوی آیت‌ الله محمد سعید حکیم از مراجع تقلید کشور عراق به رشته تحریر درآمده و مؤلف آن کوشیده است با قلمی ساده و روان اما متین و با دلایلی محکم و مستدل به بحث و بررسی عقاید امامیه پرداخته و شبهات مخالفان را با حکمت و برهان پاسخ گوید. کتاب، کاوشی در اصول عقاید در پنج بخش توحید، نبوت و رسالت، امامت و عدل، حسن و قبح عقلی، قضا و قدر و معاد تنظیم شده که هر بخش به جز بخش پنجم دارای چند فصل و چند گفتار است که بخش اول در دو فصل به اثبات آفریدگار عالم و نفی شریک از خدا می‌ پردازد. در بخش دوم مطالبی همچون نیاز بشر به رسولان، مدت رسالت، قرآن مجید، بشارت پیامبران گذشته، معجزات و کرامت، اسلام، برنامه‌ ای فراگیر،‌ دانش‌ ها و اندیشه‌ های الهی، اصول‌ گرایی و ارزش‌ محوری در اسلام و عصمت پیامبر صلی الله علیه و آله تبیین و در بخش سوم امامت دینی و امامت سیاسی مطرح می‌ شود. بخش چهارم در دو فصل حسن و قبح عقلی و قضا و قدر به بیان معنی «لایُسئل عمّا یفعل و هم یسئلون» می‌ پردازد و بطلان سخن جبرگرایان، بطلان اعتقاد به تفویض، امر بین امرین و لوازم اعتقاد به قضا و قدر را مطرح می‌ کند، اعتقاد واجب درباره معاد، معاد جسمانی و رستاخیز در دنیا از مطالب بخش پنجم این کتاب است.
بررسی تطبیقی نقش مبانی مختص فریقین در تفسیر آیه مباهله با تأکید بر تفاسیر المنار و تسنیم
نویسنده:
طیبه حیدری راد
نوع منبع :
مقاله , مطالعه تطبیقی
منابع دیجیتالی :
چکیده :
مفسران متقدم و متأخر فریقین، در نگرش تفسیری خود، آیه مباهله را از جنبه‌‏های تاریخی، ادبی، کلامی و حقوقی مورد توجه قرار داده‌‏اند و هرکدام با هدف اثباتی و انکاری، آن را با رهیافت و نتایج متنوعی تفسیر کر‏ده‌‏اند. در این مقاله کوشش شده است با رویکرد تطبیقی، نقش مبانی اختصاصی ایشان در نوع نگرش و تحلیل آراء آنها با محوریت تفاسیر تسنیم و المنار مورد بررسی قرار گیرد. بررسی‏‌ها نشان می‌‏دهد مفسران فریقین با توجه به مبانی اختصاصی خود، طیفی از دیدگاه‏‌های گوناگون را درباره شأن نزول و مفردات آیه مذکور مطرح نموده که از نکات اشتراک و افتراق برخوردارند؛ به گونه‏ای که ضمن مشهود بودن وفاق بخشی از آنها، هم‏گرایی در تفسیر برخی مفردات را رقم ز‏ده و پاره‏ای از آن اختلافی است که متأثر از معیار مبنای اختصاصی فریقین است. این نوشتار به روش توصیفی _ تحلیلی و با بهره‏‌گیری از منابع کتابخانه‌‏ای نگاشته شده است و یافته‌‏های حاصله عبارتند از: عدم اختصاص آیه مباهله به افراد خاص و مسیحیان نجران، جعلی دانستن روایات شأن نزول، عدم شمول واژه «أبناء» بر نوه‏های دختری، مصداق «نساء و أنفس» نبودن حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع)از سوی ابن تیمیه و رشید رضا و عدم پذیرش خلافت بلافصل امام علی(ع)از سوی آلوسی. در مقابل، مفسران شیعه (از جمله: طبرسی، بلاغی نجفی، طباطبایی و جوادی آملی)، آیه را مختص افراد خاصی دانسته و نوه‌‏های دختری از حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) را به ترتیب، مصادیق واژه‏های «أبناء، نساء و أنفس» شمرده و افضلیت اهل‏بیت(ع) و خلافت بلافصل امام علی(ع) را با استدلال به آیه اثبات نموده و برخی مفسران اهل سنت (از جمله: قرطبی و فخر رازی) نیز در پاره‏ای موارد، با شیعه هم‏رأی هستند.
