جستجوي پيشرفته | کتابخانه مجازی الفبا

راز یگانگی هر شاعری در زبان او نهفته است و اوّلین و اصلی‌ترین زمینه‌ی پژوهش در شعر شاعر، تحقیق در ساخت زبانی او، بخصوص، در علم بلاغت است. یکی از شاخه‌های علوم بلاغت «فن بدیع» است که بررسی صنایع لفظی و معنوی را در بر می‌گیرد. زبان و ادبیات مانند بسیاری از دیگر امور، دچار تحوّل و دگرگونی است؛ مسائل مربوط به آن، و از جمله علم بدیع و آرایش‌های کلامی نیز در طول ادوار شعر ـ چه از لحاظ کمیّت و مقدار صنایع بدیعی و چه از لحاظ کیفیّت و نوع نگرش شاعران بدان‌ها ـ متحوّل و متغیّر بوده است. شاعران دیرپسندی که پس از گذشت قرن‌ها از آغاز پیدایش شعر فارسی پای بدین عرصه ازهنر نهادند، هرگزمحصور در تعاریف اهل بلاغت از صنایع بدیعی و دیدگاه‌های شعرای پیش از خود بدین صنایع نماندند و با نگاهی ظریف و نغز و زبانی عالی، از آرایش‌های کلامی در شعر خود بهره بردند در این میان، بدون تردید کمال خجندی که عمده‌ی راز و رمز و هنر او در زبان شعری‌اش نهفته است، نگرشی بسیار ظریف وهنرمندانه به صنایع و آرایش‌های بدیعی دارد؛ به گونه‌ای که برای درک زیباشناسی شعر او باید با ترفند‌های ساحرانه‌ی او در به کارگیری این آرایه‌ها آشنا شد. موضوع این رساله، یعنی: «بررسی صنایع معنوی بدیع در غزلیات کمال خجندی» در دو بخش مطرح شده است:بخش اوّل، کلیّات که شامل چهار فصل: مقدمه، بدیع، تاریخچه‌ی بدیع و زندگینامه‌ی شاعر است. بخش دوم، آرایه‌های معنوی بدیع که شامل شش فصل: روش تشبیه، روش تناسب، روش ایهام، ترتیب کلام،تعلیل و توجیه و خاتمه در بدیع معنوی می باشد .در این پایان‌نامه، روش کار این بوده که صنایع بدیعی، ابتدا از نظر بدیع‌نویسان مختلف، تعریف می‌شود و سپس نمودهای زیبا و برگزیده‌‌ی آن که قبلا تهیه شده ذکر گردد. از آنجا که نگارنده به بررسی صنایع معنوی، به شیوه‌ی بسامدی و آماری عمل کرده است، در ادامه سعی شده است در پایان هر مبحث، برای آنکه خواننده به اهمیّت آرایه های ادبی نزد شاعر پی ببرد جداول و نمودارهای مربوط به هر فصل ذکر گردد.کلمات کلیدی: بدیع، صنایع معنوی، کمال خجندی، غزل