صفحات :
از صفحه 71 تا 94
واکاوی برتری امیرالمؤمنین(ع) بر اساس آیة مباهله با محوریت استدلال‌های اهل بیت(ع) بر اساس منابع شیعه و سنی
نویسنده:
احسان ترکاشوند
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
آیة مباهله که دربارة اثبات حقانیت رسول خدا(ص) در برابر جایگاه حضرت عیسی(ع) نازل شده، یکی از نصوصی است که به واسطة آن بر افضلیت امیرالمؤمنین(ع) و به تبع، بر امامت و خلافت بلافصل آن حضرت در علم کلام استدلال می‌شد. اهل بیت(ع) در بحث افضلیت آن حضرت بر سایر صحابه، چه در بحث سوابق علی(ع)، چه در بحث اقربیت به رسول خدا(ص)، چه دربارة پاسخ به شبهاتی که در باب امامت آن حضرت در تفسیر و تحلیل آیه مطرح شده، به طور جدی بحث کرده‌اند، اما تاکنون پژوهشی متمرکز و خاص مناظرات و استدلال‌های اهل بیت در این زمینه انجام نشده‌است. در این پژوهش، سعی شده علاوه بر اصل استدلال‌ها و گفت‌وگوهای رسول خدا(ص)، امیرالمؤمنین(ع)، امام حسن مجتبی(ع)، امام صادق(ع)، امام کاظم(ع) و امام رضا(ع) دربارة آیة شریفة مباهله، نحوة استدلال و پاسخ به شبهات مخالفان به صورت تطبیقی از منابع دو مذهب شیعه و سنی بیان و تحلیل گردیده، لوازم سخنان بزرگان، از جمله «افضلیت» که مهم‌ترین حد وسط استدلال به امامت در این آیة شریفه است، اثبات شده‌است.
صفحات :
از صفحه 241 تا 263
مهم‌ترین دیدگاه‌ها در تعیین مصداق «انفسنا» در‌ آیۀ مباهله
نویسنده:
محمد جواد عنایتی راد ، علیرضا نجف زاده ، جواد غلامی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
یکی از مسائلی که در‌ آیه مباهله موجب ارائه دیدگاه‌های متفاوتی شده است، تعیین مصداق «انفسنا» در‌ این ‌آیه است؛ یعنی مراد و مقصود از «انفسنا» چه فرد یا افرادی است. مصداق‌یابی «انفسنا» در ‌این ‌آیه دارای اهمیت زیادی است؛ زیرا آن فردی که خداوند متعال او را نفس رسول خدا (ص) دانسته است، باید دارای فضایل و کمالاتی همسنگ رسول خدا (ص) باشد. پس بر افضلیت و امامت آن فرد بعد از رسول خدا (ص) دلالت می‌کند. از آنجایی که در‌ این باره چهار دیدگاه مهم مطرح است که شامل 1- رسول خدا (ص)، 2- اقوام و عشیره، 3- رسول خدا و امیرمؤمنان، 4- فقط امیرمؤمنان می‌باشد، هدف این مقاله آن است تا با روش توصیفی- تحلیلی، مصداق این آیه را مورد بررسی و کنکاش قرار دهد. پرسش اساسی این است که مصداق واقعی واژۀ «انفسنا» بر اساس آیه قرآن چه کسی است؟ با بررسی ‌این دیدگاه‌ها به ‌این نتیجه می‌رسیم که امیرمؤمنان (ع) مصداق «انفسنا» در ‌این آیه است.
نقد دیدگاه ذهبی در مورد معنای «ص» در آیه مباهله با استناد به آیات مشتمل بر واژه «نفس» در قرآن
نویسنده:
محمدجعفر میلان نورانی ، مجید سرکوبی ، غلام‌علی نعمت‌اللهی
نوع منبع :
مقاله
منابع دیجیتالی :
چکیده :
شمس‌الدین ذهبی، از محدثان مشهور و تأثیرگذار اهل سنت، که دیدگاه‌هایی قابل تأمل (نسبتاً خاص) راجع به برخی از آیات دال بر فضایل امام علی دارد، وی معتقد است وقتی خداوند در آیه ۶۱ سوره آل عمران به پیامبر(ص) دستور می‌دهد که «نفْس» خود را در مباهله بیاورد و آن حضرت نیز با عنایت به این فراز، امام علی را به همراه می‌برد، نه‌تنها از آن واژه، معنای همبستگی و همدلی محکم و قاطع فهمیده نمی‌شود، بلکه اساساً این عبارت درصدد تمجید از امام علی نیست و صرفاً به این معناست که پیامبر کسی را که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و خانوادگی به وی نزدیک‌تر از دیگران است، به همراه ببرد. لذا این نوشتار با رویکردی تطبیقی-تحلیلی درصدد بررسی ادعای ذهبی برآمد. نگارندگان در این مقاله با مطالعه واژه «نفس» در دیگر آیات قرآن و مقایسه آن‌ها با یکدیگر، به این نتیجه رسیدند که گرچه منظور از کلمه «نفس»، شخص انسان نیست، ولی شامل همه اطرافیان یک فرد نیز نمی‌تواند باشد و صرفاً بر شبیه‌ترین افراد به وی، اطلاق می شود. همچنین با توجه به مقام و فضایل پرشمار حضرت علی، در بررسی مناقب ایشان در آثار فریقین، این نتیجه حاصل شد که نزدیک‌ترین انسان‌ها به رسول خدا و به عبارتی «نفسِ» آن حضرت، کسی جز خود امام علی(ع) نمی‌تواند باشد.
صفحات :
از صفحه 53 تا 72
الوجيز في تفسير الكتاب العزيز - تلخيص مجمع البيان
نویسنده:
فضل بن حسن طبرسی؛ تلخيص: علي بن محمد علي الدخيل
نوع منبع :
کتاب , خلاصه اثر , آثار مرجع , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: دار التعارف للمطبوعات,
چکیده :
الوجيز في تفسير الكتاب العزيز، تفسيري است موجز شامل جميع آيات قرآن كه در يك جلد رحلى توسط على محمد على دخيل ارائه شده است. اين تفسير در حقيقت تلخيص تفسير مجمع البيان طبرسى مى‌باشد. دخيل در مقدمۀ كوتاه خود بر الوجيز، مجمع البيان را از مهمترين و باارزش‌ترين تفاسير مى‌داند، به همين جهت تصميم به تلخيص آن گرفته است. ضمن تصديق سخن دخيل، بايد اضافه كرد كه، امين‌الاسلام طبرسى، از علوم متنوع زمان خويش مانند فقه، كلام، سيره، تاريخ و تفسير برخوردار و بهره‌مند بوده است. او در ادب و لغت‌شناسى، استاد و صاحب‌نظر بود و عبارت عربى را در نهايت فصاحت و در عين اختصار مى‌نوشته است، به همين جهت مجمع البيان در اتقان و استحكام مطالب و تبيين مفاهيم آيات، جايگاه ويژه‌اى دارد و از مهمترين و ارجمندترين تفاسير جهان اسلام است كه دانشمندان شيعه و سنى آن را مورد توجه قرار داده‌اند و از آن به عنوان يكى از منابع تفسير ياد كرده‌اند، و آن را از جمله تفاسير قديم دانسته‌اند كه به نيكوترين صورت با الگويى مناسب، ضمن سر عنوانهاى مكرر و ثابت تنظيم شده است، شيخ شلتوت مفتى بزرگ اهل سنت يكى از كسانى است كه بر اين تفسير مقدمه نگاشته و به گستردگى و ژرفى و تنوع مطالب و تقسيم و تبويب بى‌همتاى آن اذعان كرده است. با اين اوصاف مى‌توان به اهميت كار دخيل پى برد. مفسر الوجيز، از بخش‌هاى اسماء سور، فضل آنها، اللغة، المعنى، الاعراب و القراءة و النزول، فقط بخش «المعنى» را از مجمع البيان، آورده است و بقيه بخشهاى آن را بخاطر خلاصه‌نويسى حذف كرده است. از بخش «المعنى» هم خلاصه‌اى از آن را با نفس الفاظ مجمع البيان آورده است. براين اساس، روايات و بحث‌هاى شبه موضوعى مانند «فصل في التقوى و المتقى» و «النظم بين السور» نيز حذف گرديده است. با توجه به اينكه مفسر سعى نموده الفاظ بخش «المعنى» را حفظ نمايد، خلاصه و موجز بودن تفسير الوجيز را با حذف برخى الفاظ و عبارتهاى «المعنى» انجام داده‌اند به اين ترتيب روانى و فصاحت عبارات مجمع البيان، در تفسير الوجيز، نيز خود را نشان داده است، و خوانندۀ عرب زبان يا آشنا با زبان عربى، به راحتى مى‌تواند متن آن را مطالعه نموده، بهره ببرد و گمان كند كه نويسنده، خود اين تفسير را متناسب با ادبيات كتابى روان امروز، نوشته است، و شك نخواهد كرد اين ادبيات، ادبيات چند قرن قبل مى‌باشد.///
تفسير الثعالبي: الجواهر الحسان في تفسير القرآن [طبع: اعلمی، بیروت] - الجزء الاول (الفاتحة - الانعام)
نویسنده:
عبدالرحمن بن محمد بن مخلوف الثعالبی
نوع منبع :
کتاب , خلاصه اثر , آثار مرجع , کتابخانه عمومی
منابع دیجیتالی :
وضعیت نشر :
بیروت - لبنان: موسسة الاعلمی للمطبوعات,
چکیده :
مهم ‌ترین کتاب ثعالبی، الجواهرالحسان فی تفسیرالقرآن، تفسیر کاملی از قرآن کریم و در اصل خلاصه‌ای از تفسیر المحرر الوجیز فی تفسیرالکتاب العزیز، اثر ابن عطیه اندلسی (متوفی ۵۴۶)، است که ثعالبی نکاتی را به آن افزوده است؛ چنانکه غزی این تفسیر را اختصار تفسیر ابن عطیه نامیده و ذهبی آن را گردآوری آرای پیشینیان دانسته است.ثعالبی، به گفته خودش در مقدمه کتاب، برای نگارش این تفسیر از حدود صد کتاب بهره برده است. التفسیرالکبیر فخررازی در زمره این کتابها است اما ثعالبی در مقدمه، به استفاده از آن تصریح نکرده، گرچه در کتاب بارها سخنان فخررازی را ذکر کرده است. ثعالبی برای پرهیز از خطا در نقل قولها، عین سخنان نویسندگان را آورده و برای برخی کتابها علامت اختصاری به کار برده است.او پس از ذکر هر آیه، نکات دستوری و لغوی آن را آورده و در این زمینه عموماً از آرای صفاقسی (متوفی ۷۴۳)،ابوحیان نحوی (متوفی ۷۴۵) و ابوالبقاء عکبری (متوفی ۶۱۶) بهره گرفته است.سپس به بیان معنای آیه و تفسیر آن پرداخته و روایات متعلق به آیه را ذکر کرده است. منابع ثعالبی در این زمینه عموماً تفسیر طبری، کتب صحاح و سنن و مستدرک حاکم نیشابوری است.او روایات را بدون ذکر سلسله سند آورده با این همه، در آوردن روایات معتبر دقت فراوان کرده و پس از ذکر احادیث ضعیف، از بی اعتمادی خود به آن‌ها سخن گفته است. ثعالبی در تفسیر خود به اختلاف قرائات نیز پرداخته و منبع اساسی وی در این باره، تفسیر ابن عطیه بوده است.علاوه بر این به مسائل کلامی، فقهی و اصولی نیز پرداخته است.روش وی در تفسیر آیات اختصار و ایجاز است، به طوری که از تفسیر بخشهایی از آیات که ضروری نمی‌دانسته، صرف نظر کرده و مسائل بحث انگیز و مورد نزاع را نیز به میان نیاورده است. تألیف این تفسیر در ۱۵ ربیع الاول ۸۳۳ به پایان رسیده است. الجواهرالحسان فی تفسیرالقران نخستین بار در ۱۳۲۳/ ۱۹۰۵ به کوشش و تحقیق محمد بن مصطفی بن خوجه در الجزایر چاپ شد.
  • تعداد رکورد ها : 62